Społeczeństwo Polskie podczas II wojny światowej.
"Społeczeństwo Polskie podczas II wojny światowej"
1. Okoliczności wybuchu wojny i geneza.
2. Ribbentrop Mołotow- 1939r.
3. Sytuacja militarna i społeczna.
4. Polskie Państwo Podziemne.
5. Bitwa o Wielką Brytanię.
6. Bitwa o Tobruk.
7. Tajna Organizacja Nauczycielska.
8. Powstanie warszawskie.
9. Plan Burza.
10. Cichociemni.
Żądania Niemieckie włączenia Gdańska do Rzeszy hitlerowskiej w zamian za podpisanie paktu o nieagresji na przeciąg 25 lat zostały przez Polskę odrzucone. Na zajęcie Czechosłowacji przez Niemców rząd polski odpowiada częściową mobilizacją. Dano w ten sposób wyraz woli walki o nienaruszalność polskiego terytorium. 28 marca minister Beck spotyka się z ambasadorem Niemiec i oświadcza mu , że jakakolwiek interwencja zmierzająca do zmiany stanu prawnego Wolnego Miasta Gdańsk będzie uznana za agresję przeciw Polsce. Gdy ambasador Niemiecki zapytał „ czy Polska chce prowadzić rozmowy na ostrzu bagnetu? – otrzymał odpowiedź „ zgodnie z waszą metodą”.
Polska szuka sojuszników , by nie pozostać w osamotnieniu w obliczu napaści hitlerowskich Niemiec Niespodziewanie następuje pomyślny zwrot w polityce angielskiej .Anglia daje Polsce gwarancie udzielenia pomocy wszystkimi środkami jakimi rozporządza , w przypadku gdy podejmie obronę przeciwko agresji niemieckiej. 6 kwietnia deklaracja o wzajemnych zobowiązaniach została opublikowana a w kilka dni później również rząd francuski potwierdził swoje zobowiązania sojusznicze wobec Polski.28 kwietnia Hitler wygłasza agresywną mowę w Reichstagu, w której atakując Polskę i Anglię , wypowiedział umowę z Polską o niestosowaniu siły oraz układ morski z Anglią. Odpowiedzią ministra Beka były słowa wypowiedziane w polskim parlamencie „ Nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę”.
Społeczeństwo polskie okazało dużą ofiarność oddając pieniądze kosztowności, często cenne pamiątki rodzinne na Fundusz Obrony Narodowej . Niestety do chwili wybuchu wojny zdołano wykorzystać, tylko niewielką część tych środków na zakup sprzętu wojskowego Złoto i kosztowności wraz ze skarbcem Banku Polskiego wywieziono we wrześniu 1939 r. za granicę.
W przededniu wojny Polska jest do niej słabo przygotowana. Na zagrożonych granicach nie mamy stałych fortyfikacji. Jedynie na Górnym Śląsku była nieukończona linia obrony oraz na północno – wschodnim odcinku frontu na granicy z Prusami Wychodnymi udało się zbudować betonowe bunkry. Na pozostałych odcinkach granicy polsko – niemieckiej wojsko przy pomocy ludności zbudowało latem 1939 r umocnienia polowe : okopy , zasieki z drutu kolczastego i przeszkody przeciw czołgowe
Dopiero wiosną 1939 r Sztab Naczelnego Wodza przygotował ogólne założenia obrony przed spodziewaną agresją . Dywizje polskie i brygady kawalerii zostały zgrupowane w 7 armiach i w 4 związkach operacyjnych koncentrujących się w głębi kraju a stanowiących obwód Naczelnego Wodza. I tak ; Armia „ Modlin” miała osłaniać Warszawę i Płock od strony Prus Wschodnich, Armia” Pomorze” otrzymała zadanie obrony Pomorza i Kujaw , utrzymania linii Wisły z Bydgoszczą i Toruniem, Armia „ Poznań” miała najdłużej jak się da bronić Wielkopolski , Armia „ Łódź „ miała bronić rejonu Łodzi i Piotrkowa od strony granicy z Dolnym Śląskiem gdzie Niemcy zgrupowali duże siły pancerne. Armia „ Kraków” miała bronić rejonu przemysłowego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego oraz Krakowskiego. jako ostatnią utworzono w lipcu 1939 Armię „ Karpaty „ która miała bronić przejść granicznych między Polską i Słowacją oraz Armię” Prusy”, która miała stanowić obwód Naczelnego Wodza. Niestety nie udało się jej na czas zmobilizować. Wydzielone oddziały Lądowej Obrony Wybrzeża i siły Marynarki Wojennej miały zapewnić obronę polskiego wybrzeża.
