Sprawozdanie finansowe

Sprawozdanie finansowe- obowiązek kończący rok obrotowy.

Ustawa o rachunkowości z 29.09.94 (Dz. U. 94, nr 121, poz. 591 ze zm.) w rozdziale 5 określa zasady sporządzania sprawozdania finansowego na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych -dzień kończący rok obrotowy. Warto je mieć w pamięci przed końcem roku kalendarzowego, będącym dla wielu firm końcem roku obrotowego i 3 miesięcznym terminem do przedstawienia go odpowiednim organom. Sprawozdanie składa się z bilansu, rachunku zysku i strat oraz informacji dodatkowej (art.45 cyt. ust.). Jeżeli chodzi o sporządzenie bilansu oraz rachunku zysku i strat księgowi najczęściej nie napotykają na trudności i nie popełniają błędów w ich przygotowywaniu. Kłopoty mogą pojawiać się przy tworzeniu informacji dodatkowej i sprawozdania zarządu z działalności firmy, które są również częścią tego sprawozdania. Te elementy powinny zawierać informacje m.in. o przewidywanym rozwoju firmy w przyszłości, ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju technicznego, a także o aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej.
Na ostatni dzień każdego roku obrachunkowego jednostki przeprowadzają inwentaryzację, a jej przebieg i wyniki należy odpowiednio udokumentować i połączyc z zapisami ksiąg rachunkowych. Inwentaryzacja ma na celu nie tylko ustalenie faktycznego majątku obrotowego danego przedsiębiorstwa, ale także ujawnienie zbędnych i niepotrzebnych posiadanych zapasów. Inwentaryzacją powinny być zatem objęte nie tylko środki trwałe, ale wszystkie aktywa i pasywa firmy. Aby uniknąć błędów, jakie mogą powstać przy sporządzaniu właściwej dokumentacji firmy mogą angażować biegłych rewidentów i to najlepiej dużo wcześniej przed ostatecznym terminem sporządzenia sprawozdania Wczesne nawiązanie współpracy nakłada na biegłego rewidenta wiele obowiązków, w tym ścisłą współpracę ze służbami księgowo-finansowymi i kierownictwem przedsiębiorstwa. Pracownicy firmy, która nawiązała współpracę mogą w każdej chwili zwracać się do biegłego o radę przy rozwiązywaniu trudniejszych problemów. Z praktycznego punktu widzenia taki fachowy instruktaż w całym procesie sporządzania sprawozdania finansowego okazuje się zawsze bardzo pomocny. Zatrudniony biegły rewident powinien wówczas uczestniczyć w konsultacjach, a sporządzony dokument na pewno odpowiadał będzie obowiązującym standardom.
Rozdział 5 - Sprawozdania finansowe jednostki
Art. 45. [Termin sporządzenia sprawozdania i jego treść]1. Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz na inny dzień bilansowy.2. Sprawozdanie finansowe składa się z: 1) bilansu,
2) rachunku zysków i strat,
3) informacji dodatkowej - sporządzonych według wzorów stanowiących załączniki do ustawy.3. Sprawozdanie finansowe dla jednostek określonych w art. 64 ust. 1 obejmuje również sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych.4. Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności jednostki w roku obrotowym, jeżeli obowiązek jego sporządzania wynika z ustawy lub odrębnych przepisów.
