Ściąga - Starożytność
Zawiera:
1. Spis bogów Greckich
2. Pojęcia związane z mitami
3. Cechy eposu antycznego
4. Tragedia Grecka
5. Filozofowie greccy
Afrodyta – bogini miłości, piękności
Apollo – bóg sztuki i nauki, słońca
Artemida – bogini łowów
Atena - bogini mądrości
Demeter – bogini urodzaju
Dionizos – bóg winnej latorośli
Eol – król wiatrów
Eos – bogini jutrzenki
Eris – bogini niezgody
Erynie – boginie zemsty
Hades – władca podziemi
Hefajstos – bóg-kowal, władca ognia
Hera – opiekunka małrzeństw, niewiast
Hermes – bóg handlu i złodzieji
Hestia – bogini świątyni domowej
Hypnos – bóg nocy, snów
Mojry – boginie przeznaczenia
Nemezis – bogini doli człowieka
Nike – bogini zwycięstwa
Posejdon – władca mórz
Tanatos – bożek śmierci
Temida – bogini sprawiedliwości
Tyche – bogini szczęśliwego trafu
Zeus – król bogów, władca nieba
Mit – opowieść narracyjna o legendarnych wydarzeniach i bohaterach, wyrażająca wierzenia danej społeczności i będąca wyobrażeniem na temat funkcjonowania świata.
Sacrum – strefa świętości.
Profanum – strefa zwyczajowa, pospolita.
Funkcje mitów:
poznawcza, sakralna, pouczająca, dydaktyczna, światopoglądowa, kulturotwórcza
Rodzaje mitów:
1. Kosmogeniczne (świat)
2. Teogeniczne (bogowie)
3. Antropogeniczne (człowiek)
4. Genealogiczne (historie rodów)
Cechy eposu antycznego:
- rozpoczyna się inwokacją
- podział na pieśni
- przenikanie się świata ludzi i bogów
- styl patetyczny
- epika, wiersz
- narrator wszechwiedzący
- na tle ważnych wydarzeń historycznych pokazane są losy jednego bohatera
- retardacja, opisy spowalniające akcję
- porównania homeryckie
- heksametry (typ wiersza składający się z 6 stóp)
Budowa tragedii Greckiej:
- prologos
- parodos
- epejsodion
- stasimon
- exodos
Tragizm – zderzenie się racji moralnych często sprzecznych, w wyniku których porażkę ponosi osoba szlachetna
Konflikt tragiczny – sytuacja bez wyjścia, w której znalazł się bohater. Kazda jego decyzja prowadzi do klęski.
Wybitni tragicy greccy:
Tespis – 1 aktor
Ajschylos – 2 aktor
Sofokles – 3 aktor
Eurypidos – inne milczące postacie
Mimezis – naśladowanie rzeczywistości
Hybris – pycha, duma, zarozumiałość bohatera, które sprawiają, że nie potrafi on właściwie rozpoznać swojego położenia, sprzeciwia się więc bogom i ściąga na siebie ich gniew
FILOZOFOWIE
Tales – woda jest przyczyną wszystkiego
Demokryt – materializm, atomy
Heraklit – ruch, zmienność (pantha rei - wszystko płynie)
Empeolokles – żywioły
Pitagoras – liczba
Sokrates – niewiedza, cnota, dochodzenie do prawdy, ironia
Platon – idealizm, liryka, malarstwo, muzyka
Arystoteles – dobro, zasada środka, cnota, prawość, rozum
Horacy – ody, epody, pieśnirefleksyjny dystans, stoicki stosunek do świata
Safona – hymny, modlitwy, pieśni miłosne
Anakreont – miłość, wino i śpiew, anakreontyk
Tyrteusz – elegie patriotyczne
Symonides – epigramat
Teokryt – sielanki, idylla
Wergilliusz – eneida, bukoliki (pasterze)
Owidiusz – wiersze, poematy, sztuka kochania, maetamorfozy