Warto zatem podkreślić, że w przypadku podatków majątkowych opodatkowaniu podlega samo posiadanie majątku (tzw. zakrzepła substancja majątkowa), w odróżnieniu od innych rodzajów podatków, np. dochodowych – w których opodatkowaniu podlega przyrost majątku – bądź też konsumpcyjnych – w których opodatkowaniu podlega wydatkowanie majątku. Zatem podstawą opodatkowania w przypadku podatków majątkowych będzie określona masa majątkowa (nieruchomości gruntowe, budynki, nieruchomości rolne lub leśne, spadki lub darowizny). Należy zwrócić także uwagę, że pojęcie „majątku”, który zgodnie z koncepcjami wywodzącymi się z cywilistycznego prawa spadkowego oznaczać może tak prawa, jak i obowiązki, nie jest najbardziej fortunnym określeniem używanym przez piśmiennictwo prawa podatkowego w analizowanym przypadku. Bardziej zasadne byłoby użycie pojęcia „mienie”, które zgodnie z doktryną prawa cywilnego oznacza wyłącznie aktywa (prawa), nie zaś obowiązki (vide art. 44 KC: „Mieniem jest własność i inne prawa majątkowe”). Zresztą istota omawianych podatków sprowadza się właśnie do obciążenia należących do podatnika aktywów (praw), nie zaś pasywów (obowiązków). Niemniej, pamiętając z jednej strony o zasadzie autonomii prawa podatkowego (pozwalającej na stworzenie własnego „obszaru pojęciowego” w ramach tej dziedziny prawa), zaś z drugiej strony o cywilistycznej koncepcji „mienia”, można podchodzić do używanego w piśmiennictwie pojęcia „podatki majątkowe” z wymagającym tego „konstruktywnym dystansem”. Kolejna uwaga wstępna dotyczy podatków i opłat lokalnych, które również zasilają budżet gminy. Warto przypomnieć o istotnej dla prawa podatkowego różnicy pomiędzy „podatkiem” a „opłatą”, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że obie te kategorie można (łącznie) określić jako daniny publiczne, nakładane w drodze ustawy na określonych normami prawa adresatów. Zatem podstawową różnicą pomiędzy wymienionymi powyżej rodzajami danin publicznych, jak „podatek” i „opłata”, jest ekwiwalentność danego świadczenia. Podatki są nieekwiwalentne, gdyż płacąc podatki, podatnicy nie mogą domagać się spełnienia od państwa jakichś konkretnie zdefiniowanych świadczeń. Tymczasem opłaty wnoszone do urzędów administracji publicznej są z reguły związanie z dokonywanymi przez te urzędy jakimiś konkretnymi czynnościami urzędowymi (np.: wydawaniem zaświadczeń), co powoduje, że wniesienie opłaty łączy się ze swoistym ekwiwalentem polegającym na uzyskaniu przez podatnika jakiegoś konkretnego „świadczenia urzędniczego”. Przepisy dotyczące podatków i opłat lokalnych są też znakomitym przykładem praktycznego funkcjonowania tzw. aktów prawa miejscowego (vide art. 87 Konstytucji – zawierający zamknięty katalog numerus clausus źródeł prawa), takich jak uchwały rady gminy, które w wyniku przyjętych przez ustawodawcę konstrukcji pozostają w zgodzie z wymaganą przez przepisy Konstytucji formą ustawy, jako aktu prawnego właściwego dla „(…) nakładania podatków i innych danin publicznych” (art. 227 Konstytucji). Omawiany mechanizm zostanie przybliżony w części dotyczącej podatków i opłat lokalnych.
Ochrona własności intelektualnej - opracowane pytania
1) Wskaż miejsce prawa autorskiego w systemie prawa.
Prawo autorskie - to dział prawa cywilnego, obejmujący przede wszystkim normy zamieszczone w ustawie z 4.II.1994 r o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz normy zamieszczone w umo...
Podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych
Podatek dochodowy od osób fizycznych
? Ogólna charakterystyka podatku
Od stycznia 1992 roku wprowadzono w Polsce powszechny podatek dochodowy od osób fizycznych. Był to istotny etap reformy polskiego systemu podatkowego, który...
Systemy podatkowe
1.Podstawowe pojęcia.
Dochody z tytułu opodatkowania stanowią, podstawę gospodarki budżetowej państwa, służą finansowaniu wydatków publicznych.
Podatek w sensie ekonomicznym, jest to ciężar, który ponoszą podmioty is...
Podstawy prawa cywilnego i handlowego
I – Część ogólna z prawa cywilnego
1. Ogólna charakterystyka prawa cywilnego i jego działy.
Kodeks cywilny reguluj stosunku cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi.]
Prawo cywilne obejmuje swą regulacją...
Prawo gospodarcze - wykłady
Prawo gospodarcze.
Prawo gospodarcze nie wypracowało odrębnych reguł norm prawnych. Każdy wycinek życia gospodarczego regulowany jest przez przepisy prawa. Prawo gospodarcze jest ściśle związane zarówno z Kodeksem Cywilnym jak i Prawem...