Polityka wielkich mocarstw w stosunku do Niemiec 1919-1933.

Konferencja w Wersalu:
Jednym z ważniejszych wydarzeń po I wojnie światowej była Konferencja Wersalska. Na historię Europy po pierwszej wojnie światowej w decydujący sposób wpłynęły warunki pokoju, które ustalone zostały w czasie obrad konferencji pokojowej w Wersalu. Konferencja ta której przewodziła "wielka trójka": prezydent USA - Woodrow Wilson, premier Wielkiej Brytanii - Lloyd George i premier Francji - Georges Clemenceau, rozpoczęła obrady w styczniu 1919 roku. Do konferencji nie dopuszczono delegacji pokonanych państw. Podstawą rokowań pokojowych miało być 14 punktów ogłoszonych 8 stycznia 1918 roku przez Wilsona, a wśród nich najistotniejsze - prawo do samostanowienia narodów. Pomiędzy "wielką trójką" dochodziło do ostrych starć przy interpretacji tych punktów. Wilson musiał pogodzić się z tym, że przy ostatecznym ustalaniu warunków pokoju nie kierowano się jego 14 zasadami pokojowymi.
Anglia nie zdołała zrealizować roszczeń do wszystkich kolonii niemieckich oraz musiała wyjaśnić z Francją wzajemne strefy wpływów kolonialnych.
W dniu 7 maja 1919r. pierwszy i ostatni raz do udziału w konferencji dopuszczono delegację niemiecką, której przewodniczył minister spraw zagranicznych Graf Brockdorff-Rantzau. W tym dniu wręczona została przedstawicielom pokonanych Niemiec księga z warunkami pokoju.
W proteście przed podpisaniem układu, cały rząd niemiecki podał się do dymisji. Układ podpisał 28 czerwca 1919 roku nowy niemiecki minister spraw zagranicznych, Hermann Mller. Układ wersalski, który wszedł w życie 10 stycznia 1920 roku, był w kolejnych dziesiątkach lat silnie zwalczany, głównie przez ugrupowania ekstremistycznej prawicy. Opowiadający się za jego przyjęciem niemieccy politycy, byli szkalowani, chociaż nie mogli postąpić inaczej, bo do jego podpisania zmuszono ich ultimatum militarnym.
W Wersalu nie obradowali zwycięzcy z pokonanymi o warunkach układu pokojowego. Tam "wielka trójka" przypisała sobie rolę sędziów.
Bezwzględne wyegzekwowanie postanowień wersalskich było możliwe dzięki przytłaczającej przewadze militarnej aliantów. Wojsko niemieckie i armie państw z Niemcami sprzymierzonych w międzyczasie zostały rozbrojone.
Zwycięzcy alianci potraktowali pokonanych jak oskarżonych i obwinili ich o wywołanie wojny. Oskarżeni nie otrzymali żadnej możliwości obrony. Wyrok wersalski przekazano im w formie ultimatum.
Postanowienia wersalskie z roku 1919 z reguły określa się mianem "układu wersalskiego". Tyle tylko, że układ zawierają dwie przeciwne strony. Natomiast 440 uzgodnień podyktowali wyłącznie zwycięzcy. Niemcy bez dyskusji i bez możliwości złożenia prawnych zastrzeżeń, musieli podpisać dyktat. Im bowiem oraz ich sojusznikom przypisano winę za wywołanie wojny i odpowiedzialność za jej następstwa.
