Ogólne zagadnienia fizjoterapii

KINEZYTERPIA

Rodzaje ćwiczeń
1. ćwiczenia ogóle
a. ćwiczenia ogólno usprawniające
b. gimnastyka poranna
c. ćwiczenia w wodzie
d. zajęcia sportowe
2. ćwiczenia miejscowe
a. ćwiczenia czynne wolne ? wykonywane przez pacjenta, którego siła mięśniowa pozwala na pokonanie siły grawitacji
b. ćwiczenia czynne z dawkowanym oporem ? siłowania, stosowanie ciężarków
c. ćwiczenia czynne w odciążeniu ? w specjalnych podwiązkach, na śliskiej powierzchni lub wodzie
d. ćwiczenia prowadzone czynno ? bierne lub samowspomagające ? przy stałej sile mięśniowej pacjenta który nie pokonuje siły grawitacji
e. ćwiczenia bierne wykonywane przez fizjoterapeutę
3. ćwiczenia oddechowe
4. ćwiczenia relaksacyjne
5. pionizacja i nauka chodzenia
6. ćwiczenia metodą specjalnych wzorców
a. metodą NDT Bobath`ów (oparte na nerwozwojowej koncepcji rozwoju psychomotorycznego)
b. metodą Vojy ? wczesnej diagnostyki i terapii uszkodzenia OUN
c. metodą PNF ? proprioreceptywnego, nerwowo ? mięśniowego torowania
d. i inne

?Ruch to życie, bezruch to śmierć? [Pascal]
?Ruchem można zastąpić niemal każdy lek, ale ruchu nie można zastąpić żadnych lekiem? [Tissot]

FIZYKOTERPIA

Rola fizykoterapii w rehabilitacji
- złagodzenie bólu i stanów zapalnych
- zwiększanie odporności organizmu
- poprawa krążenia
- regulacja przemiany materii

Czynniki fizykalne
- termiczne ? ciepło ? zimno
- fotochemiczne ? promieniowanie świetlne
- elektromechaniczne ? przepływ prądu stałego
- elektrokinetyczne ? przepływ prądu zmiennego
- mechaniczne i kinetyczne
- złożone

Główne działy fizykoterapii
1. ciepłolecznictwo ?
a. źródła ? grzejniki, łaźnie, sauna, kąpiele piaskowe, okłady parafinowe borowinowe
b. wskazania ? przygotowanie do ćwiczeń redresyjnych, blizny, zrosty pooperacyjne, choroby gośćcowe, choroby zwyrodnieniowe stawów, zaburzenia krążenia obwodowego, stany zapalne
2. Świtałolecznictwo
a. Źródła ? promienniki podczerwieni, lampy kwarcowe, sollux, solaria, laser
3. Elektrolecznictwo
a. Prąd stały ? galwanizacja, jonoforeza, kąpiele elektryczno ? wodne, elektroliza
b. Prąd zmienny małej częstotliwości ? elektrostymulacja, diadynamik
c. Pola elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości ? diatermia krótkofalowa, mikrofalowa, magnetron
d. Przeciwwskazania ? ciąża, choroby nowotworowe, wczepiony stymulator
4. Mechanoterpia
a. Masaż ? ręczny, ugniatanie, rozcieranie, oklepywanie, wstrząsanie, głaskanie wybranych grup mięśniowych i okoli ciała. Stosuje się również przyrządy i strumień wody
b. Hydroterapia ? kąpiele o zmiennej temperaturze, kąpiele wirowe, natryski, polerowanie, płukania, okłady i zawijania
c. Ultradźwięki
d. Wyciągi, ułożenie, podnoszenie
5. Klimatoterapia ? wykorzystanie naturalnych czynników meteorologicznych określonych rejonów
a. Chłodny klimat morski
b. Ciepły klimat morki
c. Klimat wysokogórski
d. Klimat podgórski
e. Klimat nizinny
f. Klimat leśny
g. Klimat pustynny
6. Balneoterapia ? wykorzystanie metrialnych produktów leczniczych
a. Wody lecznicze
b. Gazy
c. Peloidy ? borowiny
d. Muły, błota
e. Wody siarkowo ? siarkowodorowe
f. Wody chlorkowo ? sodowe
g. Kąpiele kwasowowęglowe
h. Wody radoczynne

