Początki teatru greckiego, tragedii i tragizmu.
Powstanie teatru związane było z kultem Dionizosa. Wiosną obchodzono małe a jesienią wielkie Dionizje. Na cześć boga śpiewano dytyramby (uroczyste hymny). Z dytyrambów stopniowo narodził się teatr grecki. Dochodziło do dialogu między śpiewakami.
Pierwszego dnia W. Dionizji odbywały się uroczystości religijne zakończone przeniesieniem posągu Dionizosa z świątyni Do teatru. Drugiego dnia odbywał się konkurs chórów, następnego dnia wystawiano komedia natomiast od czwartego do szóstego odbywał się konkurs dramaturgów, z których każdy wystawiał trzy tragedie i jeden dramat satyrowy. Kolebką teatru greckiego były Ateny. U podnóża Akropolu wybudowano pierwszy teatr kamienny. Powstał on w IV wieku p.n.e. Teatry powstawały najczęściej u podnóża wzniesienia,jego widownia zwana theatronem była wykuwana w skalnym zboczu. Teatr nie miał zadaszenia, ponieważ w Grecji występowało mało opadów. Widownia zajmowała około 2/3 obwodu koła. Na dole znajdowała się scena czyli orchestra. Za nią, a naprzeciwko widowni znajdowała się skene. Był to budynek służący aktorom za garderobę. Między orchestrą a skene znajdowało się proskenion. Na tymże podwyższeniu stał chór. Na frontowej ścianie skene wieszano pinakez – tablice, płyty na których malowano dekoracje. Pierwsze rzędy w teatrze przeznaczone były dla dostojników greckich.
W danym momencie na scenie nie mogło być więcej niż 3 aktorów. Na nogi aktorzy zakładali specjalne buty na podwyższeniu – tzw. Koturny. Na tułów zaś zakładano kostiumy wypełnione specjalnym materiałem by uzyskać powiększenie aktora. Kostiumy były w symbolicznych kolorach, np. purpurowy oznaczał- króla. Na twarze zakładano maski wykonane ze wzmocnionej gliny. Wyróżniano trzy rodzaje masek: komiczną, tragiczną i satyrową. Maski pełniły również bardzo ważną funkcje rezonatorów głosu. Na głowy nakładano perukę – onkes.
Zawód aktora uchodził za niezwykle ciężki. Aktor musiał być niezwykle zdrowy, silny i wytrwały. W starożytnej Grecji sztuki wystawiano wg prawdziwego czasu jej trwania. Musiał wykazać się również niebywałą paletą umiejętności. Uczucia swe wyrażał gestem i głosem. Aktorzy zwolnieni byli z płacenia podatków oraz służby wojskowej.
Chór składał się od 12 do 15 osób. Ubrany był w uroczyste szaty. Chórowi przewodził koryfeusz.
Główni autorzy dramatów:
Tepis- stworzył właściwy dramat. Wprowadził pierwszego aktora na scenę i przedstawił aktora chórowi. Sam był właśnie tym pierwszym aktorem.
Ajschylos- ustanowił porządek współzawodnictwa tragedii, wprowadził drugiego aktora. Jego największe dzieło to trylogia „Orosteja”.
Eurypidnes- twórca tragedii psychologicznej „Medea”
Arystofanes-najwybitniejszy komediopisarz czasów starożytnych. Autor „Żab”, „Ptaków”
Chiton-szata
Protagonista - najlepszy aktor w zespole
Deus ex machina- bóg pojawiający się nieoczekiwanie na scenie i wyjaśniający poplątaną intrygę
Tragedia - gr. Tragos - kozioł, ode- pieśń; utwór sceniczny o poważnej treści; przedstawia konflikt jednostki dążącej do obranego celu; perypetie bohaterów kończą się tragicznie. W tragedii antycznej obowiązywała jedność miejsca, czasu i akcji.
Tragedia antyczna składała się z następujących części:
Prolog - scena mówiona, zapowiadająca temat utworu
Parados - wejście chóru na orchestrę i jego pierwsza pieśń
Epejsodia- dialogi między aktorami (5)
Stasimon- pieśni chóru (5) przeplatane epejsodiami
Exodos (-us) – ostatnia pieśń chóru i jego zejście z orchestry
Tragedia antyczna miała wywoływać u widza litość i trwogę, przez co prowadzić do oczyszczenia (katharsis). W tragedii obowiązywała również zasada decorum, czyli zachowania stosowności. Tragedia była gatunkiem stylu wysokiego. Cechowała ją wartość stylu, bogactwo figur stylistycznych.
Zasadą decorum złamał dopiero W. Szekspir