Dla Niemiec najpoważniejszymi skutkami warunków pokoju były:
- duże straty terytorialne, w tym znaczne obszary, które zamieszkane były wyłącznie lub w większości przez ludność niemiecką i które przekazano pod zwierzchnictwo innych krajów, bez przeprowadzenia plebiscytu. Do terenów odebranych Niemcom należały Alzacja-Lotaryngia, Prusy Zachodnie, Prowincja Poznańska, część Górnego Śląska, tereny nad Niemnem, północny Schleswig i inne. Także miasto Gdańsk oddano pod zarząd Ligi Narodów. Zagłębie Saary i lewobrzeżne tereny wzdłuż rzeki Renu z miastami Kolonia, Koblenz, i Mainz zostały zajęte na początkowy okres 15 lat. Włochy otrzymały obiecane już w roku 1915 ziemie;
- ograniczenie liczby wojska do 100 tys. żołnierzy, a sztab generalny został rozwiązany;
- skonfiskowanie floty handlowej, jak i całego majątku zagranicznego;
- obowiązek spłaty 223 miliardów marek w złocie, tytułem odszkodowań wojennych, które musiano spłacić do końca roku 1963;
- ustalenie, że wszystkie paragrafy konstytucji niemieckiej, które kolidują z układem wersalskim są nieważne.
Postanowienia wersalskie mieszały się bezpośrednio do niemieckiego życia wewnętrznego. Do tego czasu żaden inny układ w historii Europy nie wmieszał się tak silnie i tak głęboko w realia polityczne Niemiec.
Gwarantem zapewnienia bezpieczeństwa w Europie miał być Pakt Ligi Narodów będący integralną częścią Traktatu Wersalskiego. Zadaniem nowopowstałej międzynarodowej organizacji rządowej miało być rozstrzyganie drogą pokojową wszelkich sporów i konfliktów pomiędzy państwami członkowskimi. Członkami - założycielami Rady Ligi Narodów były 32 państwa sprzymierzone oraz 13 państw neutralnych . Do udziału w Lidze nie zaproszono państw pokonanych i Rosji Radzieckiej. Ostatecznie do organizacji nie weszły również Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, inicjator powołania tej organizacji (Kongres amerykański nie ratyfikowal Traktatu Wersalskiego).
Już od samego początku swej działalności Liga Narodów była krytykowana za zbyt mgliste i nieprecyzyjnie sformułowane założenia. Powodowało to liczne spory w interpretacji podstawowych przepisów Karty Ligi. Jednym z głównych mankamentów tej organizacji był brak mechanizmów, które pozwalałyby na wyegzekwowanie postanowień i zapisów Karty. Natomiast państwa pokonane zarzucały Lidze Narodów, że jest kolejną próbą "przypisania moralnego autorytetu jawnie niesprawiedliwemu traktatowi" .
Zwycięska wojna i system wersalski najbardziej sprzyjał wzmocnieniu pozycji Francji w Europie. Sytuacja taka niepokoiła Wielką Brytanię, która pragnęła powrotu do tradycyjnej już brytyjskiej polityki równowagi . Londyn tak jak poprzednio obawiał się Niemiec, tak teraz zaczął obawiać się nadmiernego wzmocnienia roli Francji na kontynencie. Spowodowało to stopniowe popieranie przez Foreign Office projektów zakładających wzmocnienie Rzeszy kosztem jej zachodniego sąsiada. Paryż tym czasem konsekwentnie dążył do związania ze sobą nowopowstałych państw w Europie Środkowo-Wschodniej czego przejawem były sojusze z Polską (1921 r.) i Czechosłowacją (1924 r.), oraz początkowo nieformalne więzi z Małą Ententą.

Rapallo:
Międzynarodowa izolacja Rosji bolszewickiej i Niemiec doprowadziła do zawarcia porozumienia przez oba państwa 16 kwietnia 1922 r. w Rapallo, podczas obrad międzynarodowej konferencji w sprawie spłat niemieckich reparacji (10 kwietnia-19 maja) w Genui. Rosja Radziecka i Rzesza Niemiecka podpisały w Rapollo układ o przywróceniu przyjacielskich stosunków politycznych i gospodarczych. W ten sposób trwająca już od pewnego czasu tajna współpraca gospodarcza (głównie w dziedzinie wymiany wojskowej) została tym razem oficjalnie znacznie rozszerzona.
