Majowie

Majowie , były to plemiona Indian środkowoamerykańskich z grupy kicze , majańskiej rodziny językowej. Ok. 1000 roku p. n. e. na nizinach Gwatemali pierwsi rolnicy z plemienia Majów zaczęli zakładać niewielkie wioski. Poprzez wymianę handlową i wojny Majowie rozwijali tradycje , wierzenia religijne i technologię Olmeków , Zapoteków i cywilizacji Teotihucan. Podstawą ich gospodarowania była kopieniacza uprawa ziemi, hodowla, bartnictwo, myślistwo, rybołówstwo oraz tkactwo i jubilerstwo. Rozwijali takie nauki jak: matematyka, astronomia, medycyna, botanika i sztuka.
Pierwsze ich państwa-miasta powstały w I-III w. n. e. , największe z nich były to: Kaminaljuy i San Atonio Frutal , później do większego znaczenia doszły takie miasta jak Zacuelu , Utatln i Ixmich ( tworzące państwo Quich ). Wszystkie regiony miały polityczne i handlowe związki z miastami południowego i środkowego Meksyku.
Ok. 292 r. n .e. zaczyna się klasyczny rozkwit cywilizacji Majów. Wówczas powstają monumentalne, kamienne świątynie, a także pierwsze inskrypcje ( inskrypcja z 292 r odkryta na budowli w Tikal ). Apogeum cywilizacji Majów przypada na 600 r. Miasta takie jak Copn i Palenque zostają przejęte przez potężnych kapłanów i władców.
W 800 r. zaprzestano nagle wznoszenia kamiennych budowli i tworzenia nowych inskrypcji m.in. w Uaxactn , Xultun i Xamantum, było to spowodowane obaleniem rządów kapłanów i możnowładców.
Upadek cywilizacji Majów nastąpił ok. 900 r. Miasta-państwa takie jak Quiringe, Tikal i Palenque zostały całkowicie opuszczone. Jedynie na półwyspie Jukatan przetrwały Uxmal, Mayapn i Chichn Itz, lecz miasta te straciły swoją doskonałość. Przyczyny tego nagłego upadku są niewyjaśnione. Spekulacje naukowców przypuszczają cztery możliwości:
a) trzęsienie ziemi
Niektórzy uczeni uważają , że przyczyną upadku cywilizacji Majów było silne trzęsienie ziemi. Jednak w opuszczonych ruinach miast brak jakichkolwiek śladów , które potwierdzałyby tę hipotezę.
b) zaraza
niezbyt przekonujące jest też przypuszczenie , że lud ten opuścił swoje siedziby uciekając przed epidemią malarii czy żółtaczki, gdyż choroby te przenieśli na kontynent amerykański dopiero XVII-wieczni Hiszpańscy konkwistadorzy. Ponadto gdy Majowie rzeczywiście chorowali wcześniej na żółtaczkę, byliby bardziej na nią odporni w okresie najazdów Hiszpanów.
c) wyjałowienie ziemi
Kolejna hipoteza głosi, iż przyczyną upadku cywilizacji Majów był sposób przygotowywania przez nich ziemi uprawnej, który polegał na wycinaniu i wypalaniu obszarów leśnych. Ziemia ta z czasem stawała się coraz bardziej jałowa, co zmuszało rolników do ciągłego przesiedlania się w poszukiwaniu nowych pól. Wyjaśnia to podejmowanie przez dawne ludy nieustannych wędrówek, ale nie tłumaczy do końca, co naprawdę przydarzyło się Majom. Niektóre z ich osad znajdowały się na bardzo urodzajnych glebach, czego przykładem jest Copn, położone na żyznych glebach rzecznej doliny.
d) przewrót polityczny?
W IX w. W sztuce Majów zaczął dominować przepych i bogactwo ozdób. Być może tendencja ta była świadectwem korupcji, panującej w miastach – państwach wśród królewskich rodzin. Najwyższą pozycję w społeczeństwie zajmowali możni i kapłani, z polecenia których wznoszono pałace i inne gigantyczne budowle. Oni też jako jedyni w całym państwie posiedli sztukę pisania i posługiwania się kalendarzem. Być może do upadku cywilizacji przyczynił się bunt niższych warstw, spowodowany klęską nieurodzaju, epidemiami czy jakąś klęską żywiołową i skierowany przeciwko uprzywilejowanej warstwie.
Każda z tych teorii mogła mieć jakiś wpływ na tamte wydarzenia lecz, prawdopodobnie nigdy nie poznamy wszystkich powodów które zmusiły Majów do opuszczenia swoich miast.
W 1200-1401r. zostaje otoczone murami obronnymi miasto Mayapn a Majowie uznają go swoją stolicą. Wtedy to właśnie Mayapn staje się bardzo ważnym ośrodkiem handlowym.

Upadek
Około roku 1520 Hiszpańscy konkwistadorzy dotarli do niewielkich miast na Jukatanie, zamieszkałych przez lud Majów i ich wodzów. Hiszpanie szybko dowiedzieli się o bogactwach ukrytych w głębi lądu. Pomimo przewagi liczebnej Majowie przegrali wojnę, ponieważ nie umieli wykorzystywać żelaza do wykonywania broni. Majowie stali się niewolnikami Hiszpan i musieli pracować pod przymusem na plantacjach.
Ostatnie niepodległe miasto-państwo Majów zostało zdobyte w 1697 roku.
W XVIII –XIX wieku jeszcze raz próbowali odzyskać samodzielność polityczną, lecz próba ta się nie powiodła.

Wierzenia Majów
Religia Majów jest słabo znana, wiadomo jednak że Majowie mieli wielu bogów związanych ze wszystkimi zjawiskami przyrody. Byli oni przedstawieni jako półludzie i półzwierzęta , czynili dobro lub wyrządzali zło. Najważniejsze bóstwa to Hunabku, ojciec bogów, Itzamna, król nieba, główny bóg kapłanów który przyniósł ludziom pismo i kalendarz, oraz jego towarzyszka Ixchel, bogini matka.