Chrzest polski i jego znaczenie
W pracy chciałbym ukazać kolejne etapy na drodze do przyjęcia przez Polskę chrztu, omówić przyczyny, skutki oraz znaczenie jakie miało dla Polski przyjęcie chrztu przez Mieszka I. Chronologiczne zestawienie po sobie faktów historycznych będzie pomocne przy ukazaniu ogromnej wagi, jakie miało to wydarzenie dla późniejszych losów państwa polskiego.
Najważniejszymi wydarzeniami było:
– objęcie rządów książęcych przez Mieszka I w roku ok 960 r.
– wojny terytorialne prowadzone przez Mieszka I z innymi plemionami w 963 r.
– ślub Mieszka I z czeską księżniczką Dobrawą
– uroczysty Chrzest Mieszka I i jego najbliższego otoczenia w roku 966 -założenie pierwszego polskiego biskupstwa 968 r.
– bitwa pod Cedynią w 972 r.
– Mieszko I oddaje państwo gnieźnieńskie pod opiekę św.Piotra czyli papieża w roku 992
Pierwszym dobrze mam znanym ze swojej działalności władcą Polski był syn Siemmysława – Mieszko I , kroniki podają 960-???????.Właśnie za jego panowania Polska stała sie widoczna na arenie politycznej. Była wówczas państwem stosunkowo silnym i rozległym i obejmującym Wielkopolskę, Kujawy, Mazowsze i część Małopolski aż po Grody Czerwieńskie leżące nad górnym Bugiem i Dniestrem , wysoka organizacja państwa świadczy o tym ze musiało powstać znacznie wcześniej. Na początku swojego panowania Mieszko I toczył walkę ze słowiańskimi plemionami: Wieletów zamieszkujących obszar między dolną Odrą a Łabą i Wolinian na wyspie Wolin. Wspomagali ich przeciw Mieszkowi I możni niemieccy. Już w 963 r doszło do walki. Mieszko dwukrotne stawał przeciw Wieletom, a nawet w jednej z wypraw zginął jego nieznany z imienia brat (965 r). Dopiero bitwa pod Cedynią w roku 972 przesądziła o zdobyciu Pomorza zachodniego przez Mieszka. Polacy zadali tam klęskę wschodnio-niemieckiemu margrabiemu Hodonowi. Walka o ujście Odry zakończyła się z korzyścią dla Polski ponieważ tereny Pomorza Zachodniego po Wolin i Kołobrzeg zostały przyłączone do Polski. Mieszko przeczuwał iż ziemie te które zdobył będą chcieli przejąć możni niemieccy i podjął, że chcąc zabezpieczyć swój kraj musi przyjąć chrzest, aby wrogowie nie mówili że najeżdżają Polskę pod pozorem narzucenia chrześcijaństwa.
Mieszko, podjął że przyjęcie religii chrześcijańskiej umożliwi mu upodobanie Polski do silniejszych oraz lepiej zorganizowanych państw europejskich. Pozwoli także zabezpieczyć się przed zaborczymi dążeniami cesarstwa nienieckiego. Zabiegi o przyjęcie chrztu rozpoczął Mieszko wówczas, przeciwko dążeniom politycznym mogło stanąć niemieckie duchowieństwo zainteresowane podporządkowaniem Polski swojej działalności misyjnej. Książę zwrócił się ku sąsiednim Czechom, które wcześniej przyjęły chrzest, i „zażądał małżeństwa jednej, bardzo dobrze znanej chrześcijanki czeskiej księżniczki o imieniu Dobrawa. Lecz ona odmówiła poślubienia go, dopóki nie odrzuci pogańskich obyczajów i nie przyrzeknie zostać chrześcijaninem. Gdy zaś on przystał na to ze porzuci ów zwyczaj pogański i przyjmie sakramenty wiary chrześcijańskiej, Dobrawa dopiero przybyła do Polski. Przed ślubem Mieszko musiał oddalić siedem żon, które miał jako książę pogański. Uroczysty chrzest Mieszka i jego najbliższego otoczenia odbył sie w Gnieźnie w Wielkanoc w 966 roku. Możemy tylko wyobrazić sobie jak wyglądał chrzest Polan. Ówczesne przepisy kościelne nakazywały chrzcić przez zanurzenie całego ciała. Chrzczono więc w chrzcielnicy, podobnej do wielkiej kadzi lub rzece. Wkrótce w głównych grodach zbudowano pierwsze drewniane kościoły lub z kamienia. Wraz z księciem przyjęło chrzest jego otoczenie wraz z drużyną, zaś w miarę upływu czasu więcej mieszkańców jego państwa. Uczono po polsku podstawowych modlitw: „Ojcze masz...”, „Zdrowaś Mario...”, „Wierzę...”