Białka, tłuszcze, cukry.

ROLA BUDULCOWA W ORG.:białka,niektóre sole mineralne

POŻYWIENIE DLA BIAŁKA:mięso,jajka,
niektóre rośliny,np.fasola,nabiał

REAKCJE WYKRYWANIA BIAŁEK:
ksantoproteinowa:białko ścina się i zabarwia na żółto pod wpływem HNO3 biuretowa:białko ścina się i zamienia barwę na ciemnofioletową pod
wpływem Cu(OH)2

TŁUSZCZE ZE WZGLĘDU NA STAN SKUPIENIA:
stałe(nasycone)-masło, smalec, łój ciekłe(nienasycone)-oleje,tran

OTRZYMYWANIE MYDEŁ: *wyższy kwas karboksylowy+zasada sodowa lub potasowamydło +woda *zmydlanie tłuszczó: tłuszcz+zasada sodowa lub potasowa---mydło+gliceryna

ROLA ENERGETYCZNA W ORG:cukry i tłuszcze

POŻYWIENIA DLA TŁUSZCZY:
roślinnych-rośliny oleiste zwierzęcych-nabiał,mięso

TŁUSZCZE ZE WZGLĘDU NA POCHODZENIE:
roślinne:słonecznik,soja,rzepak,oliwa,masło roślinne,margaryna zwierzęce:słonina,tran,smalec,masło

ROZRÓŻNIENIE TŁUSZCZY OD TŁUSTYCH:próba akroleinowa(olej jadalny podgrzewany wydziela gryzącą substancję-akroleinę)

BIAŁKO ŚCINA SIĘ pod wpływem:temperatury,kwasów,zasad,alkoholu,soli metali lekkich,soli metali ciężkich,roztworu cukru

PIERWIASTKI W CZLOWIEKU:
podstawowe:C,H,O,N,P,Ca
makroelementy:K,Na,S,Cl,Mg
mikroelementy:Fe,Cu,Zn,Co,B,Mo,Mn,Se,I,F
TOKSYCZNE:Sb,As,Ba,Be,Cd,Pb,Hg,Ag,Tl,Th

ROLA REGULUJĄCA W ORG:witaminy,woda,sole mineralne

POŻYWIENIE DLA CUKRÓW:owoce,warzywa,produkty zbożowe

ROLA WODY W ORG:odgrywa bardzo ważną rolę.jest częścią składową krwi,płynów komórkowych i limfy.
Utrzymuje w stanie płynnym produkty przemiany materii,dzięki czemu mogą one być rozprowadzone tam,gdzie są potrzebne.Wyparowanie wody przez skórę i wydychanie pary wodnej przez płuca stanowi ochronę organizmu przed przegrzaniem

ROLA WITAMIN W ORG:zw.org.występujące w małych ilosciach w pożywieniu niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.W organiźmie odgrywają szczególną rolę.Nie są wprawdzie źródłem energii jak cukry i tłuszcze,ani materiałem budulcowym jak białka,lecz bez nich nie jest możliwa prawidłowa przemiana materii.Przemiana materii to całokształt procesów zachodzących w komórkach organizmów żywych.W procesach tych,obok białek,uczestniczą też cukry,tłuszcze,sole mineralne,witaminy oraz enzymy,które katalizuja reakcje zachodzące w organizmach żywych.

WITAMINY ROZPUSZCZ.W WODZIE:B1,B2,B6,B11(kwas foliowy M),B12,C(kwas askorbinowy),H,Pp

WIT.NIEROZPUSZCZ.W WODZIE:A,D,E,F,K

TŁUSZCZE:estry
wyższych kwasów karboksylowych i gliceryny kwas tłuszczowy+glicerynatłuszcz(ester)+woda

UWOLNIENIE KWASU NIENASYCONEGO OLEINOWEGO(ciekłego)prowadzi do otrzymywania tłuszczu nasyconego(stałego),np.produkcja margaryny

SKŁAD PIERWIASTKOWY BIAŁEK: 1sposób odkrywania,2.obserwacje
CHO 1.ogrzewanie 2.następuje zwęglenie wysuszonego białka,np.jajka kurzego i wydziela się para wodna, która skrapla się na ścianach probówki, świadczy to o obecności węgla i wodoru w białku N 1.ogrzewanie ze stężonym NaOH 2.ogrzewanie niewielkiej ilości mleka ze stężonym NaOH powoduje wydzielenie amoniaku(NH3)-gazu o intensywnym zapachu,potwierdza to obecność azotu w białku S 1.ogrzewanie z Pb(NO3)2 lub Pb(CH3COO)2 2.w białku może znajdować się też siarka,o czym świadczy powstawanie czarnego osadu pod wpływem ogrzewania roztworu białka z niewielka ilością azotanu(/)ołowiu(II)-Pb(NO3)2 lub octanu ołowiu(II)-Pb(CH3COO)2

BIAŁKA-wielocząsteczkowe zw.naturalne zbudowane z ok.20aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi

PODZIAŁ BIAŁEK:*proste-zbudowane tylko z aminokwasu,np.albumina
*złożone-oprócz aminokwasów zawierają inne pierwiastki i zw.chem.,np.nukleoproteidy

WŁAŚ.BIAŁEK:
*ścinanie *denaturacja-nieodwracalny proces ścinania białek zachodzi pod wpływem np.wysokiej temperatury, promieniowania jonizującego,kwasów,zasad *koagulacja-odwracalny proces ścinania białka zachodzi pod wpływem soli metali lekkich *białka,które rozpuszczają się w wodzie tworzą roztwory koloidalne,dla których charakterystyczne jest zjawisko Tyndalla,czyli-smuga światła staje się widoczna w roztworze koloidalnym podobnie jak promień słońca jest widoczny w zakurzonym powietrzu.promień świetlny biegnący przez roztwór koloidalny rozprasza się na większych cząsteczkach(białka)w tym roztworze

PIERWSZA POMOC W ZATRUCI-
ACH:Proces ścinania się białek pod wpływem soli metali ciężkich znalazł praktyczne zastosowanie podczas udzielania pomocy przy zatruciach pokarmowych metalami ciężkimi lub ich zw.,np.solami.Osobie zatrutej podaje się wówczas do picia duże ilości mleka w celu wytrącenia w żołądku osadu-zw.białka z metalami ciężkimi, a następnie osad ten usuwa się z organizmu np.przez płukanie żołądka.

BADANIE SKŁADU CUKRU:Obser-
wacje:Cukier pod wpływem ciepła topi się i brązowieje.Po dłuższym ogrzewaniu uległby zwęgleniu.Na ściankach probówki pojawiły się krople wody i wydzielił się charakterystyczny zapach(powstał karmel) wniosek: cukry zbudowane są z atomów wodoru,węgla i tlenu

WZÓR OGÓLNY CUKRÓW: Cn(H2O)m CnH2mOm

WŁ.GLUKOZY:bezbarwna substancja stała o budowie krystalicznej,bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, nietoksyczna,słodki smak,właściwości redukujące