Metoda grupowa
Metoda grupowa
Grupa – każde zrzeszenie ludzi, które w świadomości ludzi stanowi odrębną całość.
W metodzie grupowej wychowawca ma przed sobą zespolony ze sobą przez wspólne zadanie zbiór osób. Wiąże go nie tylko dialog z pojedynczymi członkami. Talent wychowawczy wyraża się w umiejętnościach przewodzenia lub przodowania grupie i takiego oddziaływania na grupę aby na straży zadań i zwyczajów sugerowanych przez wychowawcę stał nie tylko on, lecz także członkowie grupy.
Odmiany metody grupowej wg. Aleksandra Kamińskiego:
1. Grupa rozwojowo – wychowawcza służą ludziom normalnie funkcjonującym
społecznie (domy kultury, instytucje edukacyjno – rekreacyjne, organizacje młodzieżowe). Grupy wspierają rozwój osobowości jednostek, które identyfikują się z celami i wartościami grupy.
2. Grupy rewalidacyjne – oddziaływanie na jednostki społeczne lub fizycznie niedostosowane celem usprawnienia ich społecznego funkcjonowania placówki opiekuńczo - wychowawczej, kulturalno – oświatowej. Nastawionych na profilaktykę nie dostosowań społecznych.
3. Grupy psychoterapeutyczne – poradnie specjalistyczne, placówki opiekuńczo wychowawcze. Służą usprawnieniu społecznego i psychicznego funkcjonowania jednostek w oparciu o techniki z psychologii klinicznej w odniesieniu do lżejszych przypadków.
Metoda pracy socjalnej – metoda grupowa:
1. Tworzenie grupy – poznanie środowiska z którego powstaje grupa rozpropagowanie celów.
- ułatwić poznanie (współdziałanie)
- wyjaśnienie celu tworzenia grupy dyskusja na temat oczekiwań
- prawo obowiązujące w grupie, wzajemne zobowiązania (placówka, pracownik,
prowadzący grupę i grupa), zawarcie „kontraktu”
- dyskusja nad programem i metodą pracy
- przedstawienie własnej koncepcji pracy swojej roli i sposobu pracy z grupą
- kształtowanie norm i wartości grupowej np. przedstawiając założenia wzajemnej
pomocy i współodpowiedzialności za sukcesy i porażki w osiąganiu celu
- dbać o to by wszyscy mogli zaistnieć
2. Stabilizacja jej struktury i norm „grupa dociera się” kształtowanie się sposobów funkcjonowania.
- podejmowanie działań przez jednostki dążące do zapewnienia miejsca w strukturze grupy
- niepewność co do tego co jednostka może osiągnąć dzięki grupie i jak grupa może jej pomóc
- modelowanie (wzór dla członków grupy), trenowanie (kierowanie, instruowanie) i kształcenie
- racjonalizacja i uniwersalizacja problemu – uświadamianie sobie, że niektóre trudności skomplikowane dadzą się rozwiązać „po kawałku”
- pismo w życiu grupy – robocze zapisy unaocznienie co osiągnięte i co ma być osiągnięte. Papierowe techniki rozwiązywania problemów
- techniki inscenizacyjne – psychodrama, socjodrama, pogłębiają zrozumienie, ułatwiają komunikację
- techniki socjometryczne – poznanawanie, zmiana relacji wewnętrznych
- zabawy grupowe
3. Realizacja jej celu akceptacja celu, współdziałanie grupy
Grupa – „demokratyczny mikroświat” samorządna drużyna na zasadzie odpowiedzialnej autonomii, uczestnictwo w podejmowaniu decyzji, układ
4. Ocena efektów działania i decyzja o jej dalszym istnieniu
„zobaczmy gdzie jesteśmy?” dyskusja, na papierze, kwestionariusze, opinie. Zakres i wyniki przedyskutowane z uczestnikami.
Ocena + zakończenie działalności grupy. Podtrzymywanie zmian, generowanie zmian. Budowanie samopomocowego systemu wsparcia, rada, przykład, wsparcie emocjonalne.
- reakcje członków na zachowania zgodne czy niezgodne z formalnymi normami zachowań w grupie.
Prowadzący czuwa nad realizacją celów przez intensyfikowanie współpracy by doprowadzić do wspólnych sukcesów. Stosuje w realizacji:
- dzielenie się informacjami, pomysłami, wyrażeniami i uczuciami dotyczącymi wspólnych spraw
- pomaganie członkom aby czuli się współodpowiedzialni
- gromadzenie przez członków wiadomości dotyczących poszczególnych zdarzeń , trosk i trudności
- wspólne podejmowanie decyzji
- grupowe rozwiązywanie problemów
- wspólne śledzenie i ocenianie jakości podjętych decyzji oraz realizacji elementów planu działania.
Integrowanie i zwiększenie produktywności grupy
- stosowanie informacji zwrotnej (informowanie członków grupy jak rozumiane są zachowania, przyciąganie uwagi)
- orientacja na problem – pytania = „drążenie”
- założenia przyjęte tymczasowo „A co jeśli?” refleksje w stosunku do problemu
- upowszechnienie wątpliwości czy uwag jednostkowych w całej grupie – wymiana informacji poszerza pole danych
- wsparcie jednostki lub podgrupy (pochwała)
- reorganizacja w podgrupy
- trudności i konflikty – rozładowane przez zmianę tematu
- język grupy
- ustanawianie granic działania (co do czasu, sposobu form językowych)