Międzynarodowe stosunki gospodarcze

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE

ROZDZIAŁ V
na podst. Książki J. Biernata

1. Omów determinanty popytu zagregowanego w gospodarce otwartej, ze szczególnym uwzględnieniem rachunku obrotów bieżących.
Popyt zagregowany w gospodarce otwartej składa się z czterech składników.
Pierwszym i największym jest popyt konsumpcyjny – jest on zależny od wielkości dochodu, jaki mamy do dyspozycji (dochód gospodarstwa domowego pomniejszony o podatki). Czym większy dochód do dyspozycji, tym większa konsumpcja.
Składnikiem popytu zagregowanego są także wydatki na inwestycje. Zaliczamy tu zarówno wydatki na nowe inwestycje jak a także na odtworzenie i modernizację już istniejących zdolności produkcyjnych.
Na popyt zagregowany składają się również wydatki rządu. Rozwojowa polityka fiskalna polega na zwiększaniu konsumpcji poprzez obniżenie podatków.
Popyt zagregowany zależy także od wielkości wydatków, przeznaczonych na import towarów i usług z zagranicy. Popyt zależy od wielkości dochodu i od realnego kursu walutowego. (opracowanie z książki Biernata)
1) Wydatki konsumpcyjne – zakupy dokonywane przez gospodarstwa domowe mają największy udział w transakcjach zawieranych na rynkach produktów. O wielkości wydatków konsumpcyjnych decyduje wiele czynników: styl życia, prognozy na przyszłość, dostępność kredytów itd. Najważniejszym jednak czynnikiem jest poziom dochodu narodowego. Wydatki konsumpcyjne rosną i maleją wraz ze wzrostem i zmniejszaniem się dochodu narodowego. Jeśli dochody gospodarstw domowych zwiększają się to konsumpcja również rośnie, ale nie o tyle, o ile zwiększyły się dochody. Ta zależność między dochodem a wydatkami konsumpcyjnymi, zależnie od swej postaci nosi nazwę:
o krańcowej skłonności do konsumpcji - stanowi tę część dodatkowego dochodu, która jest konsumowana czyli MPC = zmiana konsumpcji / zmiana dochodów
o przeciętnej skłonności do konsumpcji – pokazuje udział konsumpcji w dochodach gospodarstwa domowego czyli APC = całkowita konsumpcja / całkowite dochody
Sposób w jaki ludzie dostosowują swoją konsumpcję do zmian otrzymywanych dochodów, zależy od tego czy zmiany dochodów traktowane są jako czasowe, krótkotrwałe czy też stałe. Przy krótkotrwałym polepszeniu się sytuacji, ludzie minimalnie zwiększają swoją konsumpcję, a prawie cały przyrost dochodu przeznaczają na oszczędności. Jeśli natomiast poprawa sytuacji materialnej ma charakter stały, to gospodarstwo domowe prawie cały przyrost dochodów wydaje na dodatkową konsumpcję, zwiększając oszczędności w znikomym stopniu.
2) Wydatki inwestycyjne – ta część zagregowanego popytu jest bardzo ważna, gdyż dokonywanie inwestycji przez firmy prowadzi do zwiększenia mocy produkcyjnych w przyszłości. Wydatki inwestycyjne określają tempo wzrostu gospodarczego, umożliwiają większą produkcję, czyli i konsumpcję w przyszłości, a jednocześnie umożliwiają powstanie nowych miejsc pracy. Do czynników wpływających na wielkość inwestycji należą: postęp naukowo-techniczny, wysokość stopy procentowej. Wydatki inwestycyjne zmieniają się z roku na rok i są tym elementem zagregowanego popytu który najtrudniej przewidzieć.
3) Wydatki rządowe – mają silny wpływ na zagregowany popyt, zarówno bezpośrednio poprzez zakupy dokonywane przez rząd, jak i pośrednio poprzez opodatkowanie gospodarstw domowych i firm.
4) Eksport netto – czyli wielkość eksportu pomniejszona o wielkość importu, jest jedną z części składowych zagregowanego popytu. Jeśli eksport netto jest dodatni to przyczynia się do wzrostu wydatków ponoszonych w gospodarce, jeśli jest natomiast ujemny to ogranicza te wydatki. (inne opracowanie)

2. Jak zmiany w realnym kursie walutowym wpływają na rachunek obrotów bieżących?

Popyt na towary i usługi zagraniczne kraju definiujemy jako popyt wynikający z rachunku obrotów bieżącego.
Spadek realnego kursu walutowego, niezależnie od tego czy spada nominalny kurs walutowy czy zwiększają się ceny krajowe, zwiększa popyt kraju na towary zagraniczne.
Odwrotnie, wzrost realnego kursu walutowego, niezależnie od tego czy wzrasta nominalny kurs walutowy czy też poziom cen zagranicznych zwiększa popyt zagranicy na towary kraju i zmniejsza popyt kraju na towary zagraniczne.