Hitler wyznaczył termin uderzenia na Polskę na dzień 26 sierpnia 1939 r a całej operacji wojennej nadano kryptonim „ Fall Weiss „ [ biały plan]. Z uwagi jednak na pewne zaskoczenie na zapewnieniami Francji i Anglii o pomocy dla Polski oraz nie przystąpieniem do wojny Włoch, Hitler przesunął termin napaści na dzień 1 września 1939 r. W tych dniach mnożą się prowokacje niemieckie mające udowodnić światu , ze to Polska sprowokowała wybuch wojny. Jednym z takich prowokacyjnych działań był napad specjalnego oddziału dywersyjnego SS przebranego w mundury polskie na radiostację w Gliwicach
Nad granicą z Polską oczekiwało na rozkaż uderzenia blisko 2 miliony żołnierzy niemieckich, ponad 3 tysiące czołgów , 3,5 tysiąca samolotów, ponad 30 tysięcy dział i moździerzy. Na Morzu Bałtyckim działała wydzielona silna flotylla niemieckiej Marynarki Wojennej wspierana przez dwie floty powietrzne lotnictwa. W pierwszym etapie wojny miało być zniszczenie wojsk polskich na zachód od Wisły zaś cel miał być osiągnięty przez uderzenie dużych szybkich sił pancernych i zmotoryzowanych , wspartych atakami lotnictwa. Główne siły niemieckie były zgrupowane na Górnym i Dolnym Śląsku, Pomorzu i w Prusach wschodnich.
1 września 1939 r. Wybuchła największa wojna w dziejach świata - II wojna światowa - która trwała niemal 6 lat. Uczestniczyło w niej 61 państw, liczba zmobilizowanego wojska wynosiła 110 mln żołnierzy, zaginęło lub zginęło 55 mln ludzi, 35 mln zostało rannych.
W latach 1929-1933 świat był pogrążony w kryzysie ekonomicznym co stanowiło dobry grunt do rodzenie się nowych ideologii i dążeń do uzyskania władzy przez szaleńców.
Po dojściu do władzy w Niemczech przez nazistów zmieniła się polityka zagraniczna tego państwa. Hitler zaczął łamać postanowienia traktatu wersalskiego. Pierwszym posunięciem w tym kierunku było wystąpienie Niemiec z Ligi Narodów w 1933 r. Państwa dawnej Ententy zareagowały na to w sposób pobłażliwy. Francja próbowała założyć blok pod nazwą pakt wschodni spełniający rolę "wschodniego Locarno". Jednak projekt ten nie znajdując akceptacji Polski i Niemiec ostatecznie upadł. Natomiast Wielka Brytania skłaniała się do ustępstw wobec Niemiec (zezwoliła na rozbudowę floty) i niechętnie odnosiła się do planów rozbudowy armii francuskiej, a nawet domagała się jej redukcji z 700 na 400 tys.
W marcu 1935 roku rząd niemiecki formalnie wypowiedział piątą część traktatu wersalskiego i wprowadził powszechny obowiązek służby wojskowej i dysponował wówczas 380 tys armią (traktat zezwalał na 100 tys.)
7 III 1936 roku niemieckie wojska wkroczyły nie napotykając oporu do zdemilitaryzowanej Nadrenii. Na co Francja i Anglia wystosowały tylko protest dyplomatyczny.
