Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej.

ADOPCJA-jedna z najlepszych form opieki nad dzieckiem jeśli nie ma rodziców. To inaczej przyjęcie dziecka do własnej rodziny ze wszystkimi prawami. Ma prawo do nazwiska, do dziedziczenia. Adopcja = przysposobienie / Adoptio- usynowienie
Adopcja ze wskazaniem- matka może wskazać matkę adopcyjną.
Kogo można przysposobić :
-osobę nieletnią (osobę od urodzenia do 18r. ż.)
Warunki które muszą spełnić mąż i żona :
-Zgłoszenie się do placówki ,,Centrum pomocy rodzinie- zorientowanie się w sytuacji.-gromadzenie dokumentów.
-Sytuacja materialna musi być wystarczająca aby utrzymać dziecko.
-Warunki mieszkaniowe do przyjęcia dzieci do siebie(np. ciepła woda).
-Stabilny i trwały związek małżeński musi trwać( najchętniej widzi się co najmniej 5-letnim).
-Rodzice muszą być pełnoletni.
-Jednomyślność w podjęciu decyzji. Jednakowo muszą chcieć tego dziecka.
-Dobry stan zdrowia psychicznego i fizycznego.
-Brak uzależnień od leków, alkoholu, narkotyków.
-Wiek młody lub średni(ok.30-32 do 45-47) górny 50lat.
-Każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie.
Adopcja niepełna- ma najdłuższą tradycję ale najsłabiej chroni interes adoptowanego dziecka. Jej następstwem jest bowiem powstanie stosunku rodzinnego (w sensie prawnym).
Tylko pomiędzy przysposobieniem a przysposabiającym. Nie rozciąga się ona na dalszych kierunkach, osób przysposabiających. Nie ustają w związku z tym prawa i obowiązki dziecka względem wszystkich członków jego rodziny naturalnej.
Przysposobienie niepełne nie pozwala adoptowanemu dziecku utożsamiać się z rodzina adopcyjną. Dla tego dziecka nie jest możliwe sporządzenie nowego aktu urodzenia nawet na wniosek stron. W istniejącym akcie wpisuje się tylko wzmiankę dodatkową o przysposobieniu. Na podstawie orzeczenia sądu wydanego na wniosek przysposabiającego za zgodą osób, których zgoda jest potrzebna do wpisania przysposabiających jako rodziców w skróconym akcie urodzenia. Przysposobienie niepełne można przekształcić w adopcję pełną.
Osoby które przysposobiły dziecko w ten sposób nigdy nie będą mogły poczuć się rodzicami sensu stricte. Osoba adoptowana wie bowiem o fakcie przysposobienia, pamięta naturalnych rodziców.
Adopcja pełna-rodzaj przysposobienia zbliżony do adopcji całkowitej. W wyniku aktu przysposobienia pomiędzy osobą przysposobioną a osobami przysposabiającymi powstaje taki stosunek jaki łączy dzieci z biologicznymi rodzicami. Tak jak przy przysposobieniu całkowitym, dziecko z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu nabywa prawa i obowiązki względem osób, które je przysposobiły oraz ich krewnych. Ustają zaś one względem naturalnych członków jego rodziny. W adopcji pełnej nie sporządza się z urzędu nowego aktu urodzenia dla osoby przysposobionej. W odpisie zupełnym aktu urodzenia przysposobionego wpisuje się jedynie wzmiankę o przysposobieniu. Natomiast w odpisach skróconych czyli tych które zwykle wykorzystuje się w życiu codziennym, jako rodziców wpisuje się osoby które dziecko przysposobiły.
Adopcję taka można rozwiązać gdy :
-Znajdzie się biologiczna matka tego dziecka, np. miała amnezję.
-Rodzice uznają że nie czują żadnej więzi z dzieckiem ,nie ma uczucia.
-Gdy nastąpi molestowanie dziecka przez któregoś z rodziców.
-Kiedy rodzina adopcyjna chce np. wychować sobie swojego bandytę bo jest w mafii.
-Znęcanie się nad dzieckiem.
Adopcja całkowita-zastosowanie tego rodzaju przysposobienia jest możliwe tylko w stosunku do dzieci których rodzice wyrażają przed sądem rodzinnym i opiekuńczym zgodę na przysposobienie dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającej (zgoda in blanco)i zgoda ta nie została odwołana w określonej formie przed wszczęciem postępowania o przysposobienie. To przysposobienie jest nierozwiązywalne. Dziecku przysposobionemu w ten sposób sporządza się z urzędu nowy akt urodzenia w którym jako dane rodziców wpisuje się dane osób które je przysposobiły.
Adopcja na odległość-jest to adopcja w której nie dostajemy dziecka ale wpłacamy na nie pieniądze np. na naukę, wyżywienie.
Adopcja duchowa-jest to taki rodzaj adopcji dla osób wierzących, polega na tym że się modli za dziecko poczęte. Gdzie może być niebezpieczeństwo że matka je pożuci .modlitwa o to aby matka go nie odrzuciła albo żeby nie usunęła(aborcja).
