Mięśnie budowa i funkcja
Rodzaje skurczu mięśni poprzecznie prążkowanych.
- izometryczne- są to skurcze, gdzie bez zmiany długości mięśnia, zwiększa się jego napięcie
- izotoniczne- czyli takie, gdzie zbliżają się przyczepy mięśniowe, a napięcie mięśnia pozostaje stałe
- auksotoniczne- przyczepy mięśniowe zbliżają się do siebie, a napięcie mięśnia zmienia się
- tężcowe- wyróżniamy w nich:
· skurcz zupełny
· skurcz niezupełny
Klasyfikacja włókien mięśniowych pp
- ST- włókna wolnokurczliwe (czerwone)
· mała aktywność ATP-azy
· niska aktywność enzymów glikolitycznych
· bogate w mitochondria i naczynia włosowate
· dużo sarkoplazmy, mioglobiny
· mało miofibryli w oddzielnych wiązkach
· skurcz tężcowy przy małej częstotliwości impulsów
- FTb- włókna szybkokurczliwe
· wysoka aktywność ATP-azy
· duża impulsywność przemian tlenowych
· bogate w naczynia włosowate
- Fta- włókna szybkokurczliwe
· wysoka aktywność ATP-azy
· mała intensywność procesów tlenowych
· duża zdolność do przemian glikolitycznych
· mało sarkoplazmy
· dużo miofibryli
· obfity zapas glikogenu
· mało mitochondriów
· mała się naczyń włosowatych
Zadania tkanek mięśniowych:
- Tkanka gładka:
· biorą udział utrzymaniu homeostazy
· wpływają na ciśnienie i przepływ krwi
· umożliwiają ruch treści pokarmowej
· ułatwiają przepływ wydzieliny gruczołów w przewodach wyprowadzających gruczoły
· umożliwiają utrzymanie gatunku poprzez skurcz w ścianie macicy w jajowodach – ruch jaja w pęcherzykach nasiennych (ejakulacja)
- Tkanka poprzecznie prążkowana serca
· poprzez bicie serca utrzymanie życia organizmu
- Tkanka poprzecznie prążkowana szkieletowa
· umożliwia ruch całego ustroju lub jego części uruchamiając pracę stawów
· poprzez skurcz poszczególnych mięsni umożliwiają wykonanie rozmaitych czynności
Zmęczenie i znużenie mięśni
Jednym z mechanizmów powstawania zmęczenia jest wykorzystanie substratów energetycznych, zmniejszenie w mięśniu zawartości fofokreatyny (CP) i glikogenu. Choć poziom ATP dostarczającego bezpośrednio energii do systemu nigdy nie jest wyczerpany całkowicie nawet w czasie wysiłków w wysokiej intensywności. Jednocześnie jednostki szybkokurczliwe szybciej ulegają zmęczeniu w porównaniu z jednostką wolnokurczliwą ponieważ w mniejszym stopniu korzystają z poza komórkowych źródeł energetycznych. Istotną rolę w powstaniu zmęczenia odgrywa powstający kwas mlekowy. Wzrost stężenia kwasu mlekowego powoduje obniżenie pH co hamuje aktywność enzymów i wykorzystanie źródeł energetycznych. Rozwój zmęczenia przyspiesza wzrost temp. Mm oraz odwodnienie ustroju do którego dochodzi podczas obfitego wydzielania potasu.
Charakterystyka mięśni gładkich
- nie posiadają sarkomerów
- we wnętrzu komórki znajdują się nitki kurczliwe są one ułożone równolegle i biegną wzdłuż osi długiej komórki
- podczas skurczu nitki skręcają się poprzez nałożenie się na siebie cząsteczek aktyny i miozyny
- w cytoplazmie znajduje się kalmodulina, która łączy się z jonami wapniowymi, które to napływają przez dokomórkowe kanały błonowe, poprzez to aktywowane są właściwości enzymatyczne jednego z łańcuchów lekkich w głowie cząsteczki miozyny
- hydroliza ATP oraz zmiana konformacji głowy cząsteczki miozyny w stosunku do nitki grubej miozyny, poprzez to cienkie nitki aktyny przesuwają się wzdłuż nitek grubych miozyny
Podział czynnościowy mięśni gładkich
- wielojednostkowe mięśnie gładkie- poszczególne komórki kurczą się niezależnie i pobudzenie nie przechodzi z jednej komórki na drugą. Występują w ścianach naczyń krwionośnych i tęczówce.
- trzewne mięśnie gładkie- stanowią warstwy lub pierścienie ułożonych komórek, w których pobudzenie przenosi się z jednej komórki na drugą dzięki połączeniom szczelinowym. Tworzą tym samym czynnościowe syncytia. Występują w ścianach przewodu pokarmowego, w moczowodach, pęcherzu moczowym i macicy.
Molekularny mechanizm skurczu
1) Wyładowanie motoneuronu
2) Uwolnienie transmitera z motorycznej płytki końcowej
3) Połączenie acetylocholiny z receptorem
4) Zwiększenie przepuszczalności błony motorycznej błony końcowej dla sodu i potasu
5) Generowanie potencjału czynnościowego w motorycznej płytce końcowej
6) Powstawanie potencjału czynnościowego we włóknie nerwowym
7) Przesuwanie się depolaryzacji do wnętrza komórki i dalej do cewek poprzecznych C
8) Uwalnianie jonów wapnia z cewek końcowych i jego dyfuzja między nitki cienkie aktyny a łańcuchy grube miozyny
9) Połączenie jonów wapnia z troponiną C, odsłaniające miozynowe miejsca wiążące na aktynie
10) Tworzenie się mostków poprzecznych pomiędzy aktyną a miozyną i wsuwanie się nitek cienkich pomiędzy łąncuchy grube.