Sytuacja międzynarodowa w drugiej połowie lat 30-tych zaczęła się znacznie komplikować. Wyraźnie rosły wpływy partii komunistycznych, które zabiegały o tworzenie w poszczególnych krajach tzw. frontów ludowych przeciwko faszyzmowi.
W Portugalii, Niemczech, Włoszech i Hiszpanii umacniał się faszyzm. Stosunki francusko-brytyjskie uległy zaostrzeniu. Wojna domowa w Hiszpanii była postrzegana przez polityków zachodnich jako walka komunizmu z faszyzmem, skąd wynikał dystans do tej tragedii ze strony Anglii i Francji. We Francji realne stało się utworzenie rządu frontu ludowego dzięki porozumieniu socjalistów z komunistami. W tym czasie w Anglii wpływy posiadali pacyfiści z elit rządzących oraz wyższego duchowieństwa. Podjęli oni akcję zbierania milionów podpisów w obronie pokoju co miało odstraszyć faszystów od dalszych aneksji. Premier i szef dyplomacji Wielkiej Brytanii liczyli na to, że polityka ustępstw wobec Niemiec pomoże zachować pokój w Europie.
Wykorzystując to wszystko Niemcy zbroiły się i umacniały swe sojusze. W 1936 roku Hitler zawarł dwa układy: "oś Berlin-Rzym" oraz pakt antykominterowski z Japonią skierowany przeciw ZSRR, do którego rok później przystąpiły Włochy. Powstanie "osi Berlin-Rzym-Tokio" tworzyło nowy bilans sił militarnych w skali światowej i było zwiastunem zmian na mapie politycznej świata.
Na straży pokoju stała Liga Narodów i układ z 1928 roku zwany paktem Brianda-Kelloga podpisany przez kilkadziesiąt państw i miał za zadanie rozwiązywać konflikty międzynarodowe drogą pokojową. W 1938 roku było już jasne, że podpisane układy i istnienie Ligi Narodów były niewystarczające do utrzymania pokoju.
W Austrii w 1934 roku podjęto nieudaną próbę przejęcia władzy przez nazistów. Przez zbliżenie Hitlera i Mussoliniego Austria była zmuszona do zawarcia z Niemcami w 1936 roku układu podporządkowującego ekonomicznie ten kraj interesom III Rzeszy. Kanclerz Austrii nie chcąc dopuścić do aneksji wyznaczył na 13 marca 1938 roku plebiscyt, który miał wykazać zdanie ludności za lub przeciw przyłączeniu Austrii do Niemiec. Hitler uprzedzając to 11 marca 1938 roku postawił rządowi tego kraju ultimatum, żądając odwołania plebiscytu, ustąpienia kanclerza i oddania władzy austriackim faszystom. Pomimo spełnienia tych warunków w nocy z 11 na 12 marca około 200 tys żołnierzy niemieckich wkroczyło do Austrii. Powstał nowy rząd i 120 marca podjął uchwałę o przyłączeniu Austrii do Niemiec. 13 marca 1938 r. Hitler proklamował połączenie tych państw.
W dniach 29-30 września 1938 roku w Monachium odbyła się konferencja z udziałem brytyjskiego premiera Chamberlaine`a, premiera Francji Daladiera oraz Mussoliniego i Hitlera. Układ monachijski zezwalał Niemcom na przyłączenie Sudetów. Decyzję tą narzucono prezydentowi Czechosłowacji (Anglia i Francja odmówiły zbrojnego poparcia Czechosłowacji). W wyniku tej aneksji w granicach III Rzeszy znalazło się około 800 tys czechów. Tą sytuację wykorzystali słowaccy nacjonaliści i utworzyli prohitlerowski rząd, którego premierem został ksiądz Tiso. Po uznaniu tego rządu przez Pragę za nielegalny Tiso zwrócił się do Hitlera z prośbą o pomoc. Hitler wystąpił jako obrońca Słowaków i Ukraińców, którzy oderwali od Czechosłowacji Ukrainę Zakarpacką, tworząc odrębne państwo. W 1939 r. Hitler przekreślił nadzieje nacjonalistów ukraińskich przekazując Zakarpacie Węgrom, które zapowiedziały przyłączenie się do "osi".
