Europa - czas przemian
OŚWIECENIE - Oświecenie, określane często jako wiek rozumu – nurt kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na lata 1688-1789. W rozumieniu szerszym: epoka w dziejach kultury europejskiej między barokiem a romantyzmem.
KONSTYTUCJA- najważniejszy akt prawny w państwie, uchwalający prawa i obowiązki.
BURŻUJA –rodzaj mieszczaństwa, w ówczesnych czasach synonim osób zamorznych.
BOSTOŃSKA HERBATKA – wydarzenie w którym koloniści zatopili statek z herbata na bunt za wysokie cło.
ABSOLUTYZM OŚWIECONY – forormy panstwa wprowadzane w ciągu XVIIIw. Przez absolutnych monarchów- opiekunów swoich poddanych w celu usprawnienia państwa.
MONARCHIA ABSOLUTNA – ustrój polityczny w którym władzę sprawuje król (Rosja)
MONARCHA KONSTYTUCYJNA – forma rządów w państwie, w którym monarcha na podstawie konstytucji dzieli włądzę z organem przedstawicielskim narodu.(Prusy)
REPUBLIKA - ustrój polityczny, w którym władza jest sprawowana przez organy takie jak władza: sadownicza wykonawcza ustawodawcza(sąd, rząd, parlament).
EPIRYZM -.kierunek filozofii, wg. którego jedynym lub głównym źródłem bądź środkiem poznania jest doświadczenie zmysłowe (zewnętrzne lub wewnętrzne).
RACJONALIZM – filozoficzne podejście zakładające możliwość dotarcia do prawdy z użyciem samego rozumu z pominięciem doświadczenia,
KOLONIA – osada ludzi którzy chca rozwijać swoje ziemie
REWOLUCJA - znacząca zmiana, która zazwyczaj zachodzi w stosunkowo krótkim okresie.
DATY I POSTACI:
4 VII 1776R.- Jednomyślna Deklaracja trzynastu zjednoczonych Stanów Ameryki- wyznawca idei oswicenia Tomasz Jefferson Benjamin Franklin-polityk
14 VII 1789R.-Szturm na Bastylię wybuch rewolucji- Sankiuloci
1717(POLSKA)- Sejm niemy- car Rosji, August II
1773-Rozwiązanie zakonu jezuitów – Papież / Zatopienie w morzu ładunek herbaty ,,bostonska herbatka’’ Bunt kolonistów
1775-Bitwa pod Lexington pierwsze starcia spontaniczne -Jerzy Waszyngton
1777- Bitwa pod Saratogą zwycięstwo
1783-Udana próba lotu balonem w Wersalu – bracia Montgolfier / podpisanie pokoju niepodległość USA- Jerzy Waszyngton
1732-Traktat trzech czarnych orłów- Prusy Austria Rosja
3 IX 1791-Uchwaleenie Konstytucji, monarchia konstytucyjna
22 IX 1792- Zniesienie Monarchii we Francji, ogłoszenie republiki.-
1789 – Przysięga stanu trzeciego
VII 1789- Zwołanie Stanów generalnych we Francji. Ogłoszenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. –Zgromadzenie Konstytucyjne.
1792-Wypowiedzenie wojny Austrii przez Francję
RZĄDY SASÓW W POLSCE: plusy:
- 30 lat pokoju , bez wojny
- sprowadzenie osadników holenderskich ( nowy sposób gospodarowania )
- reformy na wsi - wprowadzenie czynszów
- wzrost liczby mieszkańców
- początki powstawania manufaktur
Minusy :
- zagrożenie niezależności Polski - wojna północna.
WYBUCH BUNTU W KOLONIACH ANGELISKICH przyczyny:
wysokie cło na przewozona do koloni herbate
-nowe podatki
-władze w koloniach sprawuje król i parlament brytyjski(określa wysokośc podatków
Skutki
-zatopienie w morzu całego ładunku herbaty, bunt
-koniec z kupowaniem angielskiej herbaty przez kolonistów.
WYBUCH REWOLUCJI FRANCUSKIEJ: przyczyny:
- wzrost podatków, które obciążały stan trzeci (96% ludności), gdyż stan pierwszy i trzeci były nieopodatkowane
- stan trzeci oskarżył dwór o nadmierne wydatki (Wersal-rezydencja królewska)
- przeciw wobec absolutyzmu oraz przywilejom szlachty i duchowieństwa.
Skutki: - upadek monarchii ,
- powstanie republiki ,
- uchwalenie konstytucji
WOJNy O NIEPODLEGŁOŚĆ STANÓW ZJEDNOCZONYCH: Przyczyny:
- rabunkowa polityka Wielkiej Brytanii ograniczająca rozwój gospodarczy koloni ,
- niesprawiedliwe prawa ,
- rosnące podatki ,
- brak wpływu na rządy .
Skutki: -powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki ,
- uchwalenie I na świecie konstytucji .
-zwyciestwo oddziałów amerykańskich pod Saratogą w 1777
Wydarzenia z historii które przyczyniły się do upadku wewnętrznego panstwa: - przyłaczenie się do wojny połnocnej w XVIIIw.