TERAPIA ZAJĘCIOWA
Jednym z ważnych etapów rehabilitacji jest pomoc w usamodzielnieniu się pacjenta, uzyskanie przez niego maksymalnej sprawności manualnej i możliwości wykonywania podstawowych czynności
- fizycznej ? wpływ ruchu na organizm, jako kontynuacja ćwiczeń w nieco zmienionej formie
- oddziaływania koloru, dźwięków, kształtów, faktury różnych powierzchni i dostarcza wrażeń zmysłowych stymulując centralne ośrodki nerwowe
- działanie psychoterapeutyczne ? czynności podejmowane przez pacjentów aktywizują go po długim często okresie bezczynności, a równocześnie działają uspokajająco i przyczyniają się do poprawy jego stanu psychicznego

Zadania dobierane są zależnie od stopnia i rodzaju niepełnosprawności oraz ogólnej wydolności pacjenta. W terapii zajęciowej wykorzystuje się sztuki plastyczne (techniki z zakresu malarstwa, rzeźby, grafiki) muzykoterapią i różnorodne techniki użytkowe prace stolarskie, wikliniarskie czy obsługę komputera

REHABILITACJA

Chirurgia rekonstrukcyjna
- odjęcie kończyny
- rekonstrukcja stawów, mięśni i ścięgien
- osteotonie konstrukcyjne

Zaopatrzenie ortopedyczne
- rola
o funkcje mechaniczne ? stabilizują, podtrzymują, korygują
o funkcje zastępcze ? protezy
- protezy ? to co zastępuje brakujące często ciała np. kończyna, oko, zęby
- ortezy ? aparaty, gorsety, łuski, to co wspomaga zaburzoną funkcję, wkładki do butów, buty ortopedyczne
- sprzęt pomocniczy ? to co ułatwia lokomocję ? laski dłoniowe, łokciowe, pachowe, trójnogi, czwórnogi, balkoniki, wózki inwalidzkie

Zespół rehabilitacyjny:
- lekarz specjalista rehabilitacji
- lekarz specjalista
- fizjoterapeuta
- psycholog
- technik zaopatrzenia ortopedycznego
- pedagog socjalny
- wolontariusz
- duchowny
- pielęgniarka
- instruktor pracy zawodowej
- ergoterapeuta

Rodzaj masażu leczniczego
Formy masażu:
- średniobodźcowy
- krótkobodźcowy przez masażystę lub automasaż
- długobodźcowy

Masaż klasyczny:
- ułożenie rozluźniające
- technika głaskania
- technika rozcierania
- technika ugniatania
- technika oklepywania
- technika wstrząsania
- technika wibracji

Masaż specjalistyczny
- segmentalny
- łącznotkankowy
- kostny
- izometryczny

Masaż w środowisku wodnym
- podwodny
- natryskowy
- wirowy

Masaż przyrządowy
- wibracyjny
- pneumatyczny
- synkardialny

Metody masażu:
- wykonywany ręcznie
- wykonywany aparatami metodą łączną

Ocena skuteczności procesu rehabilitacji:
Kryteria oceny na etapie rehabilitacji leczniczej
- próby, testy, sprawdziany czynności specyficznej funkcji dla każdego układu narządów
- badanie pomocnicze i czynnościowe ? podstawa oceny sprawności narządu, układu, całego organizmu, ocenić można poprawę i pogorszenie sprawności

Zakres potrzeb osób niepełnosprawnych
Czynniki utrudniające proces rehabilitacji
- biologiczne
o ból
o powikłania
o zaniedbania
o ujemne bodźce psychofizyczne
o brak akceptacji
o niewykorzystanie możliwości adaptacyjnych i kompensacyjnych
- społeczne
o niski poziom kultury świadomości
o niedostrzeganie potrzeb osób niepełnosprawnych
o niedostosowanie mieszkania
o brak wyposażenia mieszkania i rozwiązań technicznych ułatwiających samodzielność
- zawodowe
o niewłaściwie wybrany zawód
o brak możliwości zmiany zawodu
o brak możliwości zatrudnienia

Czynniki ułatwiające proces rehabilitacji
- wyższy poziom wykształcenia i świadomości społecznej osoby niepełnosprawnej
- środowisko społeczno ? środowiskowe gdzie przebywa osoba niepełnosprawna
- możliwości osoby niepełnosprawnej w środowisku
- równowaga psychiczna
- akceptacja niepełnosprawności przez osobę niepełnosprawną
- dobra współpraca z zespołem rehabilitacyjnym i rodziną tej osoby
- właściwe kwalifikacje i oceny sprawności biologicznej, społecznej i zawodowej
- ciągłość procesów rehabilitacji

Problemy psychologiczne osób niepełnosprawnych

Psychiczne skutki niepełnosprawności zależą od:
- wieku
- osobowość
- czasu oddziaływania bodźców szkodliwych na psychikę
- rozwoju ekonomicznego, społecznego, kulturowego
- przyczyny niepełnosprawności
- postaw poszkodowanego, rodziny, lokalnej społeczności