15 marca 1939 r. Hitler wystosował w stosunku do prezydenta i ministra spraw zagranicznych Czechosłowacji ultimatum. Dokument ren zawierał rezygnacje władz tego państwa z suwerenności i zgodę na utworzenie Protektoratu Czech i Moraw przyłączonych do Rzeszy. 16 marca 1939 roku wojska Rzeszy wkroczyły do Pragi i Republika Czechosłowacji przestała istnieć.
Konferencja monachijska była szczytem polityki ustępstw Francji i Anglii wobec Niemiec. Państwa te liczyły na skierowanie agresji Rzeszy w stronę ZSRR.
22 marca 1939 roku miała miejsce aneksja terytorium Kłajpedy portu należącego do Litwy a następnym krokiem ku stworzeniu "przestrzeni życiowej" na wschodzie miała być wojna z Polską.
Polityka ustępstw, brak stanowczych decyzji i działań na samym początku rodzenia się zagrożeń przez Francję i Anglię, szalone dążenia przywódców państw nazistowskich. To wszystko zapoczątkowało tą straszna, wielką i okrutną batalię jaka była II wojna światowa.
Ribbentrop Mołotow.
Układ zawarty pomiędzy III Rzeszą, a ZSRR 23.lipca1939 roku, dotyczył nie tylko rozbioru Polski pomiędzy zainteresowanymi. Na dobrą sprawę w grę wchodziła znaczna część Europy. Pakt nazwany Ribbentrop-Mołotow (od nazwisk reprezentantów obu stron) miał być zawarty na 10 lat. Ponadto znajdowała się w nim zapiska o nieagresji i wspólnej pomocy gospodarczej. Dnia 28.IX.1939 podpisano poprawkę do wyżej wspomnianego paktu (ZSRR miało rozpocząć ekspansje terytorialną na terenie Litwy, Łotwy, Estonii i Finlandii). Od 17.IX.1939 roku ZSRR okupowało ziemie polskie. Pakt dokładnie określał zakres wpływów na terenach objętych w dokumencie.
Następstwa były widoczne gołym okiem, w bardzo krótkim odstępie czasu od zawarcia umowy. Niecały miesiąc po historycznym złożeniu podpisów pod dokumentem przez Ribbentropa i Mołotowa, Polska dostała się pod wpływy dwóch mocarstw. Ale na dobrą sprawę to jedyna rzecz, która została spełniona od A-Z, a która wcześniej została zaplanowana. Obu stronom zależało na podpisaniu tego paktu. Ale dlaczego dwa mocarstwa militarne, nie mające wspólnej granicy nagle podpisały pakt o nieagresji? - Polska była tzw. Strefą buforową, którą trzeba było znieść. Tylko ona stała III Rzeszy na drodze do podboju ZSRR i vice versa. Jak wiadomo Hitler, niezrównoważony psychicznie, chorujący na Parkinsona, przywódca miał swoją wizję nowego świata. Chciał stworzyć coś w na styl Super Mocarstwa III Rzeszy. Jego dążenie do podpisania tego paktu okazało się uzasadnione.
Niewystarczające wytłumaczenie zważywszy na fakt iż, Niemcy w chwili wybuchu wojny posiadały 3195 czołgów, co stanowiło 3-miesięczna produkcje przemysłu radzieckiego. Zatem najbardziej racjonalnym argumentem jest także chora wizja podboju świata, przez samego Józefa Stalina. Zatem mamy dwóch psychicznie chorych ?Fhrer-ów?, ich chore pomysły oraz "pakt", zawarty na 10 lat , który stracił ważność po mniej niż 2 tygodniach, w chwili najazdu III Rzeszy na Polskę. Bezpośrednim następstwem był wybuch II Wojny Światowej z małym poślizgiem ZSRR. Dzięki temu oficjalnie za pomysłodawców tego konfliktu uważamy dziś hitlerowskie Niemcy.
Sytuacja militarna i społeczna.
W sytuacji militarnie i politycznie beznadziejnej rzad polski zdecydowal sie z czescia wojsk przekroczyc granice rumunska dla zachowania ciaglosci prawnej wladzy i panstwa. Ludnosc cywilna we wszystkich panstwach prowadzacych wojne byla zmuszona do ograniczen. Spadek importu oraz brak sily roboczej w rolnictwie i produkcji przemyslowej doprowadzil do trudnosci zaopatrzeniowych. W celu utrzymania produkcji zaczeto masowo zatrudniac kobiety, co powoduje pogorszenie sie opieki nad dziecmi, które tak jak dorosli sa glodne i bezdomne.
Obozy koncentracyjne:
- w Polsce (Treblinka, Sosibór, Bełżec, Majdanek, Oświęcim, Chełmno)
- na Litwie (Ponary)
- na Ukrainie (Babi Jar)
- w Rosji (Smoleńsk, Kozielsk, Ostaszków, Pawliszewo-Bór)
Polskie Państwo Podziemne - tajne struktury państwa polskiego, istniejące w czasie II wojny światowej, podlegające Rządowi RP na uchodźstwie.Określenie to po raz pierwszy w okupowanym kraju pojawiło się na łamach Biuletynu Informacyjnego w dniu 13 stycznia 1944 roku. Struktury te były podzielone na dwa piony: Pion wojskowy w którego skład wchodziły: -Komenda Główna AK, - Komendy Okręgów AK, -Komendy Obwodów AK, -Kierownictwo Dywersji (KeDyw: (Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej) – wydzielony pion organizacyjny Armii Krajowej.Rozkaz nr 84 Dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana Roweckiego "Grota", wydany 22 stycznia 1943 noszący nazwę Uporządkowanie odcinka walki czynnej, miał za zadanie stworzenie podstawy formalnej dla nowej organizacji organów kierujących walką bieżącą i realizujących ją. Postanowiono połączyć dotychczasowe wysiłki Związku Odwetu i Wachlarza i wzmocnienie ich osobami dotychczas nie biorącymi udziału w walce czynnej.
Rozkaz 84 nakazywał zorganizowanie tak w KG, jak w komendach Obszarów i Okręgów "komórek sztabowych" o nazwie "Kedyw" (Kierownictwo Dywersji). Zwracano przy tym uwagę na dyspozycyjność podległych tym komórkom oddziałów, oraz polecano stworzenie dla nich odrębnej sieci szybkiej łączności z komendantami Okręgów i Obszarów.
Organizację Kedywu rozpoczęto jednak wcześniej: na naradach i odprawach przeprowadzonych w listopadzie 1942. Pierwszą akcją wykonaną przez patrole saperskie Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy (Odwet za Zamojszczyznę) wykonane w noc sylwestrową z 31 grudnia 1942 na 1 stycznia 1943.
Dla Kedywu KG rozkaz nr 84 przewidywał następujące zadania:
-planowanie akcji dywersyjnych i sabotażowych w skali ogólnej oraz opracowywanie wytycznych dla Okręgów
-kontrola Kedywu w Okręgach
-kierowanie akcją Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu KG AK
-studia nad metodami i sposobami organizowania akcji dywersyjnych, sabotażowych i partyzanckich, opracowywanie oraz wydawanie wytycznych i instrukcji
-szkolenie dowódców zespołów i patroli dywersyjnych oraz instruktorów technicznych dla potrzeb okręgów
-badanie i opiniowanie materiałów, sprzętu i pomysłów w zakresie akcji sabotażowo-dywersyjnej
-centralna produkcja środków walki sabotażowo-dywersyjnej
-zaopatrywanie Okręgów w środki walki – w miarę posiadanych zasobów
-nadzór nad odcinkiem pracy tych organizacji społecznych, których zadaniem jest współdziałanie w walce czynnej oraz udzielanie im pomocy w zakresie wyszkolenia i zaopatrzenia materiałowego
Ten sam rozkaz nakazywał oddanie wszystkich oddziałów sabotażowo-dywersyjnych działających w Okręgach pod bezpośrednie rozkazy komendantów Okręgów, w których również powstawać zaczęły oddziały Kedywu Okręgów. Nie dotyczyło to jedynie Kedywu KG. Z chwilą "zmontowania" Kedywu swoją odrębność organizacyjną stracić miały Związek Odwetu i Wachlarz. Planowano włączenie do Kedywu tych grup bojowych, które działały już w ramach mniejszych oddziałów organizacji.
