Transport i spedycja

Transport polega na celowym przemieszczaniu ludzi i przedmiotów za pomocą określonych środków, zwanych środkami transportu.

Transport ma duże znaczenie dla całego kraju, gdyż wiąże wszystkie dziedziny życia gospodarczego i społecznego oraz warunkuje kooperację między poszczególnymi sferami i gałęziami gospodarki oraz różnymi obszarami kraju. Jest tak, gdyż transport umożliwia wymianę dóbr i współpracę miedzy jednostkami gospodarczymi oraz oddzielnymi regionami kraju, przyczyniając się do równomiernego ich rozwoju. Transport jest istotnym elementem umożliwiającym przestrzenne zagospodarowanie kraju, zwłaszcza lokalizację i rozwojowi sieci osiedlowej. Służy on też aktywizacji życia gospodarczego na obszarach słabo rozwiniętych

Kryteria podziału transportu:

A)ze względu na przedmiot transportu wyróżnia się:
-transport pasażerski
-transport towarowy

B) z uwagi na środowisko, w którym odbywa się transport:
-transport lądowy ( szynowy, drogowy, przemysłowy, rurociągowy, przewodowy)
-transport wodny (morski i śródlądowy)

C) według klasyfikacji rodzajowej wyróżnia się:
-transport kolejowy
-transport samochodowy
-transport morski
-transport śródlądowy
-transport lotniczy
-transport rurociągowy
-transport konny

D) ze względu na dostępność dla użytkownika wyróżnia się:
-transport publiczny-dostępny jest wszystkim, którzy uiszczą taryfową lub umowna cenę za przewóz i zgodzą się na stosowanie prawnych lub regulaminowych norm przewozowych.
-transport branżowy-dostępny jest tylko dla użytkowników danej branży np. transport górniczy.
-transport własny-obejmuje usługi transportowe wykonywane przez przedsiębiorstwa, instytucje i inne jednostki w celu zaspokojenia własnych potrzeb w tym zakresie.

E) według zasięgu działania wyróżnia się:
-transport krajowy (ogólnokrajowy, regionalny, lokalny)
-transport międzynarodowy (kontynentalny, międzykontynentalny)

F) ze względu na formę własności wyróżnia się:
-transport państwowy
-transport komputerowy
-transport prywatny

G) z punktu widzenia organizacji przewozów wyróżnia się:
-transport bezpośredni-jednym środkiem transportu przemieszcza się ładunek z punktu załadowania do punktu wyładunku.
-transport pośredni (łamany-to przewóz tego samego ładunku na określonej trasie z zastosowaniem, co najmniej dwóch środków transportowych tego samego rodzaju, kombinowany-oznacza przewóz ładunku z przeładowaniem i zastosowaniem środków transportu, z co najmniej dwóch rodzajów transportu).

Charakterystyka transportu kolejowego.

Transport kolejowy - jest najbardziej odpowiedni do przewozu ładunków masowych, w dużych partiach, na dalekie i średnie odległości, oraz przewozu pasażerów w ruchu masowym na wszystkie odległości, również w ruchu podmiejskim. Zaletami transportu kolejowego są: zdolność przewożenia ładunków masowych przekraczających często zdolność przewozową innych gałęzi transportu, znaczna szybkość w przewozach towarów masowych, przewożonych marszrutowym, regularność przewozów, stosunkowo niskie koszty jednostkowe przewozu na dalekie odległości.

Klasyfikacja linii kolejowych:
-linie magistralne-o najwyższym obciążeniu przewozami, łączące najważniejsze w kraju miasta i centra przemysłowo-handlowe
-linie pierwszorzędne-łączące większe miasta i ośrodki przemysłowo-handlowe
-linie drugorzędne-łączące mniejsze miasta, ośrodki przemysłowo-handlowe i stanowiące połączenie ważniejszych punktów linii pierwszorzędnych.
-linie o znaczeniu lokalnym-do, których zalicza się pozostałe linie kolejowe.

Tabor kolejowy:
-tabor trakcyjny-obejmuje urządzenia wytwarzające siłę pociągową i przeznaczone do przewozu pasażerów i ładunków.
-tabor osobowy-służący do przewozu pasażerów kwalifikowany jest według zasięgu przewozu oraz standardu wyposażenia i wygody, co jest jednoznacznie z ustaleniem liczby miejsc pasażerskich.
-tabor towarowy- dzieli się według dwóch cech: ładowności pojazdu oraz rodzaju pomieszczeń ładunkowych.

Rodzaj pomieszczeń ładunkowych:

A) tabor uniwersalny:
-wagony kryte normalnie-przeznaczone do przewozu ładunków wymagających zabezpieczenia przed wpływami atmosferycznymi oraz przesyłek drobnych
-węglarki-przeznaczone do przewozu ładunków sypkich, masowych, odpornych na wpływy atmosferyczne.
-platformy-służące do przewozu przedmiotów długich a także innych ładunków niewrażliwych na warunki atmosferyczne lub odpowiednio zabezpieczonych przed tymi warunkami.

B) cysterny-są to wagony zbiornikowe, służące do przewozu ładunków w stanie płynnym i gazowym.

C) tabor specjalny-zalicza się wagony chłodne do przewozu towarów łatwo psujących się, wagony zbiornikowe do przewozu cementu, wagony do przewozu bydła itp.

Rola transportu samochodowego:

Transport samochodowy odgrywa ważna rolę w przewozie dóbr na krótkie średnie odległości. W przewozie na dłuższe odległości transport samochodowy stosowany jest dla artykułów łatwo psujących się oraz jeżeli charakter przewożonych wyrobów wymaga stosowanie samochodów specjalnych np. cysterny. Podstawową zaletą transportu samochodowego jest stosunkowo duża szybkość przewozu oraz bezpośredniość dostaw od magazynu dostawcy do magazynu odbiorcy bez konieczności przeładunku na trasie przewozu.

Przewozy samochodowe:
-regularne-jeżeli odbywają się w ściśle określonych terminach i na ściśle określonych trasach
-nieregularnych-wykonywanych na zlecenie użytkowników

Samochody specjalne-to dźwigi, betoniarki, polewaczki, samochody strażackie i inne dostosowane do przemieszczania urządzeń na stałe na nich zamontowanych.

Tabor ciężarowy:
-silnikowy-samochody ciężarowe
-tabor bezsilnikowy-przyczepy, naczepy.

Zakres działalności spedycyjnej.

Z transportem związane jest spedycja jako pośrednie ogniwo procesu przewozowego. Przedsiębiorstwa korzystające z transportu na dużą skalę organizują w zasadzie własną służbę spedycyjną, inne przedsiębiorstwa zlecają czynność spedycyjne spedytorom. Działalność spedycyjna obejmuje wybór najdogodniejszego pod każdym względem środka transportu, nadanie ładunku, załatwienie formalności związanych z przewozem itp.