Cyprian Kamil Norwid "Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie" - analiza wiersza

"Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie" Cypriana Kamila Norwida to wiersz, który powstał w styczniu 1856 roku w związku ze śmiercią Adama Mickiewicza (1855 r.) oraz sprowadzeniem jego ciała do Paryża. Autor wiersza porusza problem wybitnej jednostki i społeczeństwa, w którym tej jednostce przyszło żyć. Cyprian Kamil Norwid twierdzi, że wielcy ludzie umierają niedocenieni przez im współczesnych. Poeta przytacza przykłady wielu wybitnych osobistości, którzy mieli odwagę i siłę wystąpić z nowatorskimi poglądami i doprowadzili w całej historii ludzkości do wielkich, epokowych przełomów. Twórczość wybitnych jednostek nie jest akceptowana, ponieważ wyprzedza swoje czasy. Za swą śmiałość i wystawanie ponad przeciętność owa jednostka była prześladowana, pogardzana przez współczesnych jej ludzi. Idee głoszone przez wielkie osobistości w owych czasach były rewolucyjne i zostały docenione dopiero przez następne pokolenia. Norwid w utworze wskazuje na smutną prawidłowość historyczną. Wielcy, wybitni ludzie są za życia spychani na margines, prześladowani przez przeciętne społeczeństwo. Autor chciał uwypuklić przede wszystkim zawiść, zazdrość ludzką. W wierszu przedstawia tak ważne osoby jak: Sokrates, Dante Alighieri, Krzysztof Kolumb, Camoens, Tadeusz Kościuszko, Napoleon, czy Adam Mickiewicz. Widzimy, że jednostki te reprezentowały nie tylko pisarzy, poetów, czyli ludzi Norwidowi bliższych, ale także podróżników, odkrywców, przywódców powstań, polityków. Te wybitne postacie żyły na przełomie różnych epok, od antycznego Sokratesa zaczynając, kończąc na Mickiewiczu, który żył w czasach Norwidowi współczesnych. To obrazuje, iż ludzie pomimo upływu czasu, nadal są zawistni, zazdroszczą innym sukcesów, przez co dążą do zniszczenia jednostki. Wiersz został podzielony przez Norwida na trzy części. Pierwsza składa się z sześciu trzy wersowych strof, zastosowane zostały w niej w niej środki stylistyczne takie jak: pytania retoryczne, np. "Coś ty Atenom zrobił Sokratesie (. . .)?", apostrofy, np. "Coś ty Kolumbie (. . .)" oraz metafory, np. "statuę lud niesie". Część ta ma charakter informacyjny, zauważamy w niej również elementy ironiczne, cyniczne. Norwid ironizuje zwracając się np. do Sokratesa z pytaniem, cóż on takiego uczynił, że lud stawia mu pomniki, skoro wcześniej zmusił go do wypicia trucizny. Część druga i trzecia mają charakter filozoficzny, to rozważania na temat kresu życia ludzkiego. Cyprian Kamil Norwid w wierszu "Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie" przedstawił problem relacji między wielkimi, wybitnymi jednostkami a przeciętnym społeczeństwem. Owe jednostki nie mogą zejść ze sceny życia bez pomówień swoich przeciwników - albo po prostu, ludzi małych, zawistnych o sukces, sławę. Ludzie ci nie są w stanie zrozumieć geniuszy, więc ich odrzucają. Wybitne jednostki na tyle przerastają epokę, że rozumieją i doceniają ich dzieła dopiero następne pokolenia.