Prawa człowieka - współczesny stan ich realizacji w świecie.
Prawa człowieka to zespół praw i wolności, które przysługują każdemu człowiekowi bez względu na rasę, płeć, język, wyznanie, przekonania polityczne, pochodzenie narodowe i społeczne, majątek itp. Prawa człowieka są prawami o charakterze moralnym, zbiorem postulatów domagających się poszanowania wartości najcenniejszych dla człowieka, takich jak życie, godność, wolność, swobodny rozwój. Z potrzeby ułożenia, wdrożenia i przestrzegania praw człowieka zdawano sobie sprawę już w starożytności. Prawa człowieka jakie zna i uważa za jak najbardziej oczywiste większość ludzi końca XX wieku, przez setki lat były poza zasięgiem ludzi. Mimo napotykania licznych trudności, potrzeba posiadania przez ludzi zagwarantowanych praw rozwijała się przez wieki. Zwieńczeniem tych pragnień i dążeń stała się uchwalona 10 XII 1948 roku Deklaracja Powszechna Praw Człowieka.
Niestety w naszych czasach też zauważamy łamanie i nie przestrzeganie praw człowieka w różnych regionach świata. Problemem na ogólnonarodową skalę była, jest i będzie walka z panującymi na świecie reżimami. Poprzez liczne represje, ograniczenia i zakazy, ludzie zamieszkujący państwa z takim systemem ustrojowym w sposób nieodwracalny tracą należne im prawa. Prawa, z których najważniejszym jest prawo do życia, dość często gwałcone w walce pomiędzy władzą a ludnością. Przykładem może być Tybet, odnotowuje się tam liczne przypadki łamania praw człowieka. Są one bardzo poważne. Istnieje wiele dowodów, zeznań świadków i ofiar potwierdzających ten proceder. Liczne organizacje międzynarodowe biją na alarm. W Tybecie dochodzi do najpoważniejszych gwałtów na prawach człowieka, dowodzą temu także raporty ONZ oraz UE. Chińską okupacje przypłaciło życiem już ponad milion Tybetańczyków.
Nasuwa się teraz pytanie, kogo uczynić odpowiedzialnym za łamanie praw człowieka i od kogo domagać się ich respektowania?
Myślę, że po pierwsze - od społeczeństwa, czyli od nas samych, abyśmy w pędzie ku przyszłości nie zapominali o słabszych oraz o tych, którym nasz model nie odpowiada z innych (religijnych, moralnych) względów. Chodzi więc o kształtowanie tolerancji i akceptowanie , pochwałę różnorodności. Po drugie - domagajmy się kształtowania takich postaw od instytucji mających ogromny wpływ na świadomość społeczną (chodzi o prasę, kościoły itp.). Po trzecie - chrońmy tradycyjne społeczności i ich style życia przed agresją kulturową , cywilizacyjno-przemysłową itd. Tu adresatem będą instytucje życia gospodarczego, kulturalnego i politycznego.
Pomimo wielu osiągnięć międzynarodowych, w dziedzinie ochrony praw człowieka , rolę wiodącą w gwarancji wprowadzenia ich w życie odgrywa prawo wewnętrzne państw i ich systemy społeczno polityczne. Równie wielką rolę odgrywa walka o pokój ,pokojowe współistnienie, respektowanie prawa narodów do samookreślenia i niezależności, wyeliminowanie dyskryminacji w stosunkach międzynarodowych. Prawa człowieka są gwałcone w wyniku agresywnych wojen czy prowadzeniu polityki apartheidu, dlatego bez wyeliminowania tych plag ludzkości nie może być o skutecznej ich ochronie.
Wkład Polski w dziedzinie praw człowieka jest bardzo duży. Polska ratyfikowała wszystkie konwencje dotyczące praw człowieka i brała udział przy ich opracowywaniu. Od samego początku istnienia uczestniczy w pracach Komisji Praw Człowieka i Komisji Praw Kobiet. Działa również twórczo w różnych międzynarodowych organizacjach (np.: UNESCO itd.).