Chiny - najludniejszy kraj świata
Informacje ogólne
Chiny | |
---|---|
Powierzchnia | 9.597.000 km2 |
System polityczny | Republika komunistyczna |
Eksport | Herbata, zwierzęta i produkty zwierzęce, jedwab, bawełna, surowce mineralne, chemikalia, produkty rybne, wyroby produktu lekkiego |
Jednostka monetarna | Juan |
Ludność | 1.39 mld (w 92% Chińczycy) |
Przeciętna długość życia | Mężczyźni: 75 lat Kobiety: 77.9 lat |
Język urzędowy | Chiński |
Stolica | Pekin |
Główne wyznania | Taoiści, konfucjaniści, buddyści, muzułmanie, katolicy, |
Środowisko
Chiny są trzecim co do wielkości krajem świata, po Rosji i Kanadzie. Krajobraz Chin, tak jak i klimat, jest bardzo zróżnicowany. Na północnym
wschodzie zimy są długie i mroźne, a lata krótkie i bardzo gorące. Region
ten jest znacznie zalesiony i obfituje w liczne bogactwa mineralne, w tym węgiel kamienny.
Duże różnice temperatur są szczególnie typowe dla północnych obszarów kraju, gdzie rozległe stepy sąsiadują z dziewiczymi terenami pustyni
Gobi. Latem w ciągu dnia temperatura na pustyni dochodzi do 38 stopni Celsjusza, ale zimą może spaść w nocy do -34 stopni Celsjusza.
Północno-wschodnią część Chin zajmuje Nizina Mandżurska, otoczona górami Wielki Chingan i Mały Chingan. Na wschodzie, nad Morzem Żółtym
leży aluwialna Nizina Chińska, odwadniana przez szeroką, krętą Rzekę Żółtą,
znaną z katastroficznych powodzi. Żyzne namuły wyniesione z Wyżyny Lessowej są osadzone w korycie, co sprawia, że jest to ważny region rolniczy.
Przepływająca przez centrum kraju Jangcy jest głównym szlakiem wodnym Chin. Wypływa z gór leżących na zachodzie i uchodzi do Morza Wschodniochińskiego. Ma 6300 km długości i jest trzecią rzeką świata. Zachodnią część Chin zajmuje wysoko położona, niegościnna Wyżyna Tybetańska, często nazywana "Dachem świata". Bardziej na południe ciągnie się łańcuch Himalajów z najwyższym szczytem świata - Mount Everest ( Czomolungma ).Himalaje obniżają się w kierunku południowo - wschodnim , gdzie znajduje się najcieplejsza część Chin. Zarówno południowe Chiny, jak i pobliska wyspa Hajnan mają klimat gorący i wilgotny, z wiejącymi od maja do października wiatrami monsunowymi, przynoszącymi obfite opady.
Gospodarka
Duża liczba mieszkańców i wielkość Chin sprawiają, że kraj ten należy do najważniejszych - pod względem gospodarczych - państw na świecie. Występują tu bogate złoża węgla kamiennego, ropy naftowej, rud żelaza
i wolframu. Chiny mają duże zasoby leśne, potencjał hydroenergetyczny, obfitujące w ryby łowiska. Urodzajne gleby mogą dostarczać wystarczającej ilości żywności dla prawie całej ludności kraju. Chiny mają również liczące kilkanaście wieków tradycje handlowe i rzemieślnicze. Dokonano tu wielu znaczących wynalazków. Chińczycy zbudowali kompas, wynaleźli druk, banknoty, opracowali metodę produkcji porcelany. Mimo tych ogromnych możliwości i osiągnięć, Chiny miały zawsze problemy ekonomiczne, które występują także i dzisiaj. Wiele z bogactw mineralnych zalega w odludnych, trudno dostępnych regionach. Na znacznych terenach jest zbyt sucho, aby można było rozwijać rolnictwo bez sztucznego nawadniania. Ponadto miasta i przemysł rozwijają się często na obszarach o największym znaczeniu dla rolnictwa.
Chiny mają ogromne zasoby siły roboczej, ale wraz ze wzrostem liczby ludności, rosną potrzeby w zakresie wyżywienia, opieki zdrowotnej
i oświaty. Gdy w 1949 władzę w Chinach przejęli komuniści, usiłowali poprawić dole chłopów i robotników, którzy od wieków byli wyzyskiwani i cierpieli nędzę. W latach 50. i 60. zaczęto rozwijać przemysł ciężki. Na obszarach wiejskich zorganizowano rolnicze gospodarstwa produkcyjne zwane komunami, w których wieśniacy, po połączeniu gospodarstw, wspólnie pracowali przy uprawie roślin i hodowli zwierząt. Poczynając od lat
80. w Chinach pojawiły się elementy gospodarki rynkowej, dopuszczono własność prywatną, zezwolono na działalność zagranicznych inwestorów.
Gospodarka zaczęła się szybko rozwijać, a produkty chińskie znalazły się na rynkach niemal wszystkich krajów świata. Nastąpiło szybkie unowocześnienie przemysłu, rozwinęły się usługi, między innymi nowoczesna telekomunikacja.
Ludność
Od czasu, gdy władzę w Chinach przejęli w 1949 roku komuniści, życie mieszkańców tego kraju uległo poprawie. Podniósł się poziom życia, zwłaszcza w miastach. Życie rodzinne bardzo ważne dla Chińczyków, uległo bardzo dużym przeobrażeniom. Zmieniły się również praktyki religijne. Od wieków religia była bardzo ważnym elementem w życiu Chińczyków i obok siebie egzystowało wiele wierzeń. Gdy do władzy doszli komuniści religia zaczęła być dyskryminowana, szczególnie w latach 60-tych, w okresie znanym jako rewolucja kulturalna.
Obecnie władze są bardziej tolerancyjne i ludzie mają większą swobodę praktyk religijnych. Większość ludności żyje na wsi
i zajmuje się rolnictwem. Głównymi uprawami na północy są pszenica, kukurydza i ryż, podczas gdy na południu największe znaczenie mają ryż
i herbata. Większość ludności skupiona jest w bardzo gęsto zaludnionej wschodniej części Chin, gdzie znajdują się najlepsze tereny dla rolnictwa.