Pojęcia ekonomiczne
Akcja - papier wartościowy, dokument stwierdzający prawo do uczestnictwa w spółce akcyjnej, z którego posiadania wynika prawo do dywidendy, uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy.
Aukcja - sprzedaż, w której nabywcą danej rzeczy zostaje ten, kto ofiaruje najwyższą sumę; przetarg, licytacja.
Bank - przedsiębiorstwo przeprowadzające operacje pieniężne, głównie kredytowe, np. przyjmowanie wkładów od klientów, zaciąganie pożyczek w innych bankach, udzielanie kredytów, emitowanie banknotów, obligacji i in.; gmach, w którym się mieści ta instytucja.
Bankomat - elektroniczne urządzenie do wypłacania pieniędzy, identyfikujące klienta na podstawie specjalnej karty magnetycznej; automatyczny kasjer.
Bessa - spadek kursu papierów wartościowych lub cen towarów notowanych na giełdzie.
Cło - opłata pobierana przez państwo od przywozu i wywozu towarów przez jego granice.
Debet - lewa strona konta księgowego, po której na kontach aktywów rejestruje się zwiększenie stanu składników majątkowych, zaś na kontach pasywów ? zmniejszenie stanu funduszów i zobowiązań.
Dług - zaciągnięta pożyczka zwykle pieniężna; obowiązek dłużnika do spełnienia oznaczonego świadczenia; zobowiązanie do określonych świadczeń pieniężnych lub w naturze.
Dyskonto - operacja finansowa polegająca na sprzedaży lub nabyciu weksla przed terminem jego płatności przy potrąceniu od sumy weksla umówionego procentu.
Dywidenda - dochód z akcji, udział akcjonariuszy w rocznym zysku spółki akcyjnej.
Giełda - w krajach kapitalistycznych instytucja publiczna, w której kupcy i pośrednicy (maklerzy) dokonują kupna i sprzedaży przede wszystkim papierów wartościowych i niektórych towarów masowych (np. zboża, drzewa, bawełny).
Hossa - zwyżka kursu papierów wartościowych lub cen towarów notowanych na giełdzie.
Inflacja - proces ekonomiczny przejawiający się we wzroście cen towarów; polega na nieproporcjonalnie szybkim zwiększaniu się ilości pieniędzy w stosunku do wzrostu masy towarowej.
Jednostki monetarne ? pieniądze w formie monet wydawane w danym kraju, np. cent, marka.
Kapitał - aktywa finansowe lub rzeczowe mające wartość pieniężną.
Karta płatnicza - dokument wystawiony przez bank lub inną instytucję finansową, uprawniający do zakupów do określonej sumy.
Kasa - skrzynka lub szafa żelazna przeznaczona do przechowywania pieniędzy, papierów wartościowych, kosztowności.
Konto - rachunek w księgowości wykazujący stan środków pieniężnych klienta umieszczonych w danym banku; konto bankowe.
Kredyt - pożyczka, odstąpienie określonej wartości w pieniądzu lub w towarach na warunkach zwrotu równowartości w ustalonym terminie; wynagrodzeniem za udzielenie kredytu jest procent.
Lombard - instytucja kredytowa udzielająca krótkoterminowych pożyczek pod zastaw ruchomości lub papierów wartościowych.
Marża - część ceny detalicznej pokrywająca koszty własne działalności przedsiębiorstwa handlowego i jego zysk.
Obligacja - papier wartościowy dający posiadaczowi prawo do otrzymania stałego, z góry określonego dochodu, stanowiący dowód wierzytelności.
Odsetek - liczba jednostek przypadająca na każde sto jednostek danej całości; procent.
Oprocentowanie - procent, o jaki suma złożona w banku powiększa się po upływie określonego czasu; także procent, o jaki zwiększa się spłata zaciągniętego kredytu po upływie określonego czasu.
Oszczędność - zaoszczędzone pieniądze, np. w banku.
Papiery wartościowe - wszelkie dokumenty, dające ich posiadaczom prawo otrzymywania dochodu stałego lub zmiennego, jak: akcje, obligacje, listy zastawne, weksle itp.
Podatek - przymusowe, nieodpłatne, bezzwrotne świadczenia materialne pobierane przez państwo lub inny związek publiczny, zasadniczo w celu pokrycia jego wydatków.
Polisa - dokument stwierdzający zawarcie umowy ubezpieczeniowej, wydany przez zakład ubezpieczeń, zapewniający wypłatę określonej sumy przewidzianej w umowie za straty poniesione przez ubezpieczonego bez jego winy.
Pożyczka - danie komuś albo wzięcie od kogoś pieniędzy lub jakichś rzeczy na pewien czas, z zastrzeżeniem zwrotu w określonym terminie; to, co zostało pożyczone.
Przelew - w bankowym obrocie bezgotówkowym: przeniesienie pewnej sumy pieniężnej z jednego konta na drugie.
Rachunek bankowy ? rachunek konta bankowego (zwykle w pewnej wysokości).
Rata - część należności pieniężnej, płatna w oznaczonym terminie.
Skup - nabywanie, kupowanie przez jednostki gospodarki uspołecznionej od wielu właścicieli, producentów produktów rolnych, odpadków użytkowych itp. w celu dalszej odprzedaży lub przetwarzania; skupowanie.
Spółka - umowny związek dwóch lub więcej osób dla osiągnięcia wspólnego celu, głównie gospodarczego.
Sprzedaż - umowa wzajemna, na podstawie której sprzedawca oddaje coś na własność kupującemu za określoną sumę; wydawanie towarów po określonej cenie; sprzedawanie.
Stopa procentowa - procentowy stosunek zysku do wartości środków trwałych i obrotowych zaangażowanych w przedsiębiorstwie.
Superkonto graffiti - konto przeznaczone dla osób w przedziale wiekowym od 13 do 18 lat za zgodą rodzica lub prawnego opiekuna.
Środki płatnicze - pieniądze, towary itp. stanowiące równowartość nabywanych rzeczy.
Wadium - kwota w gotówce lub w papierach wartościowych składana do rąk osoby rozpisującej przetarg lub wpłacana do depozytu sądowego jako gwarancja, że oferent nie zmieni ani nie wycofa złożonej oferty i podpisze w określonym terminie umowę.
Waluta - jednostka pieniężna będąca podstawą systemu pieniężnego w danym kraju, np. złoty, rubel, dolar.
Weksel - dokument kredytowy sporządzony na specjalnym blankiecie, stanowiący pisemne zobowiązanie wystawcy do zapłacenia jakiejś sumy pieniędzy określonej osobie w oznaczonym terminie.
Wkład oszczędnościowy - pieniądze złożone w banku.
Zysk - nadwyżka wpływów nad wydatkami w działalności gospodarczej; w gospodarce socjalistycznej: część czystego dochodu przedsiębiorstwa, która pozostaje po opłaceniu podatku obrotowego; potocznie: dochód, zarobek.
Żyrant - ten, kto poręczył za kogoś spłatę sumy wekslowej; poręczyciel, gwarant.