Art. 46. [Bilans]1. W bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych poprzedniego i bieżącego roku obrotowego. 2. Wykazana w aktywach bilansu wartość poszczególnych grup składników majątku wynika z ich wartości księgowej, pomniejszonej o:1) dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,2) odpisy aktualizujące wartość udziałów w innych jednostkach, rzeczowych składników majątku obrotowego oraz papierów wartościowych, o których mowa w art. 35 ust. 3,3) rezerwy wyrażające prawdopodobne zmniejszenie należności i roszczeń wobec ostrożnej ich wyceny. Rezerwy, o których mowa w art. 37 ust. 1 pkt 4 i ust. 3, wykazuje się w oddzielnej pozycji pasywów.3. Jeżeli w myśl odrębnych przepisów w ciągu roku dokonywane są odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, to należy je wykazać ze znakiem ujemnym w odrębnej pozycji pasywów "Kapitał (fundusz) własny", pod pozycją "Wynik finansowy netto roku obrotowego".4. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne fundusze tworzone na podstawie odrębnych przepisów, nie zaliczone do kapitałów (funduszów) własnych, wykazuje się w pasywach bilansu w grupie zobowiązań jako fundusze specjalne.5. Składniki aktywów i pasywów bilansu wykazuje się w kolejności i sposób określony:1) dla innych jednostek niż banki i ubezpieczyciele - w załączniku nr 1 do ustawy,2) dla banków - w załączniku nr 2 do ustawy,3) dla ubezpieczycieli - w załączniku nr 3 do ustawy.
Art. 47. [Rachunek zysków i strat]1. W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty nadzwyczajne oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy.2. Przychody, koszty, straty i zyski oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego wykazuje się w kolejności i w sposób określony:1) dla innych jednostek niż banki i ubezpieczyciele - w załączniku nr 4 do ustawy,2) dla banków - w załączniku nr 5 do ustawy,3) dla ubezpieczycieli - w załączniku nr 6 do ustawy. Art. 48. [Informacja dodatkowa]1. W informacji dodatkowej podaje się nie ujęte w bilansie oraz rachunku zysków i strat dane oraz wyjaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe przedstawiało rzetelnie i jasno sytuację majątkową i finansową, wynik finansowy oraz rentowność jednostki, a w szczególności:1) objaśnienia stosowanych metod wyceny i sporządzenia sprawozdania finansowego oraz przedstawienie przyczyn ich ewentualnych zmian w stosunku do roku poprzedzającego,2) uzupełniające dane o aktywach i pasywach bilansu oraz elementach rachunku zysków i strat,3) wszelkie inne znaczące informacje niezbędne do zrozumienia pozycji bilansowych oraz rachunku zysków i strat, 4) proponowany podział zysku lub pokrycia straty,5) podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki.2. Szczegółowy wykaz informacji dodatkowych, podawanych przez inne jednostki niż banki i ubezpieczyciele, określa załącznik nr 7 do ustawy.3. Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych sporządza się w sposób określony:1) dla innych jednostek niż banki i ubezpieczyciele - w załączniku nr 8 do ustawy,2) dla banków - w załączniku nr 9 do ustawy,3) dla ubezpieczycieli - w załączniku nr 10 do ustawy z podziałem na przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej, uwzględniając wszystkie wpływy i rozchody środków pieniężnych jednostki lub grupy kapitałowej, o której mowa w rozdziale 6, z wyjątkiem wpływów i rozchodów będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków pieniężnych. Art. 49. [Sprawozdanie z działalności jednostki w roku obrotowym]1. Zarządy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, spółek akcyjnych oraz spółdzielni sporządzają wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym sprawozdanie z działalności jednostki w roku obrotowym.2. Sprawozdanie z działalności jednostki w roku obrotowym powinno obejmować informacje w szczególności o:1) ważniejszych zdarzeniach, w tym również inwestycjach, mających istotny wpływ na działalność jednostki, które nastąpiły w roku obrotowym lub są przewidywane w dalszych latach,2) przewidywanym rozwoju jednostki,3) ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju technicznego,4) aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej. Art. 50. [Szczegółowość bilansu oraz rachunku zysków i strat; uproszczony bilans oraz rachunek zysków i strat]1. Pozycje bilansu oraz rachunku zysków i strat mogą być wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach nr 1-6 do ustawy, stosownie do potrzeb i wielkości jednostki. W przypadku gdy