Arabowie, Normanowie, Słowianie, Karol Wielki
Arabowie
Miejscem szczególnego kultu i celem licznych pielgrzymek była świątynia Kaaba w Mekce. We wschodni narożnik wmurowana została największa świętość muzułmanów – Czarny Kamień, który według legendy Bóg przekazał pierwszemu człowiekowi – Adamowi.
mihrab – ozdobna nisza w każdym meczenie usytuowała tak, aby pokazać wiernym kierunek, w którym położona jest Kaaba
ok. 610 r. – podczas pobytu na pustyni ukazał się Mahometowi archanioł Gabriel i objawił mu jego boskie posłannictwo
622 – hidżra, ucieczka Mahometa do miasta Jatrib
Mahomet zjednał dla swojej nauki liczne plemiona arabskiei je sobie podporządkował, zniszczył pogańskie bóstwa i uczynił świątynię Kaaba centrum nowej wiary.
sura – rozdział Koranu (114 rozdziałów)
Sunna – uzupełnienie Koranu
hadisy – opowieści o czynach i wypowiedziach Mahometa
Podział islamu na: szyitów i sunnitów
„pięć filarów” islamu: wyznanie wiary, modlitwa, jałmużna, post, pielgrzymka do Mekki (hadżdż).
Święte miejsca: Kaaba, grób Mahometa w Medynie oraz Kopuła na Skale na wzgórzu Moria w Jerozolimie.
Normanowie
Normanowie – ludy skandynawskie, które we wczesnym średniowieczu tworzyły cztery grupy plemienne: Szwedzi, Goci, Duńczycy i Norwegowie.
Do IX w. zamieszkiwali kraje Skandynawii. Ich gospodarka związana była z morzem, żeglugą i handlem.
Wzrost demograficzny, kształtowanie się państw plemiennych i związane z tym procesem walki stały się przyczyną ekspansji normandzkiej w pierwszej połowie IX w. na terytoria zachodniej i wschodniej Europy.
Norwegowie i Duńczycy zwrócili się na zachód, pod koniec IX w. zakładając na wschodzie Anglii swoje księstwo – Danelaw. U progu X w. wymusili na królu Francji zgodę na utworzenie księstwa Normandii, które stało się lennem korony francuskiej.
Szwedzi, którzy skierowali się na wschód kontynentu, w IX w. narzucili swoje zwierzchnictwo plemionom wschodniosłowiańskim.
Część Normanów (plemiona gockie) opanowała południowe wybrzeże Bałtyku, odgrywając ważną rolę w procesach przeobrażeń społeczno – ekonomicznych tutejszych ludów.
W połowie XI w. władca Normandii Wilhelm I Zdobywca po bitwie pod Hastings (1066r.) koronował się na króla Anglii.
Słowianie
Państwo Samona, powstałe na terenie Moraw i Czech w pierwszej połowie VIIw. jest uznawane za pierwsze państwo słowiańskie.
Ok. 680 r. powstało państwo bułgarskie, doprowadzone do potęgi w IX-X w.; władcy bułgarscy przybierali tytuł cara.
Państwo wielkomorawskie – stolica w Welehradzie (terytorium Moraw). W państwie tym rozwinęli swoją działalność Cyryl i Metody.
Na bazie upadłego państwa wielkomorawskiego w X w. powstało państwo czeskie ze stolicą w Pradze. Rządziła nim dynastia Przemyślidów, którzy uznali zwierzchność cesarstwa niemieckiego i rywalizowali o prymat w zachodniej Słowiańszczyźnie z Piastami.
W roku 988 władca Rusi Kijowskiej Włodzimierz Wielki przyjął chrzest z Bizancjum.
Słowanie:
zachodni: Państwo wielkomorawskie i czeskie
południowi: państwo Bułgarów
wschodni: Ruś Kijowska
Karol Wielki
Król Franków i Longobardów, później Cesarz Rzymski.
Monarchia patrymonialna, władza jest dziedziczna a państwo jest jak ojcowizna króla.
Podział administracyjny:
- marchie (margrabia)
- hrabstwa (hrabia)
- kontrolerzy (dwóch)
- dwór wędrujący Akwizgran
Siły zbrojne
- drużyna wojów (dróżnik) – wojsko zawodowe na całkowitym utrzymaniu władcy
- pospolite ruszenie
Pierwsze wyprawy przeciwko Arabom hiszpańskim nie przyniosły sukcesów, dopiero prowadzone w latach 778-801 walki zakończyły się zwycięstwem wojsk Karola Wielkiego. W ich wyniku ustalono granicę na rzece Ebro i utworzono marchię hiszpańską. W czasie wojen saskich Karol Wielki przeprowadził represyjne wyprawy przeciw Słowianom połabskim i uzależnił część plemion słowiańskich od państwa Franków.
Nadrzędnym celem Karola Wielkiego była odbudowa cesarstwa rzymskiego. W 800 papież Leon III koronował Karola Wielkiego na cesarza. Aktu koronacji nie uznało cesarstwo wschodnie, co doprowadziło do wybuchu wojny z Bizancjum.
Dbał o gospodarczy i kulturalny rozwój kraju, przeprowadził reformę monetarną, zapewnił stałe dochody skarbowi, zreorganizował sądownictwo, zadbał o wyższy poziom nauczania w szkołach klasztornych (więcej szkół, powiększenie bibliotek klasztornych, w skryptoriach przepisywanie ksiąg nowym pismem – karolińską minuskułą), tworzył szkoły katedralne. W niedługim czasie po śmierci Karola Wielkiego państwo Franków uległo rozpadowi w wyniku podziału dokonanego traktatem w Verdun 843.