Oddziały preadopcyjne- to oddziały w niektórych szpitalach dla dzieci które przeznaczone są do adopcji. Służy dzieciom których matki stwierdziły że dziecko chcą oddać do adopcji.
Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy- placówka która zajmuje się przeprowadzaniem procesu adopcji dzieci; przygotowuje i weryfikuje kandydatów na rodziców adopcyjnych, pośredniczy w kontaktach pomiędzy kandydatami na rodziców przysposabiających a przeznaczonymi do adopcji.
Wymagane dokumenty niezbędne przy staraniu się o zakwalifikowanie na rodzinę adopcyjną:
1.Wniosek do Ośrodka Adopcyjno- Opiekuńczego o pomoc w przysposobieniu dziecka lub zakwalifikowanie na rodzinę zastępczą.
2.Życiorysy własnoręcznie napisane.
3.Odpis zupełny aktu małżeństwa(aktualny). W przypadku II związku- akt rozwodowy. Osoby samotne- odpis aktu urodzenia.
4.Zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach/Rolnicy z urzędu gminy/.
5.Opinie z miejsc pracy.
6.Zaświadczenie lekarskie o ogólnym stanie zdrowia z adnotacją ,że wymienione osoby mogą opiekować się dzieckiem z Poradni Zdrowia Psychicznego , Poradni Leczenia Odwykowego oraz badania dodatkowe: rtg płuc, badania krwi na odczyn Wassermana.
7.Fotografia małżonków.
CHOROBA SIEROCA- występujący u dziecka zespół zaburzeń i opóźnień w rozwoju fizycznym, ruchowym i psychicznym spowodowany długotrwałą rozłąką z osobami bliskimi (rodzicami ,matką). Jest chorobą braku miłości. Może dotyczyć także dzieci, które mają dom i rodzinę, ale występują tam nieprawidłowe relacje.
Fazy choroby sierocej:
1.Faza protestu- charakteryzuje się tym że dziecko sprzeciwia się rozstaniu z matką krzykiem, płaczem. U starszych dzieci protest ten przybiera formę agresji słownej, fizycznej.
2.Faza rozpaczy- dziecko w dalszym ciągu odczuwa lęk i zagrożenie a ponieważ uznało, że protest jest daremny zastąpiło go rozpacza .Dziecko takie jest smutne, często płacze, mniej ożywione po jakimś czasie obojętne.
3.Faza wyobcowania(zobojętnienia)-rozpoznawana jest głównie ze względu na dalsze obojętnienie dziecka, które pozornie jest pogodzone z losem i przystosowane. Aktywność ulega dalszemu zahamowaniu, pojawiają się zachowania stereotypowe a także objawy zahamowania rozwoju umysłowego i emocjonalnego.
Charakterystyczne objawy choroby sierocej:
-apatia
-trudności w nawiązywaniu kontaktu
-zwolnione tempo rozwoju fizycznego i umysłowego
-obniżenie lub wzmożenie napięcia mięśniowego
-obniżona odporność na infekcje
-niechęć do jedzenia
-zaburzenia żołądkowe-jelitowe/wymioty.
-płacz, krzyk, protesty ,regresja
-zachowania stereotypowe(kiwanie się, bujanie się, kręcenie głową, bezmyślne stukanie zabawkami, rzucanie przedmiotami.
-,,lepkość uczuciowa’’
-przewlekłe stany apatyczno-depresyjne
Następstwa choroby sierocej:
*Dotyczą głównie sfery emocjonalno-motywacyjnej oraz społecznej.
*Zahamowanie rozwoju uczuć wyższych, niedojrzałość uczuciowa ,brak umiejętności dawania i odbierania miłości, skoki uczuciowe, osamotnienie, lęki, poczucie niższości, depresja.
Do głównych następstw należą(wg.Gressela):
1.Zmniejszenie aktywności i zainteresowania otoczeniem.
2.Brak integracji w całokształcie zachowań dziecka.
3.Ubustwo inicjatyw.
4.Bezradnośc wobec nowych sytuacji społecznych lub stawianie przesadnego oporu.
5.Brak wyróżniających objawów przywiązania w stosunku do opiekunów, nadmierne zainteresowanie obcymi.
Możliwości kompensacji :
-Zaburzenia są odwracalne choć nie znikają całkowicie.
-Osierocone dziecko powinno jak najszybciej znaleść się w środowisku rodzinnym.
-Nie ma gotowych rozwiązań-efekty oddziaływań zależne są od długości pobytu dziecka w placówce, wieku dziecka, indywidualnych właściwości dziecka.
Pomocne w łagodzeniu traumatycznych przeżyć dziecka są:
1.Akceptacja-przyjęcie dziecka ze wszystkimi problemami, wadami, deficytami, trudna przeszłością.
2.Współdziałanie-zaangażowanie się w rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb dziecka przy jego aktywnym udziale.
3.Dawanie dziecku swobody-stymulowanie rozwoju dziecka, nie ograniczanie aktywności i inicjatywy oraz dążenia do samodzielności, respektowanie psychicznej niezależności, odrębnych przekonań dziecka, przy jednoczesnej wymianie doświadczeń i służeniu radą.