Rapollo było wielkim sukcesem niemieckiego rewizjonizmu. Generał Hans von Seeckt chełpliwie stwierdził, że Polska "ten najmocniejszy filar Traktatu Wersalskiego" z pomocą Związku Radzieckiego zostanie wymazana z mapy Europy, Francja zostanie poważnie osłabiona, a Niemcy odzyskają granice sprzed 1914 roku .
Przerwanie wypełniania zobowiązań nałożonych na Rzeszę traktatem pokojowym, oraz zbliżenie niemiecko-radzieckie zaniepokoiło i usztywniło reakcję Francji. Paryż był gotowy ostro interweniować w obronie terminowego płacenia odszkodowania. Dlatego mimo sprzeciwu Wielkiej Brytanii 11 stycznia 1923 r. wojska francusko-belgijskie wkroczyły do Zagłębia Ruhry. Okupacja Ruhry spowodowała przesilenie gabinetowe w Rzeszy. Upadł rząd sprzeciwiający się współpracy z aliantami Wilhelma Cuno. Jego miejsce zajął Gustav Stresemann powołując gabinet szerokiej koalicji parlamentarnej (13 sierpnia 1923 r.). Od tego momentu Stresemann jako minister spraw zagranicznych niepodzielnie kierował niemiecką dyplomacją, aż do swojej śmierci w 1929 r.
Stresemann zapoczątkował politykę zacieśniania kontaktów z państwami zachodnimi, nie pogarszając jednocześnie dobrych stosunków ze Związkiem Radzieckim . Żonglując między zobowiązaniami wynikającymi z Traktatu Wersalskiego i groźbami wybuchu rewolucji w Niemczech zdołał doprowadzić do wznowienia rozmów z mocarstwami zachodnimi na temat nowego ułożenia planu spłat reparacji wojennych (plan Dawesa). Realizując politykę pozornego wypełniania zobowiązań traktatowych doprowadził Stresemann do znacznego wzmocnienia Niemiec i znacznego złagodzenia obciążeń wynikających z zapisów układu pokojowego.

Plan Dawesa i Younga:
Traktat Wersalski narzucił po zakończeniu I wojny światowej wysokie reparacje wojenne na pokonane Niemcy. Ich roczna wysokość miała wynosić 132 miliardy marek, co stanowiło blisko jedną czwartą całkowitego niemieckiego eksportu w 1921 roku. Było to powodem bardzo ciężkiej sytuacji ekonomicznej w tym kraju, co później doprowadziło także do łatwiejszej akceptacji hitleryzmu przez zubożone społeczeństwo niemieckie. Jak się okazało wypłacanie tak wysokich reparacji przez Niemcy było w praktyce niewykonalne. Tym niemniej międzynarodowi bankierzy, którzy wcześniej świetnie zarobili na I wojnie światowej, również teraz postanowili wykorzystać swoją szansę przez zrealizowanie planu zyskownych pożyczek dla pokonanych Niemiec. Do tego celu posłużono się autorytetem rządu USA, bo choć strona techniczna całego przedsięwzięcia nie była przezeń formalnie zatwierdzona, to faktycznie cały plan uzyskał jego aprobatę. W 1924 roku utworzono międzynarodową grupę ekspertów pod przewodnictwem amerykańskiego bankiera Charlesa G.Dawesa, której zadaniem miało być opracowanie skuteczniejszego programu płatności reparacji wojennych przez Niemcy. W wyniku prac tej grupy powstał tzw. Plan Dawesa, który jak podsumował prof. Carroll Quigley był w istocie "dziełem J.P.Morgana" i polegał między innymi na zrealizowaniu serii zagranicznych pożyczek dla gospodarki niemieckiej w wysokości ponad 800 milionów dolarów. Zyski z tych pożyczek zostały użyte w latach 1920-tych do budowy karteli przemysłowych stanowiących podstawę gospodarki Trzeciej Rzeszy. Drugim, kluczowym reprezentantem ze strony USA w pracach owej grupy był Owen Young , prezydent "General Electric Company", kontrolowanego przez J.P.Morgana. Znaczącą rolę w zrealizowaniu