Zatrucia

Zatruciem nazywamy wniknięcie do organizmu substancji w szkodliwej dla niego dawce.
Przyczyny zatruć:
- zamachy samobójcze,
- zabójstwa,
- nadużycia (leki, alkohol, narkotyki),
- nieświadomość (dzieci pijące kolorowe detergenty),
- lekkomyślność (kierowca uruchamiający silnik w zamkniętym garażu),
- pomyłka (przechowywanie substancji toksycznych w nie oznakowanych lub źle oznakowanych pojemnikach).
Drogi wnikania trucizn do organizmu:
- układ pokarmowy (leki, alkohol, trujące rośliny i grzyby),
- układ oddechowy (gazy drażniące, tlenek i dwutlenek węgla),
- skóra i błony śluzowe (trucizny kontaktowe, środki żrące, pestycydy),
- bezpośrednio do krwioobiegu (narkotyki).
Ogólne zasady postępowania:
- Zabezpieczyć miejsce zdarzenia.
- Odizolować poszkodowanego od trucizny (pamiętajmy o swoim bezpieczeństwie).
- Sprawdzić czynności życiowe.
- Zebrać niezbędne informacje: co? ile? kiedy?
- Wezwać pogotowie. W meldunku powinny znaleźć się następujące informacje:
- ilość zatrutych,
- przybliżony wiek poszkodowanych, rodzaj i stężenie trucizny,
- czas, jaki upłynął od chwili wniknięcia substancji szkodliwej,
- objawy zatrucia i stan poszkodowanego.
- Wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe (podanie odtrutek, ew. spowodowanie wymiotów, odpowiednie ułożenie, okrycie, wsparcie psychiczne).
- Zabezpieczenie resztek pokarmu, opakowań po lekach, wymiocin.
Odtrutki:
Ogólne:
- powietrze,
- woda,
- zawiesina węgla aktywowanego (2 tabletki na szklankę wody).
Osłaniające:
- odtłuszczone mleko - w przypadku zatrucia kwasami, zasadami oraz szczawianami,
- białko jaja kurzego (4 białka na 2 szklanki wody) w przypadku zatrucia metalami ciężkimi, fenolem oraz substancjami żrącymi,
- zawiesina mąki - w przypadku zatrucia jodem (podajemy zawiesinę i wywołujemy wymioty dopóki będą miały niebieskawe zabarwienie), dodatkowo skrobia chroni błonę śluzową żołądka przed żrącym działaniem kwasów,
- mocna herbata - w - przypadku zatrucia alkaloidami (np. wilcza jagoda).
Specyficzne:
- mogą być stosowane tylko przez lekarza.
Usuwanie trucizn:
- Trucizny kontaktowe spłukać z ciała, jeżeli trucizna nie powoduje oparzeń zdjąć przesiąkniętą nią odzież (patrz oparzenia chemiczne);
- W przypadku zatrucia gazami należy przytomnego poszkodowanego wyprowadzić na świeże powietrze, rozluźnić odzież, zastosować pozycje półsiedzącą lub przeciwwstrząsową (w zależności od stanu);
- W przypadku zatrucia drogą pokarmową - spowodować wymioty przez podanie lekko osolonej wody ( 1-2 łyżeczki soli na szklankę) lub podrażniając palcem podniebienie miękkie poszkodowanego;
Uwaga: Wymiotów nie wywołujemy:
- u osób nieprzytomnych,
- przy zatruciach substancjami żrącymi, przy zatruciach detergentami (w przypadku ich połknięcia).
Zatrucia doustne
Stężonym kwasem
Objawy:
- piekący ból w jamie ustnej, gardzieli, przełyku, zwłaszcza przy przełykaniu,
- oparzenia okolicy ust i błony śluzowej, strupy (żółte, szarobrunatne, białe - w zależności od rodzaju)
- ślinotok, wzdęcie brzucha,
- tętno słabo napięte, przyspieszone, ewentualnie drgawki,
- szczękościsk