4.Uznanie praw dziecka-stosunek rodziców do dzieci i stosowane przez nich metody wychowawcze są adekwatne do poszczególnych etapów rozwoju.
Etapy terapii:
1.Stadium oswajania-życzliwa i pełna miłość bez narzucania się dziecku. Bycie z dzieckiem, towarzyszenie, akceptacja, pozorna bierność.
2.Stadium nawiązywania porozumienia-dziecko po okresie spokoju zaczyna objawiać niepokój ,agresję, następuje aktywizacja przeżytych w przeszłości stanów frustracji.
3.Stadium normalności-dziecko zaczyna ,,czuć’’ i dochodzi do równowagi emocjonalnej ,przywiązuje się do opiekunów.
Nastolatki z chorobą sierocą mają problemy z :
-wyobraźnią
-koncentracja jest rozproszona
-ze zrozumieniem siebie i innych
-logicznym rozumieniem
-z abstrakcyjnym rozumowaniem (nie wychodzi w przyszłość).
DEPRESJA POPORODOWA-w znaczeniu medycznym oznacza chorobowe obniżenie nastroju trwającego dłuższy czas. Pacjentka cierpi z powodu smutku, zmniejszenia aktywności, niemożności przezywania przyjemności, ma zaburzenia snu i apetytu. Obniżeniu ulega samoocena, towarzyszy temu często nieuzasadnione poczucie winy i przekonanie o swojej małej wartości. Wśród czynników ryzyka wymienia się m.in. okres porodu i okołoporodowy.
Zachowania które powinny niepokoić:
-Nasilający się brak pewności siebie, unikanie kontaktów towarzyskich i izolowanie się.
-Uciekanie w rutynę, brak tolerancji jakąkolwiek zmianę: np. w rozkładzie dnia, kolejność wykonywanych czynności.
-Nastrój przygnębienia, negatywne myśli, poczucie ,,bycia w dołku’’.
-Złe samopoczucie fizyczne, bolesność ciała bez wyraźnej somatycznej przyczyny.
-Przewrażliwienie na punkcie zdrowia i rozwoju dziecka, wyolbrzymianie drobnych trudności związanych z karmieniem, snem czy płaczem dziecka, szukanie pomocy specjalistów.
-Niepokój i ciągłe pobudzenie zmuszające do działania i sprawdzania tego, co dzieje się z dzieckiem-czy śpi, oddycha.
-Lub też odwrotnie: obojętność wobec potrzeb dziecka, lęk przed nim, rozdrażnienie, złość w kontakcie z nim, wyobrażanie sobie śmierci dziecka.
-Uczucie wyczerpania przy jednoczesnej niemożności wypoczynku, kłopoty ze snem, wczesne budzenie się.
Odrzucenie dziecka we wczesnym dzieciństwie wywołuje RAD- Zespół zaburzenia więzi.
W kontakcie z dzieckiem o zaburzonej więzi dostrzegamy, że w zachowaniu jego brakuje autentyczności oraz naturalności przeżyć i odczuć. Dziecko jest aroganckie, bezczelne, impulsywne, kłamie, kradnie, bywa agresywne, grubiańskie, autodestrukcyjne, okrutne dla zwierząt, jest nieodpowiedzialne, może coś podpalić. Dzieci te nie potrafią przyjmować i wyrażać uczuć. Są pełne niepokoju, drażliwe; mają problemy z uczeniem się.
Do rodzin adopcyjnych i zastępczych trafiają również dzieci z rozpoznanym płodowym zespołem alkoholowym- FAS (Fetal alkohol Syndrome).Badania dowodzą ,że kobiety w ciąży i okresie karmienia piersią w trosce o zdrowie swojego dziecka, w ogóle nie powinny pić alkoholu. Każda jego ilość działa toksycznie na rozwijające się w łonie matki dziecko. Im większa ilość alkoholu tym większe jest ryzyko poważnych uszkodzeń.
Objawy FAS to:
-upośledzenie wzroku dziecka( zarówno przed jak i po urodzeniu).
-trwałe uszkodzenie mózgu.
-charakterystyczne zniekształcenia twarzy(małe oczodoły, krótki nos, płaska środkowa cześć twarzy, wąska górna warga, mała żuchwa).
Symptomy FAS obejmują:
-deficyty uwagi,
-deficyty pamięci,
-nadpobudliwość,
-trudności z przyswajaniem pojęć abstrakcyjnych
-niezdolność do samodzielnego rozwiązywania problemów,
-trudności w uczeniu się na błędach,
-trudności w ocenie,
-słabą kontrolę impulsów.
Podrzucanie dziecka, bardzo mocne huśtanie w wózku itp. Są także dużym zagrożeniem dla dziecka. SBS wg . Statystyk jest przyczyną 25% zgonów dzieci, inne możliwe konsekwencje to:
-częściowa lub całkowita ślepota,
-utrata słuchu,
-opóźnienie rozwojowe,
-upośledzenie umysłowe,
-problemy z pamięcią i koncentracją,
-problemy z uczeniem się i mową,
-śpiączka, padaczka, porażenie mózgowe.