Planu Dawesa ze strony niemieckiej odegrał także Hjalmar Schacht, w 1924 roku prezydent Reichsbanku. Był to człowiek także ściśle związany z międzynarodowym kapitałem spod znaku Wall Street. Okazuje się bowiem , że jego ojciec - William Schacht, był dyrektorem firmy ubezpieczeniowej "Equitable Life" Rockefellera na obszar Niemiec. Wyemigrował on kiedyś do Stanów Zjednoczonych, po czym powrócił do Niemiec w 1876 roku , ale już z amerykańskim obywatelstwem i zamieszkał w Berlinie wraz ze swoim synem Hjalmarem Horace Schachtem, przyszłym "czarnoksiężnikiem " hitlerowskich finansów. Tenże Hjalmar w 1918 roku w wieku czterdziestu lat przyłącza się do rady robotniczej i żołnierskiej Berlin-Zehlendorf, co dowodzi, że w istocie międzynarodowy kapitał nie zna barw ani "niedorzecznych" podziałów na "prawicę " i "lewicę". Po tym krótkim "epizodzie" Hjalmar Schacht wchodzi pomiędzy dyrektorów niemieckiego Banku Narodowego , kopii amerykańskiego Banku Federalnego. W radzie tego banku zasiada także Martin Schiff ze znanej rodziny Schiffów, która kierowała w Nowym Jorku firmą "Kuhn, Loeb & Co." skąd rozpoczęło się pierwsze wielkie finansowanie rewolucji bolszewickiej w Rosji. W najbliższym otoczeniu Schachta znajduje się także Emil Wittenberg , który w towarzystwie Maxa Maya z "Morgan Guaranty Trust" był w 1923 roku współdyrektorem pierwszego międzynarodowego banku sowieckiego "RusKomBank”. Kontynuacją Planu Dawesa był tzw. Plan Younga. Został on sformułowany w 1928 roku przez agenta J.P.Morgana, Owena Younga i w konsekwencji doprowadził Hitlera do władzy w 1933 r. Podobnie jak to było w poprzednim wypadku tak i teraz postanowiono wesprzeć gospodarkę niemiecką ogromnymi zagranicznymi pożyczkami, zresztą bardzo zyskownymi dla kredytodawców. Jak się okazuje mimo, że w wyniku realizacji planów Dawesa i Younga w latach 1924-1931 Niemcy zapłaciły aliantom kwotę 36 miliardów marek jako reparacje wojenne, to w tym samym czasie otrzymały one 33 miliardy marek w ramach zagranicznych kredytów. Tak więc rzeczywista wartość reparacji wpłaconych przez Niemcy wynosiła "tylko" 3 miliardy marek. W ten sposób "wpompowano" ogromne sumy w rozbudowę gospodarki niemieckiej, szczególnie tej związanej z przemysłem zbrojeniowym i poddano ją kontroli kapitału międzynarodowego . Uzyskano to między innymi przez kartelizację niemieckich firm , a także umieszczanie w ich radach nadzorczych ludzi związanych zagraniczną finansjerą. Przykładowo w międzynarodowych radach "IG Farben" zasiadali : Edsel Ford , Walter Teagle ("Standard Oil") czy Paul Warburg ("Federal Reserve Board") - doradca Roosevelta. Kluczową rolę w usprawnieniu i rozwoju sytemu monetarnego i finansowego Rzeszy odegrał wspomniany już Hjalmar Schacht , który:
" kazał używać wykrętów stwarzanych przez Plany Dawesa i Younga, wobec reparacji , których oczekiwali europejscy sprzymierzeńcy. Najpierw zainkasował on 826 milionów dolarów, co przywróciło przemysłowi niemieckiemu siłę ekspansji. Następnie otrzymał redukcję rocznych spłat reparacji wojennych. Potem znienacka zdewaluował markę i w ten sposób wykupił za bezcen marki znajdujące się za granicą , wykorzystawszy wcześniej dolary i inne środki dla prosperity Niemiec, które pozwalały sobie na gospodarkę wojenną. Kredytodawcy i inwestorzy amerykańscy nie stracili nic. Z czasem przyznali się do tego, ponieważ uczestniczyli w tych przedsięwzięciach ."
