Malarstwo i rzeźba po II wojnie światowej.
W pierwszych latach po II wojnie światowej na rozległym obszarze sztuki abstrakcyjnej geometryzm musiał uznać pierwszeństwo abstrakcji „gorącej”, świecącej prawdziwe triumfy w USA, a następnie także w Europie. Otrzymała ona teraz nową nazwę: informel (dosłownie „malarstwo pozbawione form, bez foremne”)
Dwa podstawowe rodzaje tego malarstwa: amerykański action painting ( dosłownie „malarstwo działania”, w Polsce zwane częściej malarstwem gestu) oraz europejski taszyzm.
O malarstwie gestu opowie najlepiej twórczość inicjatora i głównego przedstawiciela tego kierunku Jacksona Pollocka.
Już od czasów impresjonizmu aż do chwili wybuchu II wojny światowej głównym ośrodkiem sztuki nowoczesnej był Francja i jej stolica Paryż. Tu przede wszystkim rodziły się nowe idee artystyczne XX wieku: fowizm, kubizm, surrealizm,
JACKON POLLCK
Urodził się w niewielkim miasteczku na zachodzie Stanów Zjednoczonych. W młodości sporo podróżował po kraju, zainteresowany sztuką prekolumbijską, oraz wytworami artystycznymi i wierzeniami północno amerykańskich Indian. Dzięki albumom i zbiorom muzealnym poznał też sztukę europejską. W ciągu swojego niedługiego życia ani razu, nawet nie wyjechał z kraju.
Około roku 1947 Pollock nagle porzucił tradycyjny sposób malowania, sam powiadał : „Moje malarstwo nie pochodzi ze sztalug. Rzadko bywa, abym przed malowaniem rozpinał płótno. Chętnie przytwierdzam je do muru albo rozpościeram na podłodze. (...) Coraz bardziej oddalam się od używanych powszechnie narzędzi malarskich, jak sztalugi, paleta itd. Używam kijów, kielni murarskich, noży, płynnej farby, którą mogę wylewać, i farby gęstej z piaskiem i innymi obcymi domieszkami.”
Praca nad obrazem polegała zwykle na pokrywaniu poziomo leżącego płótna farbami, skapującymi z podziurkowanej puszki, kija labo pędzla i układającymi się w nieregularne plamy strużki, zawiłą gmatwaninę linii. Gesty i ruchy miały także znaczenie, były one jak twierdzą świadkowie, prawdziwymi widowiskami: niejednokrotnie, gdy powstawał obraz wielki rozmiarami, malarz wchodził na płótno, wykonując na nim swoisty taniec z puszką lub kijem w ręku.
Ostatni obraz Jacksona Pollocka powstał w roku 1956. W tym roku twórca malarstwa gestu zginął w katastrofie samochodowej.
Taszyzm pochodzi od francuskiego słowa la tache (plamami). Taszyści malowali na ogół pędzlami, a niekiedy też drewnianymi szpaltami. Ich praca nad obrazem charakteryzowała się znaczną gwałtownością. Niekiedy były to serie szybkich podbiegów i „ataków” na płótno, a każde z nich pozostawiało swój barwny ślad. Z sumy takich śladów powstawał obraz. Wierzono, że ten sposób pracy poddany instynktowi, a nie kontrolowany przez rozum i rozwagę pozwala na utrwalenie na płótnie kształtów ukrytych głęboko w podświadomości artysty.
Optical art.-„sztuka wzrokowa”. Celem twórców (Victora Vasarely i innych przedstawicieli) tej sztuki było wyrażenie ruchu form. Miał to być ruch wywołany właściwościami ludzkiego oka, które z trudem przystosowuje się do układów silnie zagęszczonych, mijających się kresek i form geometrycznych, powodujących wrażenie migotania, pulsowania, krążenia, falowania.
Za datę narodzin op artu uznaje się rok 1965, kiedy to w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku urządzono pierwszą wystawę „ruchliwych” form, zatytułowaną „Wrażliwe oko”. Kierunek ten znalazł swoich zwolenników nie tylko wśród malarzy, ale także wśród projektantów tkanin. Dziś kierunek ten zarówno w malarstwie, jak i w modzie należy już do historii.
Neofiguracja- jest powrotem sztuki figuratywnej z okresu pojawienia się abstrakcji; nie nawiązuje wiec do realizmu, który już dawno wyczerpał swoje środki, nie przydatne do wyrażania trudnych, zawiłych problemów XX wieku, lecz do ekspresjonizmu jako kierunku obrazującego psychikę człowieka, jego doznania, przeżycia oraz cierpienia. Jeden z twórców to malarz angielski Francis Bacon oraz inni liczni malarze doszli do przekonania, że w czasach, gdy na istotę ludzką czyha tak wiele zagrożeń, jej prawa i potrzeby duchowe stają się sprawą coraz mniej znaczącą wobec nadrzędnych interesów cywilizacji przemysłowej i polityki.
W obrazach artystów spod znaku neofiguracji kształty plam barwnych, które w malarstwie abstrakcyjnym nie nasuwały żadnych skojarzeń ze światem rzeczywistym, układają się w formy przypominające istotę ludzką. Niekonkretnego człowieka, lecz twór o cechach ludzkich – ostro, ekspresyjnie uformowany, częstokroć silnie zniekształcony.