Zakażenia i choroby zakaźne
1.Bakterie - jednokomórkowe organizmy z pogranicza świata zwierzęcego i roślinnego.Mają mikroskopijne rozmiary (0,0005 mm) i nawet ich wielotysięczne kolonie mogą być ledwo zauważalne gołym okiem.Każda bakteria zbudowana jest ze sztywnej błony komórkowej,którą wypełnia jednolita masa zwana cytoplazmą oraz skupisk substancji jądrowej.W warunkach laboratoryjnych bakterie hoduje się na podłożach stałych i płynnych.Podczas badań mikroskopowych hodowli stwierdza się,że w zależności od gatunku bakterie mają różne formy.
2.Wiele bakterii wytwarza mniej lub bardziej silnie działające toksyny.Niektóre bakterie w niekorzystnych dla siebie warunkach mogą przekształcać się w środowisku przez wiele lat.Są to bakterie przetrwalnikujące,które ze względu na swoje specyficzne właściwości mogą być wykorzystywane jako broń biologiczna.
3.Wirusy - drobnoustroje z pogranicza świata ożywionego i nieożywionego.Są to kompleksy białkowe pozbawione cech zorganizowanej komórki.Jako bezwzględne pasożyty rozmnażają się wewnątrz komórek gospodarza po przeniknięciu przez ich błonę komórkową.Wywołują wiele chorób u zwierząt,ludzi i roślin.Do badania ich struktury konieczny jest mikroskop elektronowy.
3.Drobnoustroje chorobotwórcze przedostają się do organizmu człowieka różnymi drogami,a miejsce ich wtargnięcia nazywa się wrotami zakażenia.Najczęściej są nimi drogi oddechowe,przewód pokarmowy,błony śluzowe i uszkodzona skóra.
4.Zakażenie - wtargnięcie drobnoustroju do organizmu,co jednak nie oznacza jeszcze choroby.Dopiero namnożenie drobnoustroju w organizmie i towarzyszące temu uszkodzenia taknek powoduje chorobę.
5.Okres wylęgania - objawy chorób zakaźnych wywołane przez bakterie i wrusy ujawniające się w różnym czasie od zakażenia.
6.Nosicielstwo pochorobowe - wydalanie drobnoustrojów w przypadku niektórych chorób zakaźnych utrzymuje się jeszcze przez jakiś czas po wyzdrowieniu
7.Nosiciel - człowiek,który wydala chorobotwórcze drobnoustroje po przebytej chorobie lub po zakażeniu
8.Źródłem zakażeń są przeważnie ludzie chorzy i nosiciele drobnoustrojów chorobotwórczych oraz zwierzęta zakażone drobnoustrojami niebezpiecznych dla ludzi.
9.W zależności od dróg przenoszenia zakażeń rozróżnia się:
a)choroby pszenoszone drogą kropelkową - (grypa,ospa wietrzna,odra itp.) Zakażenie najczęściej następuje podczas wdychania drobnoustrojów znajdujących się w kropelkach śluzu zawieszonego w powietrzu,a wrotami zakażenia są drogi oddechowe.
b)choroby przenoszone drogą pokarmową - (dur brzuszny,salmonellozy,czerwonka i wirusowe zapalenie wątroby typu A).Drobnoustroje wydalane z kałem przez chorych i nosicieli przenoszą się w środowisku poprzez ręce i przedmioty,czasem wodę i żywność.
c)choroby związane z zakażeniem kontaktowym przez skórę i błony śluzowe – bakteryjne i wirusowe zapalenia skóry,choroby przenoszone drogą płciową (kiła,rzeżączka oraz AIDS)
d)choroby krwiopochodne przenoszone przez krew -osób chorych i zakażonych (wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz AIDS np. u narkomanów
e)choroby krwiopochodne przenoszone przez stawonogi żywiące się krwią człowieka – (malaria,kleszczowe zapalenia mózgu i inne)
10.Choroby zakaźne mogą występować w postaci zachorowań sporadycznych.endemii,epidemii i pandemii.
a)endemia - stałe występowanie choroby zakaźnej w określonym rejonie
b)epidemia - występowanie większej niż zwykle liczby zachorowań w krótkim czasie na ograniczonej przestrzeni
c)pandemia - epidemia która obejmuje wiele krajów,cały kontynent,a nieraz cały świat.
11.Nowym zjawiskiem było pojawienie się na początku lat osiemdziesiątych XX wieku wirusa HIV i zachorowań na AIDS,czyli zespół nabytego upośledzenia odporności wywołany przez ludzki wirus upośledzenia odporności HIV.