informacje dotyczące poszczególnych pozycji bilansu oraz rachunku zysków i strat nie wystąpiły w jednostce zarówno w roku obrotowym, jak i za rok poprzedzający rok obrotowy, to przy sporządzaniu bilansu oraz rachunku zysków i strat pozycje te pomija się.2. Jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, nie osiągnęła dwóch z następujących trzech wielkości:1) średnioroczne zatrudnienie - 50 osób,2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego - równowartość w walucie polskiej 1 000 000 EURO 5, 3) przychód netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych - równowartość w walucie polskiej 2 000 000 EURO 5 może sporządzić uproszczony bilans oraz rachunek zysków i strat, wykazując w nich tylko dane dotyczące pozycji oznaczonych w załącznikach do ustawy literami i cyframi rzymskimi. Informację dodatkową sporządza się odpowiednio w formie uproszczonej.3. Przepisów ust. 2 nie stosuje się do banków i ubezpieczycieli. Art. 51. [Łączne sprawozdanie finansowe]1. Sprawozdania finansowe jednostek, w których skład wchodzą wewnętrzne jednostki organizacyjne sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe, obejmują:1) odrębne sprawozdanie finansowe każdego wyodrębnionego organizacyjnie oddziału (zakładu), w tym także tego, który swoje rzeczowe lub pieniężne składniki majątku wydzielił innym oddziałom (zakładom),2) łączne sprawozdanie finansowe jednostki. 2. W łącznym sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, będącym sumą sprawozdań finansowych jednostki i wszystkich jej oddziałów (zakładów) wyłącza się odpowiednio:1) środki i fundusze wydzielone,2) wzajemne należności i zobowiązania,3) odpowiednie części wyniku finansowego, wynikające ze wzajemnych rozliczeń operacji gospodarczych.3. Do łącznego sprawozdania finansowego jednostek, w których skład wchodzą oddziały (zakłady) znajdujące się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tam sporządzające sprawozdania finansowe, włącza się odpowiednie dane wynikające z bilansów tych oddziałów (zakładów), wyrażone w walutach obcych, przeliczone na walutę polską po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego, natomiast z rachunku zysków i strat - po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący każdy miesiąc roku obrotowego, ustalonych dla danej waluty przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Powstałe przy tych przeliczeniach różnice wykazuje się jako składnik kapitału (funduszu) własnego w odrębnej pozycji (dodatniej lub ujemnej) łącznego sprawozdania finansowego jednostki. Art. 52. [Termin sporządzenia sprawozdania]1. Kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy.2. Sprawozdanie finansowe podpisuje - podając zarazem datę podpisu - osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy - wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio również do:1) sprawozdań finansowych sporządzanych na dzień określony w art. 12 ust. 2,2) sprawozdania z działalności jednostki określonego w art. 49, z tym że nie podpisuje go osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych. Art. 53. [Zatwierdzanie sprawozdań]1. Roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Przed zatwierdzeniem roczne sprawozdanie finansowe jednostek, o których mowa w art. 64, podlega badaniu zgodnie z zasadami określonymi w rozdziale 7.2. Roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 8 miesięcy od dnia bilansowego, zgodnie z art. 63 ust. 3. Przed zatwierdzeniem roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej podlega badaniu zgodnie z zasadami określonymi w rozdziale 7.3. Podział wyniku finansowego (zysku netto) osób prawnych zobowiązanych zgodnie z art. 64 ust. 1 do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego, może nastąpić dopiero po wyrażeniu przez biegłego rewidenta opinii bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Podział wyniku finansowego (zysku netto) dokonany bez spełnienia tego warunku jest nieważny z mocy prawa.
Art. 54. [Zmiana sprawozdania] 1. Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach mających istotny wpływ na treść jeszcze nie zatwierdzonego sprawozdania finansowego, to powinna ona sprawozdanie to odpowiednio zmienić, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić o tym biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub badał.2. Jeżeli po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach dotyczących lat ubiegłych, to ujmuje je odpowiednio w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała.