Reformacja XVI wiek - przyczyny i skutki

Przyczyny
- głęboki upadek moralny duchowieństwa
- sprzedaż odpustów
- handel relikwiami
- łączenie w jednym ręku przez dostojników kościelnych kilku stanowisk, co uniemożliwiało skuteczną pracę duszpasterską, za to przynosiło duże dochody
- gromadzenie majątków przez duchowieństwo
- słabe wykształcenie duchownych
- rozprzestrzenianie się w Europie myśli humanistycznej Renesansu, narastający sceptycyzm wobec głoszonych dotąd doktryn
- wielkie odkrycia geograficzne zmieniają sposób postrzegania przez człowieka świata
- chęć zagarnięcia dużych majątków kościelnych przez szlachtę i władców
- opór chłopów i mieszczan przeciwko dziesięcinie

Uwaga! Reformację w znacznym stopniu umożliwił wynalazek druku, dzięki któremu poglądy głoszone przez Lutra, Kalwina i innych mogły się szybko rozprzestrzenić. Reformacja trafiła na bardzo podatny grunt w Niemczech ze względu na opór książąt przeciwko władzy cesarza stanowiącego jeden z filarów katolicyzmu oraz opór mieszczan, chłopów i szlachty przeciwko gromadzeniu majątków i zbieraniu dziesięciny przez Kościół.

Skutki
- rozłam w kościele chrześcijańskim: oddzielenie się Kościołów protestanckich (np. ewangeliczno-augsburski, czyli luterański; Kościół kalwiński, anabaptyści, anglikanie itd.) od Kościoła katolickiego
- sekularyzacja dóbr kościelnych i kasacja zakonów w wielu krajach protestanckich
- wojny religijne, toczone na terenie m.in. Niemiec i Francji, liczne prześladowania ze strony wielu uczestników walki
- uniezależnianie się od papieża i hierarchii kościelnej w państwach protestanckich
- powstanie dwóch nurtów kultury na terenie Europy Zachodniej, Środkowej i Północnej
- ruch odnowy w łonie samego Kościoła katolickiego, tzw. kontrreformacja