rzeźba starożytnego Egiptu

Podstawowym materiałem rzeźbiarskim w starożytnym Egipcie był kamień. Oprócz tego rzeźbiono także w kości i glinie. Cennymi źródłami poznania techniki rzeźbiarskiej są dla nas liczne przedstawienia artystów przy pracy a także porzucone rzeźby ukazujące różne stadia produkcji. Jeżeli chodzi o okres predynastyczny rzeźbę reprezentują głównie terakotowe figurki kobiet o małych, jakby ptasich głowach mające szpiczaste piersi i rozłożyste biodra. Najstarsze z tych idoli datowane są na okres kultury Badari. Nieco później pojawiają się też rzeźbione idole męskie. Po zjednoczeniu Egiptu, w rzeźbie zaczynają kształtować się kanony i schematy. W starym Państwie posagi królów przedstawiano w dwóch pozach: siedzący na tronie z prawą ręką o zaciśniętej dłoni opartą na prawym udzie, lewą płasko wyciągniętą na lewym. Stojące postacie miały zawsze wysuniętą do przodu lewą nogę, ręce swobodnie zwisające wzdłuż boków, w zaciśniętych dłoniach trzymające zwój o niejasnym przeznaczeniu. Pojawia się też konwencja idealizacji ciała królewskiego tzw. Kanon bezczasowej młodości. Również repertuar póz, w których przedstawiano inne postacie ludzkie jest skonwencjonalizowany: mężczyzna stojący z lewa nogą w wykroku i rękami najczęściej opuszczonymi wzdłuż ciała. Stojące kobiety przedstawiano ze złączonymi nogami, z opuszczonymi rękami o otwartych dłoniach, lub siedzące z dłońmi płasko złożonymi na udach. Odchylenia od tych schematów polegają najczęściej na odmiennym układzie rąk. Po upadku VI dynastii nastąpił w Egipcie okres całkowitego rozprzężenia i zamieszek. Sztuka osiąga w tym czasie najniższy poziom. Postacie są niezgrabne, a twarze karykaturalne. Statuetki są tworzone prawie wyłącznie w drewnie. Za Sesostrisa II rysy twarzy uczyniono bardziej realistycznymi, zniknęła obowiązkowa dotąd sztuczna bródka. Zmieniono także kształt brwi i ust. Także w układzie rąk zaszła ważna zmiana. Prawa ręka, złożona na udzie ma dłoń umieszczoną pionowo, a nie jak dotychczas, poziomo W okresie Średniego Państwa plecy stojących często wsparte są o rodzaj prostokątnego filarka. Twarze posągów były stylizowane, nie przedstawiały jednak określonych osób, lecz typ oblicza zgodny z duchem epoki np. idealny dostojnik miał swymi rysami twarzy wyrażać godność, mądrość i doświadczenie, przez co oblicza te były zbliżone do portretów królewskich. Także z tego okresu pochodzą większe posążki z fajansu. Pod koniec Średniego Państwa zaczynają być produkowane uszebti–niewielkie posążki,mające zastępować zmarłego w pracach na tamtym świecie. Z czasów II okresu przejściowego zachowało się sporo zabytków portretowych rzeźb królewskich,wzorowanych na posągach z XI i XII dynastii jednak jakość ich jest bez porównania gorsza, niż pierwowzorów. Sztuka Nowego Państwa od początku miała tendencje do idealizacji, elegancji formy i nadawania łagodnego wyrazu twarzom portretowanych osób.Posągi podzielić można na dwa typy.Pierwszy charakteryzuje tendencja do realizmu w modelowaniu twarzy, podczas gdy w późniejszym okresie następuje całkowite zerwanie z rzeczywistym podobieństwem portretów do modelu. Modelunek twarzy i ciał osiągnął stopień wyrafinowania i delikatności dotąd nieznany. Elegancji dodaje rzeźbom wprowadzony wówczas fałdzisty płaszcz rękawami,w który ubrani są mężczyźni oraz długa peruka o skomplikowanej fryzurze noszona przez kobiety. a)okres amarneński Wkrótce po wstąpieniu na tron Amenhotep IV zmienił imię na Echnaton i zaczął głosić kult tarczy słonecznej–boga Atona.Jednocześnie zerwał całkowicie z obowiązującym kanonem przedstawiania osoby panującego w idealistyczny sposób.W miejsce wizerunków pięknego,wiecznie młodego króla pojawiają się podobizny władcy o wyglądzie groteskowym: o nienormalnie długiej czaszce z cofniętym czołem,pobrużdżoną, wynędzniałą twarzą,długim nosem,grubymi wargami,obwisłą szczęką.Obojczyki króla były wystające,piersi i brzuch obfite, biodra szerokie a ramiona wąskie i spadziste. Snobizm dworzan spowodował wkrótce modę na zniekształcony model sylwetki ludzkiej i również oni kazali się portretować w tej samej manierze b)panowanie rammesydów Władcą z tego okresu, który pozostawił po sobie najwięcej posągów jest Ramzes II. Jego posągi podzielić można na dwie grupy.Do pierwszej należą portrety króla młodego o delikatnych rysach i smukłej sylwetce,do drugiej–o twarzy zaokrąglonej i spłaszczonej a postaci ciężkiej. Do najsłynniejszych posągów tego okresu należą kolosy z Abu Simbel,wyrzeźbione w skalnym masywie,przy wejściu do świątyni.Mimo ich ogromnej wysokości (20m) zachowane zostały doskonałe proporcje twarzy i ciała. Od czasów Ramzesa II zaczyna się stopniowy upadek sztuki szczególnie widoczny w schematyczności i konwencjonalizmie powielanych bez końca wzorów.Stroje i fryzury są przeładowane dekoracjami, zanika prostota i umiar. Z Okresu Późnego zachowało się bardzo niewiele portretów królewskich.Znane, nalezą głownie do władców XXII dynastii.Wykonywano je głównie z brązu.Wiele rzeźb i płaskorzeźb z tego okresu cechuje niemal ślepe wzorowanie się na dziełach z czasów Średniego i Nowego Państwa. W modelowaniu ciał – zwłaszcza torsów męskich panowała większa swoboda niż w okresach sztywnego trzymania się kanonów. Najeźdźcy z południa, którzy rządzili Egiptem jako XXV dynastia wpłynęli na ożywienie sztuki. Ich sztuka wywodząca się bezpośrednio z egipskiej okazała się wystarczająco silnym impulsem żeby wywołać renesans artystyczny.Rzeźbiarze tworzący królewskie portrety wzorowali się głownie na dziełach z czasów Starego Państwa,nadając postaciom władców szerokie ramiona, a twarzom wyraz ponadczasowej godności.Są to jednak twarze Nubijczyków,o wydatnych cechach rasowych. W okresie ptolemejskim, portretując królów bardzo starannie przestrzegano tradycji. Portrety są konwencjonalne, idealizowane, o niewielkich jedynie odstępstwach od ustalonych schematów. Dzieła szkoły rzeźbiarskiej podzielić można na dwie grupy: rzeźb całkowicie zachowujących tradycyjne cechy, oraz na grupę dzieł powstałych pod wpływem sztuki hellenistycznej, które wprowadzają do rzeźbę pewne elementy obce jak np. loczki i silnie udrapowane szaty. Prywatna rzeźba w I wieku ulega bardzo szybko postępującemu upadkowi. Niektórzy dygnitarze pozostawili po sobie bazaltowe i granitowe posągi w stojącej lub siedzącej pozie, są one jednak bardzo sztywne, twarze mają pusty wyraz a modelunek jest prymitywny. Jest to już zresztą koniec rzeźby egipskiej. Z nieznanych nam powodów modelowanie posągów z kamienia całkowicie zanika w II wieku naszej ery.