Ze Związku Odwetu Kedyw KG wchłonął działające tam od listopada 1942 Grupy Szturmowe "GS" Szarych Szeregów.
W marcu 1943 nastąpiło scalenie z dowodzoną przez ppłk Jana Mazurkiewicza ps. Radosław Tajną Organizacja Wojskową. Dowództwo objął płk August Emil Fieldorf ps. Nil, a po 1 lutego 1944 roku, po odejściu płk Fieldorfa - ppłk Jan Mazurkiewicz.
Oddziały Kedywu zapisały swoją bohaterską kartę w czasie powstania warszawskiego walcząc w ramach zgrupowania Radosław.) -Kierownictwo Walki Bieżącej.
Naczelnymi zadaniami pionu wojskowego (Armia Krajowa) była rozbudowa militarna, która miała dać Polakom możliwość walki o suwerenność i niepodległość kraju po zakończeniu wojny. Pion wojskowy był także łącznikiem między okupowaną Polską a Rządem na uchodźstwie, chronił pion cywilny i zapewniał bezpieczeństwo jego pracownikom.
Pion cywilny który składał się z: - Delegatury Rządu na Kraj: Rząd emigracyjny.
Delegatura Rządu na Kraj była przedstawicielem krajowym Rządu RP na uchodźstwie i kierowała działalnością konspiracyjnej administracji państwowej na okupowanych ziemiach polskich. Na jego czele stał Delegat Rządu na Kraj, od maja 1944 w randze wicepremiera. Delegatura składała się z departamentów, które były odpowiednikami ministerstw. Naczelnymi zadaniami pionu cywilnego było utrzymanie ciągłości instytucji państwowych, za zapewnienie w miarę możliwości normalnego funkcjonowania państwa oraz przygotowanie się do przejęcia kontroli na krajem po zakończeniu wojny.
Organ opiniodawczy: Rada Narodowa
Organ wykonawczy: Delegatura Rządu na Kraj -Kierownictwa Walki Cywilnej, -Delegatur Terenowych.
Najważniejszymi zadaniami pionu cywilnego było utrzymanie ciągłości instytucji państwowych oraz zapewnienie funkcjonowania państwu i ewentualne przygotowanie do przejęcia władzy po zakończeniu działań wojennych.
Bitwa o Wielką Brytanie.
4 wrzesnia 1940 Niemcy dokonaly ataku powietrznego na Londyn. W czasie od 8 do 18 sierpnia glównym obiektem nalotów byly porty i marynarka brytyjska natomiast od 24 do poczatku wrzesnia na lotniska Królewskich Sil Powietrznych. W szczytowym okresie bitwy 15 wrzesnia Hitler rzucil do walki 328 bombowców i 769 mysliwców podczas gdy Anglia miala ich tylko ok..300. Jednak mimo to atak Niemiec zostal odparty, równiez dzieki Polskim dywizjonom. Rekordzista byl Dywizjon 303, który stacil 110 maszyn.
Bitwa o Tobruk.
