Podstawowe działania związane z wytwarzaniem wyrobu.

Decydując się na wytworzenie nowego wyrobu w każdym z rodzajów przemysłu; elektrotechnicznego, elektronicznego, meblarskiego czy obuwniczego należy ustalić działania i czynności, które ułatwią osiągnięcie zamierzonego celu.
Można je przedstawić w następującej kolejności;

Przewidywanie zapotrzebowania ,które polega na oszacowaniu wielkości zapotrzebowania na dany wyrób w pewnym okresie czasu. W zależności od rodzaju wyrobu (obuwie, urządzenia elektrotechniczne i.t.d.) można tego dokonać w różny sposób, a więc na przykład poprzez zbadanie popytu rynkowego oraz zebranie pewnej ilości zamówień

Projektowanie wyrobu polega za ówczesnym podziale konstrukcyjnym zespołów, podzespołów i części składowych wyrobu oraz wzięciu pod uwagę materiały potrzebne do jego wyprodukowania. Należy również przeprowadzić różnego rodzaju próby i opisać warunki techniczne. Powyższe czynności są niezbędne do opracowania kolejnych stadiów konstrukcji wyrobu.

Projektowanie procesów technologicznych wytwarzania ma na celu wskazanie operacji, uszeregowaniu zadań oraz określenie metod i norm czasowych lub ilościowych obowiązujących przy ich wykonaniu.


Projektowanie organizacji procesu produkcyjnego w przestrzeni ułatwia podjęcie decyzji w jakim miejscu ma się znaleźć , na przykład magazyn, w jakim stanowisko montażowe, a w jakim kontrola jakości.Aby uzyskać taką strukturę produkcyjną należy przydzielić operacje do stanowisk, naktórych mają być wykonane oraz połączyć poszczególne stanowiska za pomocąokreślonych kryteriów w grupy.


Przewidywanie lub planowanie zbytu, to nic innego, jak opracowanie planu zbytu wyrobów na podstawie zebranych zamówień, które określą wielkość partii dostawy i terminy dostaw do odbiorcy.

Planowanie produkcji mówi nam o liczbie wyrobów niezbędnych do zrealizowania planu zbytu i terminów , w których powinny być wyprodukowane. Planowanie takie pozwoli na rozłożenie produkcji wyrobu w określonym czasie, przez co uzyskamy tzw. plan produkcji wyrobu.

Zlecanie (zamawianie) odbywa się po ówczesnym określeniu wielkości (stanu) zapasów poszczególnych części , podzespołów, zespołów i wyrobów finalnych znajdujących się w odpowiednich magazynach i w trakcie produkcji. Po tej weryfikacji wystawia się zamówienia na dostawę odpowiedniej ilości i w odpowiednim terminie. Następnie wystawiane są zlecenia na dostawę odpowiedniej liczby, w odpowiednich terminach i na odpowiednie miejsca tak elementów handlowych , jak i kooperacyjnych. Oprócz powyższych , wystawia się również zlecenia na wyprodukowanie części, podzespołów , zespołów i wyrobów finalnych w ramach własnej produkcji , ustala się potrzebną ich liczbę i terminy ich realizacji poprzez podanie terminów dostawy każdego zlecenia.

Rozdzielanie ( rozdzielnictwo robót), to wydawanie na odpowiednich dokumentach poleceń wykonania operacji niezbędnych do realizacji zlecenia w ramach określonego zlecenia wraz z odpowiednimi terminami, w obrębie których każda z operacji powinna być zakończona.

Kontrola postępu robót ma na celu sprawdzanie postępu wykonanych na dany moment niektórych lub wszystkich operacji. Kontrolowane są również wszystkie zlecenia związane z realizacją planu produkcji i porównywane są zarejestrowane dane z danymi planowanymi.

Kontrola stanu zapasów daje na pewien moment ( termin) obraz liczbowy, niekiedy wartościowy, zapas wyrobów w stosunku do wielkości zaplanowanych.

Korekta odchyleń dąży do podjęcia odpowiednich działań korygujących wszelkie odchylenia od obowiązujących planów. Pomocne jest tu przeprowadzenie analizy odchyleń zarejestrowanych w trakcie kontroli postępu robót i stanu zapasów. Ważne jest trafne podejmowanie decyzji i wydawanie odpowiednich poleceń.

Powyższe przedsięwzięcia są niezbędne podczas planowania wyprodukowania każdego nowego wyrobu .Tkwią w nich czynniki powodujące tworzenie techniczno-organizacyjnych warunków przyszłego przepływu materiałów i wyrobów w przedsiębiorstwie, oddziałując tym samym pośrednio na przyszłe rozwiązania i skuteczność w zakresie sterowania przepływem produkcji.
Działania takie, jak plan zbytu i plan produkcji są związane bezpośrednio ze sterowaniem przepływu produkcji. Te właśnie dwa zagadnienia chciałabym nieco szerzej opisać.

Plan zbytu opracowywany jest na poziomie przedsiębiorstwa i jest podstawą do budowy rocznego operatywnego planu produkcji dla zakładu i jest z nim ściśle powiązany .Możliwa jest również jego korekta podczas budowy.
Po rozeznaniu zapotrzebowania na przyszły wyrób powstaje taki plan i w zależności od specyfiki branży i wyrobów zmieniają się metody ustalania tych zapotrzebowań.
Pierwszy krok do ustalenia planu zbytu, to identyfikacja źródeł tworzących popyt.
Źródeł takich jest wiele i zaliczyć do nich możemy zamówienia od użytkowników wyrobów, od jednostek handlowych ; zamówienia zgłaszane przez magazyny na wyroby gotowe w celu uzupełnienia wszelkiego rodzaju zapasów ;przewidywania i prognozy zapotrzebowania na wyroby gotowe, opracowywane przez służby marketingowe ; zamówienia kooperacyjne.
Plan zbytu może być budowany na podstawie zamówień, przewidywań lub obydwu tych informacji.