Co ciekawe w pierwszych spekulacjach niemiecką marką od 1921-1923 brał także udział Franklin Delano Roosevelt. Jak przypomniał w jednej ze swoich prac A.C.Sutton, Roosevelt założył w Kanadzie spółkę "United Europeen Investors" (UEI) wyspecjalizowaną w inwestycjach w Niemczech, a jego głównym finansowym "wspomożycielem" w tym przedsięwzięciu był wspomniany już Owen Young z grupy Morgana. Co więcej siedzibą własnej fundacji Roosevelta "Warm Spring Foundation" oraz jego wspólników z UEI był znowu słynny biurowiec przy 120 Broadway. Do owych wspólników późniejszego prezydenta USA należeli między innymi Max Warburg, ze znanej dynastii bankierskiej oraz Wilhelm Cuno, ówczesny prezes "Hamburg-America Line" (HAPAG), a od 1921 roku kanclerz Weimaru. Tenże Cuno, wywodzący się z Niemieckiej Partii Ludowej, reprezentującej wysoką finansjerę niemiecką, prowadził kampanię przeciw reparacjom wojennym przewidzianym w Traktacie Wersalskim. Dla pokazania niemożności płacenia tych sum -"kazał on przez dwa lata drukować banknoty z taką gorliwością, że w lecie 1923 podał się do dymisji , aby uniknąć odpowiedzi na kłopotliwe pytania". Zasadniczym elementem w Planie Younga było również utworzenie "Banku Rozliczeń Międzynarodowych" (Bank for International Settlements - B.I.S.) z siedzibą w Bazylei w Szwajcarii, który w latach 1930-tych stał się pewnego rodzaju centrum w tworzeniu systemu światowej kontroli i rodzaju wielkiej planetarnej całości gospodarczej. Bank ten kontynuował bez przeszkód swoją działalność przez cały okres II wojny światowej, służąc grupie międzynarodowych bankierów jako narzędzie do wymiany środków, planów i idei mających na celu ustanowienie powojennego porządku świata. Jak podkreśla Sutton pomysł utworzenia tego banku przedstawił Hjalmar Schacht, który u boku Owena Younga przyczynił się także, po 1945 roku, do utworzenia "Międzynarodowego Banku Rozbudowy i Rozwoju" (International Bank for Reconstruction and Development).
W sumie z pomocą międzynarodowej finansjery, tylko w latach 1924-1926 "wpompowano" do Niemiec 975 milionów dolarów, z czego 826 milionów dolarów poszło do wielkiego przemysłu, w tym 170 milionów posłużyło do założenia trzech karteli stanowiących podstawę dla rozwoju gospodarki III Rzeszy
Chociaż oficjalnie Plany Dawesa i Younga były rezultatem prac zespołów międzynarodowych ekspertów, to w istocie stały za nimi następujące grupy finansowe, mające od 1919 roku siedziby w Nowym Jorku.
Locarno:
W styczniu 1925 r. Stresemann wystąpił z propozycją zawarcia układu, w którym Niemcy potwierdziłyby nienaruszalność granic na Zachodzie Europy. Niemiecki dyplomata miał nadzieję, że Francuzi uznają takie zobowiązanie za lepszą gwarancję własnego bezpieczeństwa niż okupacja Nadrenii, zwłaszcza przy braku formalnego anglo-francuskiego sojuszu wojskowego. Odrzucenie przez brytyjski rząd konserwatysty Baldwina tzw. Protokołu Genewskiego (uchwalonego przez Zgromadzenie Ligi Narodów 2 października 1924 r.) zmusiło Francję dążącą do zapewnienia sobie bezpieczeństwa do zaakceptowania niemieckich propozycji. Tym samym Francja zrezygnowała z idei bezpieczeństwa powszechnego (utożsamianego z Ligą Narodów), na rzecz bezpieczeństwa "podzielonego, regionalnego" .