Pierwsza pomoc:
-nie zobojętniać,
-nie powodować wymiotów ze względu na możliwość powtórnego uszkodzenia ścian przełyku,
-podać odtrutki osłaniające i dużo płynów (obojętnych): mleko odtłuszczone, białko jaja kurzego, herbatę, wodę, zawiesinę węgla aktywowanego, aby rozcieńczyć żrącą substancje,
- zabezpieczyć resztki trucizny, aby personel medyczny mógł dobrać odpowiednie leczenie neutralizujące
- przy oparzeniach jamy ustnej podawać do picia małymi łykami olej jadalny
Żrącą zasadą lub amoniakiem
Objawy:
- bóle i palenie w jamie ustnej, gardle, żołądku,
- ślinotok, wymioty, osłabienie, duszność, zawroty głowy,
- osłabienie akcji serca,
- kaszel.
Pierwsza pomoc:
- przy zatruciu kwasami podawać do picia rozcieńczoną wodę wapienną, magnezję paloną, oliwę, roztwór żelatyny, białko, kleiki,
- w zatruciu zasadami podawać do picia 1% roztwór wodny kwasku cytrynowego (1/2 łyżeczki na szklankę), mleko, wodę z białkiem, oliwę, lód,
- wezwać pogotowie (potrzebne leczenie szpitalne)

Ostre zatrucie alkoholem etylowym.
Alkohol etylowy (etanol) należy do trucizn, które bardzo łatwo wchłaniają się z przewodu pokarmowego - już po 15 minutach wchłoniętych jest ponad 50% spożytego alkoholu. Na szybkość wchłaniania etanolu wpływ ma zawartość treści żołądkowej w czasie picia. Obecność alkoholu można wykryć we krwi już po 5-10 minutach od chwili wypicia. W organizmie etanol jest utleniany do aldehydu octowego następnie do kwasu octowego i wreszcie do wody i dwutlenku węgla. Ustrój dorosłego mężczyzny o wadze 70 kg metabolizuje etanol z szybkością około 7 gram czystego alkoholu na godzinę.

Działanie alkoholu zależy przede wszystkim od ilości spożytego etanolu, czasu, w jakim został on wypity oraz osobniczej wrażliwości na alkohol. Dawka śmiertelna dla człowieka waha się w szerokich granicach. Przyjmuje się, że dla dorosłego człowieka wynosi ona 200 - 400 gram czystego(!) alkoholu, czyli około 500 - 800 ml 40% wódki wypitej w krótkim czasie. Przy takich dawkach maksymalne stężenie alkoholu we krwi wynosi od 3 do 6 promili.

Grupy ryzyka
Do grup szczególnie narażonych na ostre zatrucie alkoholem z pewnych względów należy zaliczyć kobiety, młodzież i dzieci. Wynika to z mniejszej zdolności metabolizowania alkoholu przez te grupy.
Niektóre leki np. metronidazol, aminofenazon, chlorpropamid, antybiotyki cefalosporynowe (np. cefamandol), disulfiram (Esperal, Antabus) dają reakcję nadwrażliwości na alkohol.

Objawy
Alkohol etylowy jest trucizna działającą przede wszystkim narkotycznie na ośrodkowy układ nerwowy. Pierwsze objawy pojawiają się już przy stężeniu około 0,03 promila i polegają zmniejszeniu spostrzegawczości przy wydłużonym czasie reakcji. Ma to ogromne znaczenie dla wykonywania precyzyjnych prac, prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługi skomplikowanych maszyn.
Przy stężeniu około 0,3 promili występują już objawy odhamowania emocjonalnego polegające na pobudzeniu i podnieceniu (euforia), agresji lub smutku. Przy stężeniu 0,5 promili - następują zaburzenia koordynacji ruchów, chwiejny chód, podwójne widzenie, mowa staje się bełkotliwa.

