Kolęda (od łacińskiej nazwy pierwszego dnia każdego miesiąca "calendae") to pieśń bożonarodzeniowa (nawiązująca do Bożego Narodzenia), utrzymana w konwencji ściśle religijnej, początkowo wywodząca się z tradycji ludowej, potem komponowana również przez wielu wybitnych kompozytorów. Odmiana kolędy o wątkach zaczerpniętych z życia codziennego nazywana jest pastorałką, która w odróżnieniu od kolędy nie jest wykorzystywana w nabożeństwach religijnych ze względu na swój świecki charakter. W liturgii Kościoła Katolickiego kolędy wykonuje się od Mszy o północy w Święto Bożego Narodzenia (noc 24/25 grudnia) do święta Chrztu Pańskiego (niedziela po 6 stycznia). W polskiej tradycji dopuszcza się śpiewanie ich do święta Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego). Legendarnie, autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu i była ona śpiewana w zorganizowanej przez niego szopce. Najstarsza polska kolęda to "Bądź zdrów, Królu Anielski" z 1424 r. Najsłynniejszą kolędą jest Cicha noc, którą przetłumaczono na ponad 300 języków i dialektów. Powstała w roku 1818 w małym austriackim miasteczku w Alpach. Jej autorami byli wikary miejscowego kościoła ks. Józef Mohr oraz jego organista Franz Geneza kolęd Kolęda swe źródła ma w obchodach rzymskich calendae styczniowych (mensis Januarius). Był to szczególny dla Rzymian pierwszy dzień miesiąca, ponieważ 1 stycznia, począwszy od 153 roku przed narodzinami Chrystusa, konsulowie rzymscy obejmowali swój urząd. Z czasem, od 46 roku, dekretem Juliusza Cezara 1 stycznia został oficjalnie ogłoszony jako początek roku administracyjnego. Z tej okazji w Rzymie odwiedzano się, składano sobie wzajem podarki, śpiewano pieśni. Zwyczaje te przejęło chrześcijaństwo, łącząc je z okresem Bożego Narodzenia, uważanym za początek rachuby nowego czasu. Jest to jeden z najważniejszych aspektów Bożego Narodzenia. Kolęda w swym pierwszym znaczeniu była zatem pieśnią powitalną i pochwalną na cześć gospodarzy, przekazywała życzenia szczęścia i pomyślności. Kolęda w rozumieniu pieśni religijnej związanej z narodzinami Chrystusa wykształciła się później, wraz z rozwojem i umacnianiem się chrześcijaństwa. Kolędy, początkowo wyłącznie łacińskie, obejmują zróżnicowane rodzaje śpiewów: introitus, antyfony, responsoria, tropy, sekwencje, hymny i pieśni. Powszechnie przyjmuje się, że korzenie kolęd tkwią w hymnologii, ale wywodzą się one również z tropów i laud benedyktyńskich. Początkowo twórcy kolęd czerpali z dwóch Ewangelii: św. Mateusza i św. Łukasza. Pierwszą wzmianką o śpiewie w dniu narodzin Jezusa pośrednio zawiera właśnie Ewangelia św. Łukasza. Z biegiem czasu pieśń coraz częściej sięgała do źródeł pobożności ludowej. Inspiracją były apokryfy i literatura średniowiecza oraz średniowieczny teatr.
Boże Narodzenie w kulturze i literaturze
?Boże Narodzenie w kulturze i literaturze?
Zredagowała: Magdalena Krajewska
Spis treści:
Boże Narodzenie- str. 3
Zwyczaje bożonarodzeniowe- str. 4
Pasterka- str. 9
Choinka- str. 10
Wieczerza wigilijna- str...
Finansowanie oświaty przez gminy w Polsce na przykładzie Gminy Iwanowice
Spis treści
Spis treści 1
Wstęp 2
Rozdział I. Oświata jako dobro społeczne. 4
1. Znaczenie oświaty w zaspokajaniu potrzeb człowieka. 4
2. Zarys historyczny rozwoju oświaty na ziemiach polskich. 6
3. Organizacja oświ...
Tradycje świąt Bożego Narodzenia
Święta Bożego Narodzenia to dla Polaków najważniejsze i jednocześnie najbogatsze w tradycje ludowe święta. Obrzędowość Bożego Narodzenia kształtowała się stopniowo w ciągu kolejnych stuleci przeplatając prastare (z czasów pogański...
Lubenia.
Moja wieś wczoraj i dziś .
„ Lubenia , wieś powiat rzeszowski, nad potokiem Lubenia, wpadającym z prawego brzegu do Wisłoka, 230 m n.p.m.. Od zachodu otaczają wieś lasy, u których granic znajduje się po kilka chat mających nazwy...
"Wujek Karol. Kapłańskie lata papieża" Paweł Zuchniewicz - streszczenie.
Prolog. Norymberga - Wadowice - Auschwitz
1.
W tym rozdziale została opisana podróż Karola Wojtyły i Stanisława Starowieyskiego do Rzymu. W drodze mijali Pragę, Norymbergę, Strasburg i Paryż. Tuż przed opuszczeniem Czechos...