Od 5 do 16 października 1925 r. odbyła się w szwajcarskiej miejscowości Locarno konferencja międzynarodowa, podczas której zostały parafowane tzw. układy lokareńskie (ostatecznie podpisane 1 grudnia 1925 r. w Londynie). Spośród siedmiu umów największe znaczenie miał traktat wzajemnej gwarancji, czyli tzw. pakt reński zawarty przez Belgię, Wielką Brytanię, Francję, Włochy i Niemcy. Sygnatariusze paktu zobowiązali się do utrzymania status quo na zachodniej granicy Niemiec. Pakt reński miał zostać zarejestrowany w Lidze Narodów. W ten sposób dokonany został podział Europy na dwa niejednakowo traktowane obszary: zachodni i wschodni. Tylko zachodni obszar miał gwarancję utrzymania, istniejącego układu granic .
Oprócz paktu reńskiego w Locarno zawarto również konwencje arbitrażowe: belgijsko - niemiecką i francusko - niemiecką, oraz traktaty arbitrażowe czechosłowacko - niemiecki i polsko - niemiecki, które miały regulować tryb załatwiania sporów między sąsiadami. Pod naciskiem francuskim reprezentujący Polskę minister Aleksander Skrzyński musiał zrezygnować z postulatu umieszczenia w konwencji arbitrażowej stwierdzenia, że spory przez nią regulowane nie mogą dotyczyć kwestii terytorialnych .
Układu lokareńskie były ogromnym sukcesem dyplomacji prowadzonej przez Stresemanna. Niemcy uzyskały międzynarodową akceptację i od razu zostały przyjęte w poczet stałych członków Rady Ligi Narodów. Było to ważne co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze dawało Niemcom możliwość aktywnego współdziałania w kształtowaniu losów Europy i to na tych samych zasadach co dotychczasowe mocarstwa zwycięskie. Po drugie Rzesza została niejako zrehabilitowana w oczach świata, po trzecie stwierdzenie zaistnienia faktu pogwałcenia przez jakiś kraj postanowień paktu reńskiego mogło mieć miejsce tylko ze strony Rady Ligi, która dla ważności swych postanowień wymagała jednomyślności wszystkich członków Rady (a więc również Niemiec). W rezultacie pakt reński w niczym nie krępował Berlina zwłaszcza w kwestii rewizji wschodnich granic Rzeszy, na które teraz położono główny nacisk dyplomatycznych zabiegów Berlina. "Locarno wytworzył wrażenie, że traktat wersalski obowiązuje tylko na zachodzie[...] ".

Francja w Locarno nie jako de facto uznała zasadność niemieckich roszczeń do ziem utraconych przez Rzeszę na wschodzie po 1918 r. Paradoksalnie wejście Niemiec do Ligi Narodów, które nastąpiło formalnie 8 września 1926 roku, spowodowało nasilenie prób poszukiwania rozwiązań stabilizujących stosunki międzynarodowe . Sytuacja taka była wynikiem dążenia takich państw jak Polska do zapewnienia sobie bezpieczeństwa w oparciu o wielostronne układy i gwarancje. Po Locarno Polska przestała wierzyć, że sojusz wojskowy z Francją może być trwałym zabezpieczeniem niepodległego bytu młodego państwa. Fakt ten był tym bardziej oczywisty, jako że począwszy od 1926 r. Francja zaczęła wyraźnie dystansować się od swych wschodnioeuropejskich sojuszników. Z kolei polityka brytyjska tradycyjnie unikała jakichkolwiek nowych międzynarodowych zobowiązań przede wszystkim właśnie wobec Europy Wschodniej .