Ta sama dawka, różne reakcje
Przy stężeniach powyżej 1 promila obserwuje się pobudzenie psychoruchowe lub sen zbliżony do snu narkotycznego. Przy głębokim zatruciu dochodzi do zaburzeń oddychania i pracy serca, spadku ciśnienia tętniczego, zniesienia odruchów. Śpiączka etanolowa może wystąpić już przy stężeniu 2 promili, zwłaszcza u kobiet, dzieci i młodzieży, może natomiast nie wystąpić u przewlekłych alkoholików ze stężeniem 4 promili. Zdarzają się zatrucia zakończone pomyślnie pomimo stężenia etanolu we krwi powyżej 8 promili.

Rozpoznanie
Postawienie diagnozy zatrucia alkoholowego zwykle nie sprawia problemu, natomiast diagnostyka śpiączki może być trudna. Należy ją rozpoznawać nie tylko na podstawie stężenia etanolu we krwi, ale i po wykluczeniu innych przyczyn śpiączki. Dlatego też u każdego nieprzytomnego z wyczuwalna wonią alkoholu a szczególnie w przypadku widocznych obrażeń głowy konieczne jest badanie neurologiczne, rentgen czaszki i w razie potrzeby badanie tomokomputerowe mózgu. Konieczne jest również oznaczenie poziomu glukozy we krwi, ponieważ u osób młodych lub pijących alkohol bez jednoczesnego spożywania pokarmów może dojść do znacznej hipoglikemii (niedocukrzenia).

Leczenie
Terapia zatrucia polega na wczesnym płukaniu żołądka - skutecznym tylko w przypadku, gdy chory spożył alkohol w jednorazowej porcji w czasie nie dłuższym niż jedna godzina przed przyjęciem do szpitala. Zaleca się podawanie do żołądkowo lub dożylnie wodorowęglanu sodu. Chorym należy zapewnić płyny dożylnie poczynając od 40% glukozy (zwalcza ewentualną hipoglikemię) oraz tlen. W razie zaburzeń oddychania konieczne jest zastosowanie sztucznej wentylacji. Pomimo kontrowersji co do skuteczności można "testowo" zastosować dożylnie nalokson. W masywnych zatruciach alkoholem etylowym wykonuje się dializę otrzewnową lub hemodializę. Jest to właściwie jedyna skuteczna metoda przyspieszenia eliminacji etanolu z organizmu.

Zatrucie metanolem
Alkohol metylowy, metanol, zwany jest także spirytusem drzewnym jest stosowany w przemyśle jako rozpuszczalnik oraz składnik środków czyszczących. Jest związkiem bardziej trującym od alkoholu etylowego - dużo mniejsza dawka może spowodować zaburzenia oddechu, ma też silniejsze właściwości narkotyczne.

Łatwo się wchłania przez skórę, błony śluzowe i płuca (opary), jednak do zatruć dochodzi najczęściej drogą doustną. W organizmie ulega rozkładowi do aldehydu mrówkowego, następnie do kwasu mrówkowego. Aldehyd mrówkowy tylko w małej ilości krąży w organizmie, ma jednak silne właściwości toksyczne - prawdopodobnie odpowiada za zmiany zwyrodnieniowe nerwu wzrokowego.
Dawka śmiertelna wynosi od 30 do 150 ml, aczkolwiek są wyjątki (opisywano wyleczenie po spożyciu 600 ml metanolu).

Objawy
Objawy zatrucia występują nagle po kilku lub kilkunastu godzinach (czasem dopiero po kilku dniach), a ich nasilenie zależy od dawki spożytego metanolu. Nieraz ograniczają się tylko do silnych bólów głowy i brzucha, odurzenia, nudności i zaburzeń widzenia. W cięższych przypadkach stwierdza się pobudzenie psychoruchowe, utratę przytomności, sinicę, zaburzenia oddechu (oddech Kussmaula, bezdech). Często dochodzi do upośledzenia funkcji wątroby oraz do uszkodzenia nerwów wzrokowych i siatkówki powodujących zaburzenia widzenia, ślepotę. Może także wystąpić obrzęk mózgu, niewydolność nerek, zapalenie trzustki.