. W 968 r przybył na nasze ziemie biskup Jordan, który był wysłany przez papieża dla krzewienia wiary chrześcijańskiej w Polsce. Ich „pierwszy biskup Jordan wielce się napocił, nakładając ich niezmordowane słowem i czynem, nim ich przywiódł do uprawiania winnicy Pańskiej” – napisał niemiecki Thietmar. Jordan założył w Poznaniu pierwsze polskie biskupstwo misyjne, podległe bezpośrednio papieżowi. Rozpoczeła się stopniowa chrystianizacja mieszkańców kraju, prowadzona przez przybyłych do Polski zakonników. Chrzest miał dla państwa Mieszka doniosłe i wielostronne znaczenie. Mieszko przyjął go z własnej woli. Dzięki przyjęciu chrztu Mieszko stawał na równi innym władcom państw chrześcijańskim. Jeśli w jakimś państwie lub plemieniu nie zrozumiano tego czasu, było ono wchłaniane przez mocniejszych, chrześcijańskich sąsiadów. Ci, bowiem podbijali je w imieniu nawracania pogan. Taki los spotkał Sławian i Prusów. Mieszko postarał się też o niezależną od innych ośrodków kościelnych własną organizację kościelną. Duchowni chrześcijańscy byli jedynymi wówczas ludźmi w Polsce, którzy umieli pisać i czytać. Przywieźli ze sobą drogocenne, łacińskie księgi kościelne. Uczyli łaciny tych Polaków, którzy zamierzali zostać duchownymi. Mieszko i jego zastępcy wsyłali duchownych jako posłów do innych władców i papieża. Duchowni prowadzili także korespondencje władzy i pełnili funkcje kronikarzy. U schyłku życia Mieszko I, chcąc zabezpieczyć niezależność polskiej organizacji kościelnej oddał swe państwo gnieźnieńskie pod opiekę św.Piotra, czyli papieża. Pozwolił wejść Polsce do wspólnoty państw chrześcijańskich i uniknąć podporządkowania powstającemu właśnie w Magdeburgu niemieckiemu arcybiskupstwu dla ziem słowiańskich. Otworzył także dostęp do łacińskiej cywilizacji i kultury, którą duchowni przekazywali wraz z szerzeniem prawdy wiary. Jedna religia i jedna organizacja kościelna spajały i wzmacniały organizm państwa. Księża, którzy jako jedyni znali język dyplomacji – łacinę, posiadali umiejętność pisania i czytania, prowadzili kancelarię książęcą, kontrolowali skarb, pełnili rolę posłów na obcych dworach. Chrześcijaństwo przyniosło złagodzenie surowych obyczajów pogańskich, lepiej niż prymitywne religie zaspokajało potrzeby umysłowe ówczesnych ludzi, a przez swoja uroczystą liturgię przemawiało do wyobraźni i rozbudzało poszanowanie dla nowej wiary. Od momentu chrztu rozpoczął się proces przyjmowania dziedzictwa kulturowego chrześcijaństwa. Wprowadzenie jednolitej religii umacniało spoistość wewnętrzną państwa i osłabiało dążenie do utrzymania swoistej odrębności byłych ziem plemiennych. Ponad to tworzono zręby form kancelaryjnych, umiejętności pisania i zasad dyplomacji, i co najważniejsze Polska weszła do „rodziny państw chrześcijańskich”.
Przyjęcie chrztu miało ogromne znacznie nie tylko dla państwa Mieszka I, ale dla całej historii Polski. Religia chrześcijańska wielokrotnie w ciągu naszej historii pomagała się nam zjednoczyć i przetrwać trudne chwile, np.: gdy najeżdżali nas wrogowie, lub gdy Polska była pod zaborami. Dzięki przyjęciu chrztu przez Mieszka I obecnie Polska należy do cywilizacji państw zachodu i możliwe były zasługi naszego papieża Jana Pawła II dla całego chrześcijaństwa, a po wstąpieniu do NATO i UE, Polska może ukształtować oblicze Europy i świata.