Jan Kochanowski.

Życie
Urodził się w 1530 roku w Sycynie, w typowej dla tego czasu rodzinie szlacheckiej.
Jego życiorys jest wzorcową biografią człowieka renesansu. Kochanowski
studiował od czternastego roku życia przez lat piętnaście – najpierw
w Krakowie, potem we Włoszech: w Bolonii i Padwie. Zarówno do studiów,
jak i podróży, dzięki którym poznał sporą część Europy, potrzebował wsparcia
mecenasów – zachowały się listy, w których poeta prosi np. księcia pruskiego
o – jak byśmy to dzisiaj powiedzieli – sponsoring. Po powrocie do kraju Kochanowski
wiódł życie dworzanina – na dworach biskupich i królewskim. Bycie
wówczas dworzaninem znaczyło tyle co zajmowanie się polityką i sprawami
intelektualnymi, toczenie dysput, rozważanie różnych kwestii artystycznych
i obyczajowych, choć często w atmosferze bardzo swobodnej – biesiadnej –
przy kieliszku dobrego alkoholu, pośród pięknych kobiet. Już po czterdziestce
poeta ożenił się i zaczął wieść życie rodzinne w swym majątku w Czarnolesie,
gdzie wystawił okazały dwór. Życie wśród rodziny dostarczało znanemu już
wtedy poecie wiele radości i satysfakcji, sielankę zakłóciły jednak niedługo
po sobie następujące zgony bliskich – dwóch córek (Urszuli i Hanny) oraz
brata. Sam mistrz zmarł w 1584 roku, podczas podróży do Lublina.

Twórczość
Fraszki – Kochanowski jest autorem fraszek o najróżniejszej tematyce – refleksyjnej,
filozoficznej, miłosnej, biesiadnej. Do gór i lasów – poetycka biografia
autora, kładąca nacisk na zmienność losu (ważne porównanie takiej
zmienności do dziejów greckiego bożka Proteusza, przybierającego różne
postacie). O żywocie ludzkim – motyw życia jako teatru.
Pieśni – tematyka też różnorodna; chyba najważniejsze i najbardziej aktualne:
pieśni biesiadne:
• Nie porzucaj nadzieje, jakoć się kolwiek się dzieje – harmonijne połączenie
filozofii epikurejskiej i stoickiej z wiarą chrześcijańską.
• Czego chcesz od nas, Panie… – wizja mądrego, pragnącego ludzkiego dobra
Boga – przyjaciela.
• Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony… – motyw horacjański: przekonanie
o wielkości własnej twórczości i wiara w to, że będzie ona trwalszym
pomnikiem poety niż spiżowy.
• Pieśń V – O spustoszeniu Podola – patriotyzm, postulat opodatkowania się
szlachty na rzecz powstania stałej armii.
• Odprawa posłów greckich – pierwszy dramat polski, oparty na wzorcach
antycznych.
• Treny – po raz pierwszy w historii literatury polskiej dziecko staje się bohaterem
poważnych utworów. Ból ojca, ale i rozrachunek z samym sobą i wyznawaną
do czasu śmierci córeczki filozofią stoicką; zwątpienie w dobroć
i sprawiedliwość Bożą.