Rozpoznanie
Diagnozę ustala się na podstawie wywiadu (np. spożywanie alkoholu z nieznanego źródła) oraz objawów klinicznych i badań laboratoryjnych, przede wszystkim gazometrii i poziomu glikemii. W zatruciach metanolem zawsze występuje ciężka kwasica metaboliczna (niskie ph krwi, duży niedobór zasad). Można stwierdzić obecność kwasu mrówkowego w moczu.

Rokowanie
Przebieg zatrucia i szanse na wyleczenie zależą od indywidualnej wrażliwości na metanol oraz dawki.

Leczenie
Od samego początku konieczne jest podawanie alkoholu etylowego, który zmniejsza metabolizm metanolu tak, aby utrzymywać stężenie etanolu we krwi w granicach 100-130 mg/dl ( 1 do 1,3 promili). Chorym przytomnym należy podawać doustnie 40% etanol (rozcieńczony 6-krotnie) w dawce 2 ml/kg w ciągu 30 minut, a następnie 0,2- 0,4 ml/kg/h zależnie od tego czy pije przewlekle czy też nie. Chorym nieprzytomnym podaje się go dożylnie w formie 10% roztworu, początkowo około 10ml/ kg/ 30 min, następnie przewlekle pijącym 2,0 ml/kg/h, a niepijącym 0,8 ml/kg/h.

Płukanie żołądka z dodatkiem wodorowęglanu ma sens tylko w ciągu 2 do 4 godzin po spożyciu metanolu. Węgiel aktywowany nie absorbuje alkoholu metylowego! W ciężkich zatruciach metodą z wyboru jest hemodializa. Przy ph poniżej 7,2 konieczne jest wyrównywanie kwasicy metabolicznej wodorowęglanami. Podawanie kwasu foliowego przyspiesza eliminację kwasu mrówkowego z organizmu. W ciągu całego leczenia konieczna jest stała kontrola gospodarki wodno-elektrolitowej oraz zwalczanie hipoglikemii.

Profilaktyka
Istotna jest profilaktyka zatrucia, polegająca na unikaniu alkoholi z tzw. nieznanego źródła.


Detergentami:
Objawy:
- nudności,
- ból brzucha,
- podrażnienie i zaczerwienienie błon śluzowych.
Pierwsza pomoc:
- nie powodować wymiotów,
- nie podawać nic do picia.
Lekami nasennymi:
Objawy:
- senność,
- zaburzenia świadomości (odurzenie, utrata przytomności),
- obniżenie temperatury ciała,
- zaburzenia oddechu i krążenia.
Pierwsza pomoc:
- wywołać wymioty,
- podać zawiesinę węgla aktywowanego,
- okresowo kontrolować czynności życiowe,
- wezwać pogotowie.
Grzybami:
W zależności od gatunku i ilości spożytych grzybów objawy mogą występować w różnym czasie (od godziny do kilkudziesięciu godzin).
Objawy:
- ból brzucha,
- nudności, wymioty, biegunka,
- ślinotok,
- zaczerwienienie twarzy,
- znaczne podniecenie, zamroczenie i odurzenie.
Pierwsza pomoc:
- wywołać wymioty,
- podać zawiesinę węgla aktywowanego,
- wezwać pogotowie.
Zatrucie jadem kiełbasianym
Jad kiełbasiany, nazywany także toksyną botulinową, wywołuje botulizm. Jest to szczególnie groźna postać zatrucia, najczęściej pokarmowego, które przebiega z uszkodzeniem niektórych elementów układu nerwowego. Jad wytwarzany jest przez bakterie - laseczki jadu kiełbasianego, Clostridium botulinum, które rozpowszechnione są na całym świecie, spotykane są szczególnie w glebie i odchodach zwierzęcych. Do rozwoju bakterii i produkcji jadu niezbędne są warunki beztlenowe. Najczęściej ma to miejsce w zanieczyszczonych zarodnikami wekowanych przetworach mięsnych (pasztety), konserwach mięsnych, jarzynowych i rybnych, produktów pakowanych w próżni.

