Skóra : definicja, rodzaje i choroby skóry
Skóra jest najwiekszym narzadem ludzkiego ciala. U doroslego czlowieka laczna powierzchnia skory wynosi prawie 2 metry kwadratowe. Wazy okolo 3kg . Grubosc skory waha sie od 0.5 do ponad 5 mm. Ciensza jest w miejscach, ktore nie sa narazone na czeste ocieranie lub ucisk, a grubsza w miejscach naintensywniej "pracujacych" . Pod mikroskopem mozna zobaczyc, ze skora zbudowana jest z dwoch odrebnych warstw : zewnetrznej - naskorka i glebszej - skory wlasciwej.
Naskorek tworzy 20-30 warstw obumarlych komorek , ktore zachodza na siebie. To umozliwia odkszalcenie skory przy poruszaniu sie . W dolnej czesci naskorka leza rozproszone melanocyty . Te komorki wytwarzaja melanine - barwnik chroniacy skore przed szkodliwym dzialaniem promieniowania ultrafioletowego , docierajacego wraz ze swiatlem slonecznym. Tuz pod naskorkiem lezy grubsza od niego skora wlasciwa. Jej gorna czesc zawiera kolagen i elastyne . Dzieki nim jest elastyczna i sprezysta . W skorze wlasciwej znajduje sie tysiace drobnych naczyn krwionosnych . Gdy jest ci zbyt goraco , naczynia krwionosne rozszerzaja sie, dzieki czemu zwieksza sie ilosc przeplywajacej przez nie krwi . Przekazuje nadmiar ciepla na zewnatrz , a cialo ochladza sie . Jesli zmarzniesz , naczynia krwionosne kurcza sie , zmniejsza sie przeplyw krwi , cieplo zostaje zatrzymane w organizmie . Skora wtedy blednie
Rola skóry :
- chroni wnetrze ciala przed uderzeniami i skaleczeniami , deszczem i wiatrem, szkodliwym promieniowaniem slonecznym;
- skora uzupelnia ubytki naskorka bez pozostawienia blizny. Uszkodzenie skory wlasciwej pozostawia blizne;
- komórki naskorka pod wplywem slonca wytwarzaja witamine D ;
- nadmiar soli i innych substancji usuwany jest z organizmu wraz z potem wytwarzanym przez gruczoly potowe ;
Choroby skóry:
Swierzb - to przykra pasozytnicza choroba skory , wywolana przez swierzbowca ludzkiego, ktora dazy w cienkim naskorku i sklada w nich jaja. Larwy po wykluciu "wyjadaja" sobie droge na powierzchnie skory i dopiero tam dojrzewaja. Na skorze pomiedzy palcami pojawiaja sie wtedy cienkie, czerwone linie . Wkrotce na ciele pojawia sie drazniaca czerwona wysypka . Wystepowac moze wszedzie z wyjatkiem glowy , najczesciej na lokciach , stopach i kostkach. Wysypka jest bardzo swedzaca , powodujaca silne drapanie sie, zwykle po rozgrzaniu ciala . Swierzb mozna latwo wyleczyc specjalnymi masciami
Grzybica - wywolana przez dermatofity, jest najpospolitsza choroba skory , za ktora wine ponosza grzyby . Choroba ta atakuje skore glowy, pachwin i stop. Infekcja mozna zarazic sie w wilgotnym miejscu , np. na basenie czy w przebieralni klubu sportowego. Grzybica powoduje pekanie skory, ktora robi sie wilgotna i nieprzyjemna. Plesniawka to choroba grzybicza atakujaca wargi i jame ustna. Wiekszosc skornych chorób bakteryjnych i grzybicznych leczy sie antybiotykami lub masciami dzialajacymi na okreslony czynnik chorobotworczy.
Do bardzo powszechnych chorob wirusowych skory naleza brodawki. Zdrowa skora, wlosy