Monumentalizm i piękno sztuki starożytnego Egiptu/architektura i rzeźba

Rozwój architektury starożytnego Egiptu, a w nieco szerszym pojęciu sztuki starożytnego Egiptu to okres od czwartego tysiąclecia p.n.e. do IV wieku naszej ery. Przez cały ten czas cechowała ją jedność artystycznych form, ciągłość rozwo...

Sztuka Starożytnego Egiptu

PIRAMIDY – OGÓLNIE

Piramidy egipskie, jak sugerują archeologiczne oraz pisane dowody,
były pomnikami zmarłych, lecz niekoniecznie grzebano w nich faraonów.
Jedna z funkcji piramid, a także innych grobowców, było stworzen...

Sztuka starożytnego Egiptu.

Sztuka rozwijająca się na terenie starożytnego Egiptu od IV tysiąclecia p.n.e. Pełniła funkcję służebną w stosunku do władzy państwowej i religii. Większość przedmiotów, które dotarły do naszych czasów, została stworzona po to, a...

Sztuka Starożytnego Egiptu, architektura- a)konstrukcje, b)rodzaje budowli... rzeźba a)tematyka b)kanon postaci przykłady budowli

Sztuka Starożytnego Egiptu, architektura- a)konstrukcje, b)rodzaje budowli... rzeźba a)tematyka b)kanon postaci przykłady budowli...

Porównaj style w sztuce starożytnej - Egiptu, Grecji i Rzymu. Historia sztuki.

WSTĘP

Akceptacja odmiennej cywilizacji jest wypadkową naszych relacji ze światem ? zdolności do przyjmowania lub odrzucania nowego, dzielenia na swojskie i obce. Rzymianie uważali, że cywilizację tworzą prawa, obyczaje i moralność...