Bitwa o Tobruk była długą konfrontacją między Osią a Aliantami w czasie II wojny światowej. trwała od 11 kwietnia 1941. Zakończyła się 7 grudnia 1941 roku podczas gdy brytyjska 8 armia wyzwoliła Tobruk w ramach operacji Crusader. Podczas poprzednich operacji: Brevity i Battleaxe nie zdołano wyzwolić Tobruku. W Tobruku początkowo broniła się australijska 9. Dywizja Piechoty gen. Leslie Morsheada wraz z 18. Brygadą z australijskiej 7. Dywizji Piechoty, czterema brytyjskimi pułkami artylerii, nie w pełni kompletną brytyjską 3. Brygadą Czołgów oraz hinduskim 18. Regimentem Kawalerii. Cała załoga twierdzy liczyła ok. 36 tys. ludzi, dysponowano 120 czołgami, 76 działami przeciwlotniczymi oraz sześcioma pułkami artylerii polowej i przeciwpancernej. W drugiej połowie sierpnia wzmocniono garnizon Tobruku za zgodą gen. Sikorskiego polską Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich oraz czechosłowackim 11. Batalionem Piechoty. We wrześniu zluzowano Australijczyków, którzy stracili ponad 3000 żołnierzy w walkach. Zastąpiono ich brytyjską 70. Dywizją Piechoty. Głównymi przeciwnikami "Szczurów Tobruku" był dywizje włoskie: Brescia, Pavia, Trento i Bologna oraz niemiecka 15 Dywizja Pancerna. Głównodowodzącym był tu, ale tylko teoretycznie, Włoch marszałek Ettore Bastico. Faktycznie jednak dowodził w polu generał porucznik Rommel. Tobruk był pierwsza brytyjska twierdzą skutecznie bronioną podczas II wojny światowej. Była to jedna z pierwszych dużych porażek Osi. Straty aliantów w tej bitwie to przynajmniej 4000 żołnierzy, w tym 109 Polaków. W styczniu 1942 roku rozpoczęła się druga ofensywa Rommla, w której udało mu się zdobyć Tobruk. On sam zaś, po tej akcji został awansowany na feldmarszałka.
TON
Konspiracyjna organizacja Związku Nauczycielstwa Polskiego powstała w październiku 1939 r. w Warszawie.
Od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej organizowała tajne nauczanie, pomoc dla nauczycieli, ukrywała poszukiwanych przedstawicieli inteligencji, pomagała osadzonym w obozach koncentracyjnych i więzieniach. Budowała swoje struktury w całej Generalnego Gubernatorstwa oraz oddziaływała na terenach przyłączonych do Rzeszy (Pomorze, Śląsk). Współpracowała z Delegaturą Rządu na Kraj i ze Związkiem Walki Zbrojnej, a następnie z Komendą Główną Armii Krajowej. Mimo grożących kar za nielegalne nauczanie rzesza nauczycieli nie przerwała swego powołania i przez cały okres II wojny światowej służyła młodzieży. Tysiące straciło życie w obozach koncentracyjnych i więzieniach gestapo.
Powstanie warszawskie.
1 sierpnia – 3 października 1944 – zakończone klęską wystąpienie zbrojne w okupowanej przez wojska niemieckie Warszawie zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji "Burza", połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego.
Od strony militarnej powstanie było wymierzone przeciwko Niemcom, jednak jego głównym celem była próba ratowania powojennej suwerenności, przedwojennego kształtu granicy wschodniej poprzez odtworzenie w stolicy Polski legalnych władz państwowych, będących naturalną kontynuacją władz przedwojennych. Miało to uniemożliwić narzucenie Polsce marionetkowych władz uzależnionych od Związku Radzieckiego, którego wojska właśnie zbliżały się do Warszawy oraz zanegować międzyaliancki podział na strefy operacyjne w myśl którego Polska znajdowała się w strefie operacyjnej ZSRR i wojska aliantów zachodnich ani oddziały pozostające pod ich dowództwem tu nie operowały – przewidywano przybycie do stolicy spadochroniarzy polskich z zachodu 1 SBS oraz obserwatorów alianckich.