Patomechanizm zatrucia
Jad kiełbasiany uszkadza przekaźnictwo nerwowo - mięśniowe powodując objawy porażenia. Objawy zatrucia pojawiają się zwykle po kilku dniach od spożycia toksyny. W skrajnych przypadkach jednak, okres ten może skrócić się do kilku godzin, lub wydłużyć do kilku tygodni. Zwykle wkrótce po spożyciu pokarmu zawierającego jad pojawiają się nudności, wymioty, luźne stolce, co związane jest raczej z drażniącym działaniem zepsutego jedzenia, niż wpływem samego jadu. Równocześnie pojawiają się uczucie suchości w buzi i zaparcia, które są pierwszymi objawami związanymi z działaniem toksyny. Następnie pojawiają się zaburzenia widzenia (podwójne widzenie, widzenie "przez mgłę"). Jest to bardzo charakterystyczna dla botulizmu triada objawów:
1. zaburzenia widzenia;
2. zaparcia;
3. suchość w jamie ustnej.
Czasami są to jedyne objawy, częściej jednak pojawiają się kolejne: zmiana tonu głosu, jego osłabienie, utrata głosu, zaburzenia połykania, zniesienie odruchu kaszlowego (co prowadzi do zachłyśnięć), porażenie mięśni oddechowych, Śmierć następuje z powodu porażenia oddychania i krążenia. Nie występuje gorączka. Rokowanie w przypadkach zatruć ciężkich jest zawsze bardzo poważne.

Leczenie
Postępowanie ratunkowe należy rozpocząć jak najszybciej. Polega ono na płukaniu żołądka w celu usunięcia resztek pokarmu i natychmiastowym podaniu surowicy botulinowej. Podawanie antybiotyków ma na celu uniknięcie powikłań. Poza tym niektórzy chorzy wymagają odżywiania pozajelitowego w związku z zaburzeniami połykania, oraz wspomagania oddychania, jeśli istnieje taka potrzeba.

Zapobieganie
Profilaktyka zatrucia jadem kiełbasianym polega na odpowiednim przechowywaniu i przygotowywaniu produktów spożywczych, niejedzeniu i niszczeniu podejrzanych produktów, odpowiednio długim gotowaniu (ok. 20 min).


Wilcza jagoda:
Dawka śmiertelna: 7 owoców dla dziecka, 20 dla dorosłego.
Objawy:
- zaczerwienienie twarzy,
- rozszerzenie źrenic, światłowstręt,
- suchość w ustach,
- przyspieszone tętno,
- podwyższenie temperatury ciała (do 40 st. C),
- złudzenia wzrokowo - słuchowe
- niepokój.
Pierwsza pomoc:
- wywołać wymioty,
- podać mocną herbatę i zawiesinę węgla aktywowanego,
- stosować zimne okłady na głowę,
- wezwać pogotowie.
Jadami roślinnymi
Objawy:
-bóle głowy i brzucha,
- omamy wzrokowo-słuchowe,
- podniecenie, zaburzenie oddychania, a nawet utrata przytomności
Pierwsza pomoc:
-powodowanie wymiotów,
- podawanie osolonej wody,
- zapewnienie szybkiej pomocy lekarskiej

Zatrucia przez drogi oddechowe:
Zatrucie tlenkiem węgla
Tlenek węgla jest to bezbarwny i bezwonny gaz, lżejszy od powietrza, który powstaje w wyniku spalania węgla przy niedostatecznym dopływie powietrza (czad). Jest on składnikiem gazu świetlnego, gazów przemysłowych i spalinowych. Do ostrych zatruć dochodzi najczęściej wskutek używania piecyków gazowych i kuchni węglowych z wadliwym odprowadzeniem spalin (np. w pomieszczeniach źle wentylowanych) oraz wskutek pożarów i przebywania w zamkniętym garażu z pracującym silnikiem spalinowym.

