Wpływ cywilizacji starożytnych na świat współczesny
Przez całe wieki istnienia cywilizacji ludzkiej w dzisiejszym rozumieniu tego określenia, ludzie dążyli do podniesienia jakości swego życia. Bez wątpienia wpływ miały na to rozmaite człowiecze potrzeby zarówno fizyczne, jak i duchowe. To one prowadziły wielkich myślicieli do nowych odkryć, wynalazków, idei. Logicznym następstwem ich powstawania stało się korzystanie przez współczesnych z dokonań przodków. Historyczny okres zwany starożytnością przyniósł tak wiele nowinek, że po dziś dzień oddziałują one na nasze życie.
Niewątpliwie pisząc o wpływie cywilizacji starożytnych na świat współczesny trzeba zacząć od kwestii najistotniejszych. Za taką właśnie uważam wykształcenie w tamtym okresie pisma. Pismo, choć do dzisiejszych czasach mocno ewoluowało, przyczyniło się bez wątpienia do rozwoju wszelkich wynalazków. To także właśnie dzięki niemu do naszych czasów mogły dotrwać pewne starożytne myśli czy wiadomości. Ciężko przypisać wykształcenie pisma jednej cywilizacji. Niemniej jednak wynalazek ten rozprzestrzenił się po świecie w sposób wręcz niewyobrażalny i ciężko sobie dziś wyobrazić świat bez niego.
Można polemizować, który z wynalazków starożytności jest rzeczywiście najważniejszy. Moim zdaniem ciężko byłoby mówić o świecie współczesnym, gdyby nie pewne normy systemu społecznego, które możemy zawdzięczać ludziom ze starożytności. Jednym z takich elementów jest system polityczny, wykształcony w antycznej Grecji. Demokracja, bo o niej mowa, stanowi obecnie podstawę egzystencji większości państw. I choć mówi się, że nie jest to idealny system rządów, to od czasu wielkich Greków nikt nie wymyślił jeszcze nic lepszego. Podobnie rolę spełnia system republikański, który zawdzięczamy Rzymianom. Połączenie tych dwóch dokonań cywilizacyjnych sprawia, że dzisiejszy świat funkcjonuje w z grubsza usystematyzowany sposób. Senat to chyba najwyraźniejszy przykład, że pewne urzędy mogą przetrwać pod niezmienioną nazwą tysiące lat.
Wielki, choć często niedoceniany, wpływ na współczesny świat wywarła także starożytna kultura. Cześć rzeczy spisana, inne znane tylko z przekazów ustnych – wszystkie bardzo ważne dla ludzi, którzy chcą współcześnie uchodzić za wykształconych. Zaczęło się od „Eposu o Gilgameszu” powstałego w kulturze Sumerów. Było to pierwsze dzieło literackie. Z czasem poszło lepiej. Grecy i Rzymianie zapewnili współczesnym liczne grono wielkich pisarzy, dramaturgów czy myślicieli. Ich dokonania w formie motywów literackich, ciągle wznawianych sztuk teatralnych, czy wątków podejmowanych przez filozofów są ciągle żywe, ciągle inspirują, ciągle cieszą oczy i myśli ludzie na całym świecie. Wystarczy tu wspomnieć nazwiska takie jak Sofokles, Eurypides, Ajschylos, Herodot, Sokrates, Platon czy Arystoteles.
Wypada także napisać o konkretnych dokonaniach niektórych cywilizacji. Porządek chronologiczny sugeruje rozpocząć od najstarszej – Mezopotamii. Tysiąclecia istnienia tej kultury dały bardzo wiele wynalazków, które przetrwały po dziś dzień. Najsłynniejszym odkryciem, przypisywanym Sumerom, jest koło. Rzecz banalna, a jednak współcześnie życie bez niej byłoby pewnie niemożliwe. Mezopotamii zawdzięczamy także wiedzę z dziedziny metalurgii, to właśnie ta cywilizacja opracowała brąz i żelazo. Ich naukowcy odpowiadają także za stosowany dziś system dziesiętny, położyli także podwaliny pod astronomię, a także system miar i wag.
Następną wartą wspomnienia cywilizacją jest Egipt. To właśnie egipscy kapłani rozpoczęli trepanowanie ludzkich czaszek, posiadali naprawdę znaczną wiedzę medyczną (pozwalającą im zresztą na dokonywanie mumifikacji). Egipcjanie posiadali także kalendarz, lecz jego forma nie bardzo przypomina tę dzisiejszą.
Olbrzymie zasługi mają także Chińczycy. To im zawdzięczamy rozwój kartografii. Azjatycka cywilizacja wytworzyła także wiele rzeczy praktycznych. Warto wspomnieć w tym miejscu np. jedwab, ceramikę, porcelanę, proch, druk, kompas, ster, sejsmograf, czy coś tak prozaicznego jak uprząż dla koni.
Czasy starożytne to także rozwój pewnych trudnych do sprecyzowania umiejętności. Wprowadzenie do obiegu pieniądza spowodowało, że handel mógł wreszcie przestać być wyłączni wymianą. Pomimo, iż sama waluta się zmieniła, to forma sprzedaży pozostaje z grubsza ta sama. Starożytność to również wykształcenie wzorców zachować – np. upodobanie do sztuki – obrazów, rzeźb, teatru.
Pod pewnymi warunkami można napisać, że czasom starożytnym zawdzięczamy także powstanie znanych po dziś dzień religii. To w starożytności powstały choćby judaizm, chrześcijanizm, buddyzm, hinduizm. Właśnie one kierują także we współczesności życiem miliardów ludzi.
Cywilizacje starożytne wpłynęły na świat współczesny również w jeszcze jeden dość oczywisty sposób, lecz nie bezpośredni. Wiele słów z czasów starożytnych ma stałe miejsce w słownikach różnych języków. Wspomnijmy np. metropolię, cenzora, demagoga, trybuna ludowego, plebs. Zwroty te są dziś używane wcale nie rzadko. Należy jednak pamiętać, że ze starożytnością łączy je tylko nazwa. Ich znaczenie w większości wypadków jednak bardzo się zmieniło.
Jak więc widać, trudno wyobrazić sobie współczesny świat bez dokonań ze starożytności. Jedne odgrywają dziś równie wielką rolę, co w przeszłości. Inne powoli odchodzą na margines. Nie zmienia to faktu, iż starożytność w bardzo wyraźny sposób wpłynęła na kształt naszej rzeczywistości.