Walki trwały 63 dni. Straty po stronie polskiej wyniosły około 18 tysięcy zabitych i 25 tysięcy rannych żołnierzy oraz od 120 do 200 tysięcy ofiar spośród ludności cywilnej. Wśród zabitych przeważała młodzież, w tym ogromna większość warszawskiej inteligencji. Po stronie niemieckiej straty według zeznań von dem Bacha, złożonych w 1947 roku w Warszawie, wyniosły 10 tysięcy zabitych oraz 7 tysięcy zaginionych i 9 tysięcy rannych – dane te zostały przyjęte przez historiografię (w oficjalnym raporcie po zdławieniu powstania podał on inne, niezweryfikowane przez historyków dane: 9022 zabitych i rannych żołnierzy w tym 1570 zabitych – nie znał jednak zupełnie strat z pierwszych dni powstania).
Podczas walk zburzonych zostało około 25% zabudowy miasta, a po ich zakończeniu dalsze 35%. Wobec zniszczenia około 10% zabudowy we wrześniu 1939 i 15% w wyniku powstania w getcie warszawskim, pod koniec wojny około 85% miasta leżało w gruzach. Zniszczony został wielowiekowy dorobek kulturalny i materialny.
Plan Burza.
Akcja wojskowa zorganizowana i podjęta przez oddziały Armii Krajowej przeciw wojskom niemieckim, w końcowej fazie okupacji niemieckiej, bezpośrednio przed wkroczeniem wojsk radzieckich, prowadzona na terenach II Rzeczypospolitej. Celem było uświadomienie władzom radzieckim, że na wyzwolonych z okupacji niemieckiej terenach polskich w granicach z 1939 gospodarzami są Polacy. Zanegowanie alianckiego podziału na strefy operacyjne w myśl którego Polska znajdowała się w radzieckiej strefie operacyjnej i wojska aliantów zachodnich ani oddziały im podporządkowane tu nie operowały. Wymuszenie na ZSRR uznania władzy Rządu Emigracyjnego (reprezentowanego w kraju przez Delegaturę Rządu) w Polsce o granicy wschodniej sprzed 1939 roku. Cichociemni. Cichociemni – żołnierze Polskich Sił Zbrojnych zrzucani na spadochronach do okupowanej Polski podczas II wojny światowej w celu walki z hitlerowskim okupantem oraz organizowania i szkolenia polskiego ruchu oporu w kraju. Na kurs cichociemnych wytypowano 2213 kandydatów spośród samych ochotników. Z pozytywnym wynikiem ukończyło go 605, do skoku skierowano 579 osób, a skoczyło do kraju 316. Początkowo odlatywali z bazy pod Londynem, a od 1944 z Brindisi. Cichociemni zasilali struktury Armii Krajowej. Imię "Cichociemnych" nosi najsłynniejsza polska jednostka specjalna Wojskowa Formacja Specjalna GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Pierwszy skok do Polski miał miejsce w nocy z 15 na 16 lutego 1941 w Dębowcu. Operacja lotnicza nosiła kryptonim "Adolphus". Ostatni zrzut miał miejsce 28 grudnia 1944. Przeprowadzono także 2 operacje "Most", podczas których dochodziło do lądowania samolotów w okupowanej Polsce. Z 316 cichociemnych zginęło 112 (9 podczas lotu lub skoku, 84 zginęło w walce lub zostało zamordowanych przez gestapo, 10 zażyło truciznę po aresztowaniu, na 9 wykonano po wojnie karę śmierci na podstawie wyroków sądów Polski Ludowej w okresie stalinizmu). Spośród 91 cichociemnych, którzy brali udział w powstaniu warszawskim, 18 zginęło w walce.
Bibliografia:
"Polska i świat w XX wieku" - Witold Pronobis
"Boże Igrzysko" - Norman Davies
"Udział Polaków w bitwie o Anglię" - Jan Jokiel
"Słynne bitwy w historii Polski" - Rafał Korbal
"Historia Polski" - Jerzy Topolski