Epidemiologia
Jest to jedne z najczęstszych zatruć przypadkowych.

Etiologia
Działanie trujące tlenku węgla polega głównie na tym, że wiąże się on się z hemoglobiną zamiast tlenu i blokuje tkankowe enzymy oddechowe doprowadzając do niedotlenienia tkanek. Połączenie tlenku węgla z hemoglobiną jest odwracalne i ulega rozpadowi podczas intensywnej tlenoterapii.
W następstwie specyficznego działania na naczynia dochodzi do powstawania obrzęku mózgu i wybroczyn, szczególnie w obrębie kory mózgu i rdzenia kręgowego.

Objawy
Objawy zatrucia w znacznym stopniu zależą od wielkości narażenia oraz czasu jego trwania.
Przy niewielkim stężeniu tlenku węgla pojawiają się bóle i zawroty głowy, nudności, uczucie duszności, osłabienie, zamroczenie, brak orientacji, przyspieszenie oddechu i akcji serca.
W ciężkich zatruciach następuje utrata przytomności z cechami obrzęku mózgu. U chorego stwierdza się wzmożone napięcie mięśniowe, ogólne drżenia mięśniowe, drgawki, zaburzenia oddychania. Skóra może być jasnoróżowa (różowo wiśniowa).

Ponadto może wystąpić bezwiedne oddanie moczu i stolca, obrzęk płuc, objawy piramidowe (np. objaw Babińskiego) i znaczne podwyższenie temperatury ciała. W przypadkach bardzo dużych stężeń śmierć może nastąpić już po kilku minutach wskutek porażenia oddechu. Przy mniej gwałtownym przebiegu przyczyną zgonu jest zwykle obrzęk płuc.
W przypadkach zaczadzenia podczas snu lub kąpieli (piecyki!), gdy człowiek długo jest narażony na mniejsze stężenia tlenku węgla, objawy zatrucia rozwijają się stopniowo. Dlatego też nie należy lekceważyć początkowej nadmiernej senności z brakiem orientacji, arytmii serca, spadków ciśnienia.

Rozpoznanie
Postawienie ostatecznej diagnozy należy potwierdzić badaniem obecności karboksyhemoglobiny we krwi.
Poziom karboksyhemoglobiny we krwi:
-zatrucia lekkie - do 20%;
-zatrucia średnie - między 20 a 40%;
-zatrucia ciężkie - powyżej 40%.
Ponadto obniża się ph krwi (czyli odczyn krwi staje się bardziej kwaśny), ciśnienie parcjalne tlenu oraz stężenie wodorowęglanów.

Profilaktyka
Skuteczna wentylacja pomieszczeń, w których znajdują się piecyki gazowe, kuchnie gazowe, pracujące silniki spalinowe.

Rokowanie
Czynnikami pogarszającymi rokowanie są: długotrwała utrata przytomności, wiek powyżej 50 lat, długi czas ekspozycji na tlenek węgla, wysokie stężenie tlenku węgla we wdychanym powietrzu.
Powikłania późniejsze zatrucia tlenkiem węgla: uszkodzenie ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego m.in. zespół otępienny (po ok. 3 tygodniach), choroba Parkinsona (nawet po 5-10 latach), pląsawica.

Leczenie
Zatrucie tlenkiem węgla może być śmiertelne. Dlatego w przypadku narażenia na długotrwałe oddziaływania trzeba podjąć działania w zakresie pierwszej pomocy, a następnie hospitalizować pacjenta.