Od czasów Gustava Stresemanna jednym z priorytetowych celów niemieckiej dyplomacji stało się dążenie do zniesienia klauzul rozbrojeniowych nałożonych na Niemcy w V części Traktatu Wersalskiego. Rząd niemiecki wychodził z słusznego założenia, że mocarstwa zachodnie nie będą chciały rozbroić się do poziomu Niemiec, wobec tego Niemcy domagać się będą mogły równouprawnienia celem likwidacji niesprawiedliwych różnic w poziomie uzbrojenia poszczególnych państw europejskich . Rząd niemiecki twierdził, że "rozbrojona Rzesza" nie może być źródłem konfliktu, a jedynie jego ofiarą. Dyplomacja Juliusa Curtiusa przez "rozbrojenie" rozumiała de facto "uzbrojenie", a w zasadzie zalegalizowanie tajnych zbrojeń prowadzonych od wielu już lat.
Spośród państw zachodnich jedynie Francja zdecydowanie sprzeciwiła się niemieckim żądaniom parytetu w uzbrojeniu. Natomiast Wielka Brytania, Włochy i Stany Zjednoczone uważały niemieckie postulaty za uzasadnione. Przy czym realizację tych postulatów widziały głownie w redukcji sił zbrojnych Francji na co ta w obawie przed Niemcami zgodzić się nie chciała .
2 lutego 1932 r. po pięcioletnich pracach komisji przygotowawczej (w latach 1926-1930) rozpoczęła w Genewie swe obrady Konferencja Rozbrojeniowa. Była to ostatnia przed wojną konferencja międzynarodowa poświęcona próbie pokojowego ułożenia stosunków międzynarodowych i zapewnienia bezpieczeństwa w Europie z udziałem Niemiec. Rząd Franza von Papena (od 1 czerwca 1932 r.) podobnie jak poprzedni gabinet Heinricha Bruninga (1 czerwca 1930 - 30 maja 1932 r.) proponował równouprawnienie w uzbrojeniu poprzez likwidację i zakaz posiadania przez inne państwa tych rodzajów broni, których Traktat Wersalski pozbawił Niemcy . Wielka Brytania i Włochy popierały niemieckie roszczenia do rozbudowy armii lądowej, ZSRR postulował całkowite i powszechne rozbrojenie. Sprzeciw Francji wobec niemieckich propozycji spowodował, że rząd Papena 14 września 1932 r. zawiesił swą działalność w konferencji zarzucając Paryżowi blokowanie procesu rozbrojeniowego. Wycofanie się Niemiec z obrad Konferencji Rozbrojeniowej spowodowało wzmożenie nacisków brytyjskich na Francję, która dążąc do ponownego przyjęcia delegacji niemieckiej wyraziła zgodę na zasadnicze ustępstwa.
Dnia 11 grudnia 1932 r. została podpisana deklaracja pięciu mocarstw uznająca, że Niemcom jak i również innym państwom rozbrojonym w wyniku traktatów pokojowych należy zagwarantować równość praw do zbrojeń w ramach systemu zapewniającego bezpieczeństwo wszystkim państwom . Dyplomacja niemiecka odniosła w ten sposób duży sukces i Niemcy wróciły na obrady Konferencji.
Przejęcie władzy przez nazistów wytworzyło zupełnie nową sytuację. Nowy rząd pod przewodnictwem Adolfa Hitlera skupiwszy się na problemach wewnętrznych prowadził początkowo ostrożną politykę międzynarodową obawiając się reakcji ze strony Zachodu. Już jednak 9 października 1933 r. Hitler wycofał Niemcy z obrad Konferencji Rozbrojeniowej pod pretekstem nie realizowania umowy z 11 grudnia 1932 r. Pięć dni później 14 października 1933 r. Rzesza Niemiecka oficjalnie wycofała się z Ligi Narodów. Wraz z wyjściem Niemiec z Konferencji Rozbrojeniowej i Ligi Narodów skończył się okres wielostronnych umów i gwarancji, które miały zapewnić bezpieczeństwo Europie. Od tej pory ład wersalski będzie krok po kroku konsekwentnie demontowany przez Niemcy i Włochy przy biernej postawie państw zachodnich.