3. Omów zależności pomiędzy realnym kursem walutowym a popytem zagregowanym.
Zmiany realnego kursu walutowego określają tendencje zmian popytu między krajem a zagranicą. Wzrost realnego kursu walutowego powoduje zwiększenie popytu zagranicy na towary krajowe, a spadek realnego kursu walutowego powoduje wzrost popytu kraju na towary zagraniczne.
a) Spadek realnego kursu walutowego (niezależnie od tego czy spadaj nominalny kurs walutowy czy zwiększają się ceny krajowe), zwiększa popyt kraju na towary zagraniczne. Spadek realnego kursu walutowego powoduje przesunięcie krzywej popytu zagregowanego na prawo w dół oraz zmniejszenie popytu zagregowanego.
b) Wzrost realnego kursu walutowego (niezależnie czy spada wzrasta kurs walutowy, czy zwiększa się poziom cen zagranicznych) zwiększa popyt zagranicy na towary kraju i zmniejsza popyt kraju na towary zagraniczne. Wzrost realnego kursu walutowego powoduje przesunięcie krzywej popytu zagregowanego na lewo w górę oraz wzrost popytu zagregowanego

4. Jak okresowe zmiany w polityce pieniężnej i fiskalnej wpływają na równowagę gospodarki?

5. Jak trwałe zmiany w polityce pieniężnej i fiskalnej oddziaływują na równowagę gospodarki?

6. Co to jest polityka fiskalna i jak wpływa na równowagę gospodarczą?
Równowaga gospodarcza zależy od dwóch polityk: fiskalnej i pieniężnej. Jeżeli rząd prowadzi ekspansywną politykę fiskalną w warunkach zbliżonych do pełnego zatrudnienia i sytuacja budżetu pogarsza się, wówczas Bank Centralny zmniejsza bazę monetarną. Powoduje to wzrost stopy procentowej banków handlowych.
W rezultacie gospodarstwa domowe mniej konsumują i więcej oszczędzają. Przedsiębiorstwa zaś mniej inwestują w nowe zdolności produkcyjne, co po jakimś czasie przywraca równowagę.
Polityka fiskalna- jest to polityka, o której kształcie decyduje rząd. Dysponując możliwością zmniejszania lub zwiększania podatków rząd pośrednio może wpływać na wydatki gospodarstw domowych według zasady – mniejsze podatki, wyższe wydatki i odwrotnie. Wyższe stawki podatkowe pośrednio zmniejszają dochody gospodarstwa domowych, a w rezultacie następuje spadek konsumpcji. Rząd może również oddziaływać na popyt zagregowany poprzez kształtowanie wydatków rządowych. Ekspansywną politykę fiskalna cechuje wzrost wydatków rządowych lub spadek podatków.
Krzywa IS przedstawia politykę fiskalna, którą prowadzi rząd.
Krzywa IS ( oszczędności – inwestycje) wyznacza zbiór punktów w układzie dochód stopa procentowa, w których całkowita ilość dóbr wytwarzanych znajduje na nie zapotrzebowanie. Rynek dóbr w punktach wyznaczonych przez krzywą IS znajduje się w równowadze.
7. Omów czynniki wpływające na przemieszczanie się krzywych IS-LM.


CZYNNIK ZMIANA WIELKOŚCI CZYNNIKA SKUTEK
Konsumpcja Rośnie IS przesuwa się w prawo w górę
Inwestycje Rosną IS przesuwa się w prawo w górę
Wydatki rządowe Rosną IS przesuwa się w prawo w górę
Podatki Spadają IS przesuwa się w prawo w górę
Eksport netto Rośnie IS przesuwa się w prawo w górę
Popyt na pieniądz MD Spada IS przesuwa się w prawo w dół
Podaż pieniądza MS Rośnie LM przesuwa się na prawo w dół

Konsumpcja – wzrost wielkości konsumpcji krzywa IS przesuwa się w prawo w górę.
Inwestycje – wzrost wielkości inwestycji krzywa IS przesuwa się w prawo w górę.
Wydatki rządowe – wzrost wydatków rządowych krzywa IS przesuwa się w prawo w górę.
Podatki – obniżenie podatków krzywa IS przesuwa się w prawo w górę.
Eksport netto – wzrost eksportu krzywa IS przesuwa się w prawo w górę.
Popyt na pieniądz – spadek popytu krzywa LM przesuwa się w prawo w dół.
Podaż pieniądza – wzrost podaży pieniądza krzywa LM przesuwa się na prawo w dół.