Pierwsza pomoc:
-natychmiastowe wyniesienie pacjenta ze strefy skażonej najlepiej na świeże powietrze;
-zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych (oddechu, pracy serca).
W razie wymiotów lub zaburzeń świadomości konieczne jest ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej.

Uwaga! W pomieszczeniach zamkniętych z dużymi stężeniami tlenku węgla nie wolno używać ognia i bardzo ostrożnie obchodzić się z urządzeniami elektrycznymi - niebezpieczeństwo wybuchu!

Hospitalizacja
Pacjent powinien trafić na oddział intensywnej terapii (nie dotyczy jedynie pacjentów z niewielkimi objawami).
Stosuje się tlenoterapia pod ciśnieniem 2 - 3 atmosfer, najlepiej w komorze hiperbarycznej.

Gazami drażniącymi:
Najczęściej spotykanymi zatruciami są zatrucia: chlorem, oparami lakierów, gazami nitrozowymi.
Objawy:
- duszność, kaszel,
- ból oczu, łzawienie,
- ból głowy.
Pierwsza pomoc:
- wyniesienie poszkodowanego na świeże powietrze,
- zdjąć ubranie, spłukać skórę, przemyć oczy (w przypadku kontaktu),
- zapewnić spokój,
- wezwać pogotowie.
Nikotyna:
Objawy:
- nudności, wymioty, biegunka,
- ból i zawroty głowy.
- nadmierna potliwość,
- ślinotok.

Pierwsza pomoc:
- ułatwić oddychanie (rozluźnić koszulę, pasek, posadzić),
- podać mocną herbatę,
w razie potrzeby wezwać pogotowie.
Środkami ochrony roślin
Objawy:
-podniecenie, narastający lęk,
- zaburzenie koordynacji ruchów,
- ślinotok nudności, bóle brzucha, gwałtowne wymioty

Pierwsza pomoc:
- powodować wymioty,
-węgiel leczniczy,
- przepłukać oczy i usta 2% roztworem sody oczyszczonej,
- wezwać pogotowie
Zatrucie:
gazem świetlnym,
czadem (lenek węgla)
spalinami samochodowymi
CO2
bojowymi środkami trującymi
Objawy:
- silny ból głowy, tętnienie w skroniach, duszności, zawroty głowy, szum w uszach, nudności, chwiejny chód, mowa bełkotliwa, ogólne osłabienie, senność, zaczerwienienie twarzy, zaburzenia oddychania,
- w ciężkich przypadkach: utrata przytomności, sinica, śpiączka, drgawki, mimowolne oddawanie moczu i stolca, porażenia nerwowe.
Pierwsza pomoc:
Zapewnić dostęp tlenu (wynieść z zatrutej atmosfery, otworzyć okno), nie dopuścić do oziębienia.
- w miarę potrzeby wykonać sztuczne oddychanie,
- na głowę położyć zimny okład,
- wygodnie ułożyć (pozycja boczna ustalona) i ciepło okryć, rozluźnić ubranie,
- podać do picia prawdziwą kawę ewentualnie krople nasercowe (jeśli chory jest przytomny),
- zapewnić pomoc lekarską
Nie wolno stosować sztucznego oddychania w przypadku zatruć środkami duszącymi (chlorem, fosgenem)
Zatrucie narkotykami
Po zażyciu dawki toksycznej środki te działają depresyjnie na ośrodek oddechowy w mózgu tzn. spada częstość oddechów nawet do 3-4 na minutę. Stwierdza się zaburzenia świadomości, dezorientację, oszołomienie, nudności, wymioty. Źrenice początkowo zwężają się, a później w wyniku niedotlenienia poszerzają się. Obniża się ciśnienie krwi, tętno staje się słabo wyczuwalne. Zniesione zostają reakcje obronne np. na ból. Zgon może nastąpić w ciągu 2-4 godzin od momentu przyjęcia substancji.