Ustalając plan podjąć należy trzy główne decyzje; jaki produkt sprzedawać( decyzja ta ograniczona jest możliwościami technicznymi zakładu) ile można sprzeda ( decyzja ta ograniczona jest z jednej strony siłą roboczą, wyposażeniem, dostępnością materiałów i kapitału, a z drugiej – przez zapotrzebowanie rynku, które może wynikać z zamówień i przewidywań) kiedy można i należy sprzedawać

Czynniki, dla których opracowuje się plan zbytu;

Plan zbytu służy jako podstawa do kierowania zbytem wyrobów i nie jest to proste, gdyż mamy do czynienia z sezonowymi, nadmiernymi wahaniami zapotrzebowania na wyroby.
Wahania te można niekiedy regulować poprzez zróżnicowanie cen zbytu i rabatu, zróżnicowanie warunków kredytowych i reklamy, oraz selekcjonowanie rynków eksportu i przystosowanie asortymentu wyrobów .

Plan zbytu jest podstawą do budowy operatywnego planu produkcji, który posłuży w przyszłości do kierowania zakupem materiałów i sterowania przepływem produkcji.
Plan produkcji powinien być zawsze tak budowany, aby wyroby w nim ujęte były gotowe do sprzedaży w terminach w nim wyszczególnionych,

Plan zbytu jest podstawą do prowadzenia analizy i finansowej kontroli działalności produkcyjnej przedsiębiorstwa.

Przy przewidywaniu zbytu części zamiennych należy spojrzeć nieco inaczej niż przy produkcji głównej.
Części zamienne rozpatruje się w dwóch odrębnych grupach: części zamienne dla bieżącej produkcji własnej, które wytwarza się z łącznie z częściami do montażu produkowanych wyrobów finalnych przedsiębiorstwa. problemem jest określenie wielkości części jaką trzeba dodać do każdej partii produkcyjnej na ewentualny popyt na te części

części zamienne dla wyrobów obecnie już nie produkowanych , a które należy wytwarzać odrębnie. Nasuwa się tylko pytanie ile każdej z części będzie potrzebnych w ciągu roku i jakich terminach muszą być one dostępne.

Plan produkcji powinie być na tyle operatywny, aby cel działalności przedsiębiorstwa jakim jest osiągnięcie maksymalnego zysku i szybkość zwrotu kapitału zainwestowanego dokonał się jak najszybciej. Operatywność ta polega na przekształceniu planu zbytu, który sporządzany zostaje w celu równomiernego i na wysokim poziomie wykorzystaniu zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa oraz uzyskania pewnych korzyści finansowych.
Na każdym poziomie budowania operatywnego planu powinno się dążyć do osiągnięcia równomiernego obciążenia maszyn, urządzeń i powierzchni produkcyjnych, równomiernego obciążenia pracowników oraz maksymalnego wykorzystania kapitału.
Jeśli przy opracowywaniu operatywnego planu produkcji nie będą uwzględniane dane dotyczące zapotrzebowania i możliwości zbytu wyrobów w określonych terminach, może to doprowadzić do powstawania znacznych zapasów, gdyż nie będzie można ich sprzedać.

Operatywny plan produkcji, to jakby pochodna planu zbytu, jednak nie jest on identyczny, a przyczynami mogą być; część zamówień na wyroby uwzględniona w planie zbytu może być zrealizowana z istniejących zapasów przedsiębiorstwa wielkość partii dostaw i terminy przyjęte w planie zbytu bez uwzględniania równomiernego obciążenia maszyn i urządzeń mogą odbiegać od wielkości serii produkcyjnych i terminów przyjętych w operatywnym planie produkcji, który uwzględnia te warunki (często ma to zastosowanie do wyrobów sezonowych) obciążenie wynikające z planu zbytu może przekraczać zdolności produkcyjne zakładów albo powodować niewykorzystanie tych zdolności wielkość obciążenia wynikająca z planu zbytu może wykazywać duże zróżnicowanie
W kolejnych okresach planistycznych plan zbytu może być wyrażony w jednostkach odnoszących się do modeli wyrobów bez określenia konkretnych cech fakultatywnych, które te modele mogą sobą reprezentować w planie operatywnym zakładu, ponieważ popyt na te modele musi być przewidziany wcześniej nim znajdzie on swoje odbicie w planie operatywnym

Przy budowie operatywnego planu produkcji należy podjąć następujące kroki: należy określić rodzaj potrzebnych zasobów i ich grupy należy ustalić potrzebne dla danych warunki normatywów
należy określić dysponowaną wielkość danego rodzaju zasobów
należy ustalić wariant operatywnego planu produkcji
należy określić planowane obciążenie danego rodzaju zasobów wynikające z danego wariantu operatywnego planu produkcji i z produkcji w toku rozpoczętych wcześniej zadań
należy dokonać bilansu planowanych obciążeń z dysponowanymi zasobami i jego analizy
należy dokonać ewentualnej korekty rozpatrywanego wariantu operatywnego planu produkcji i wielkości dysponowanych zasobównależy ewentualnie powtórzyć kroki z punktu 4,5,6,7 dla innych wariantów planów
należy wybrać ostateczny wariant operatywnego planu produkcji przedsiębiorstwa

Wybór operatywnego planu produkcji jest ostatnim krokiem w procedurze budowy tego planu. Przyjęty do realizacji taki plan powinien charakteryzować się realnością, zgodnością, elastycznością, ciągłością i operacyjnością. Plan charakteryzujący się takimi cechami można uznać za gotowy do zastosowania w przedsiębiorstwie produkcyjnym.