Sposoby gromadzenia danych w badaniach marketingowych.
Dane dzielimy na dane wtórne i na dane pierwotne.
Dane wtórne obejmują informacje już istniejące, zebrane dla realizacji innych celów. Podział danych wtórnych jest następujący:
Wewnętrzne źródła danych wtórnych: faktury sprzedaży, dane rachunkowe, pracownicy, nabywcy, dane z kodów na produktach.
Zewnętrzne źródła danych wtórnych: źródła resortowe, specjalne serwisy informacyjne, wspólne obserwacje firm.
Źródła publikowane: dzienniki profesjonalne, magazyny, gazety, książki.
Współpracujące organizacje: członkowie kanałów dystrybucji, organizacje handlowe, agencje reklamowe, dzienniki handlowe.
Źródła rządowe: władz państwowych, terenowych i lokalnych.
Inne źródła danych wtórnych: uniwersytety i akademie, konsultanci, specjalistyczne firmy badań rynku.
Dane pierwotne obejmują informacje zbierane specjalnie w celu rozwiązania konkretnego problemu decyzyjnego. Podział danych pierwotnych jest następujący:
Studia opisowe: metoda przypadków (studia kilku kompletnych sytuacji
i przypadków w celu zauważenia wzajemnych powiązań między czynnikami); metoda obserwacji (celem jest niezauważalne postrzeganie jednostki badanej w naturalnych warunkach otoczenia). Wyróżniamy obserwację skategoryzowaną (kwestionariusz, schemat, norma), obserwacje nieskategoryzowaną (obserwacja planowa, która przebiega w sposób jaki prowadzący badanie uzna za właściwy), obserwację bezpośrednią (wywiad, eksperyment), obserwację pośrednią (badający nie ma wpływu na zbierane dane), obserwację jawną (badany zna cel badania i wie, że jest obserwowany), obserwację ukrytą (badani nie wiedzą, że są poddawani obserwacji).
Studia przyczynowe: eksperymenty (gromadzenie danych poprzez badanie zjawisk wywołanych przez badającego w kontrolowanych przez niego warunkach w celu ich poznania). Wyróżniamy eksperymenty: laboratoryjny (sztuczna sytuacja), naturalny (w środowisku naturalnym), przestrzenny, projektujący; wywiady, czyli rozmowa kierowana, w toku której badający chce uzyskać od udzielającego odpowiedzi określone informacje. Jest to badanie jednorazowe. Wyróżniamy wywiad sketegoryzowany (kwestionariuszowy, prowadzony wg wcześniej przygotowanego kwestionariusza), wywiad częściowo skategoryzowany (wykaz problemów koniecznych do poruszenia podczas rozmowy), wywiad nieskategoryzowany (swobodny sposób prowadzenia), badanie ankietowe (z góry ustalony zestaw pytań skierowany do określonej grupy respondentów). Wyróżniamy ankietę pocztową, radiowo-telewizyjną, prasową, audytoryjną, uliczną. Cechą charakterystyczną ankiet są pytania: otwarte, zamknięte lub alternatywne; testy, których celem jest dotarcie do osobowości, postaw i motywów działania badanych osób. Wyróżniamy test skojarzeń słownych (spontaniczne i szybkie wypowiadanie słów kojarzonych przez badanego ze słowem podanym przez badającego, test uzupełnień zdań (dopowiadanie przez badanego niekompletnego zdania, test apercepcji tematycznej (na podstawie przedstawionych rysunków badany układa opowiadanie na temat co mogło się zdarzyć u osób występujących na rysunku).