Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.)

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.)

1. Uwagi ogólne

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma duże zastosowanie zarówno w stosunkach krajowego obrotu gospodarczego, jak i w handlu zagranicznym. Spółka ta opiera się na koncepcji zaangażowania kapitałowego wspólników i ich odpowiedzialności ograniczonej do wkładu w majątek spółki. Spółka ta może być tworzona w każdym celu prawnie dozwolonym. (art. 151 k.s.h.)
Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do momentu jej rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (do 6 miesięcy) spółka funkcjonuje jako „spółka z o.o. w organizacji” (art. 161 k.s.h.).
Spółkę reprezentuje zarząd albo pełnomocnik powołany jednomyślną uchwałą wspólników.
Za zobowiązania spółki odpowiadają spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Wspólnik odpowiada solidarnie ze spółką za jej zobowiązania do wartości wniesionego wkładu, określonego w akcie założycielskim.
Minimum kapitału zakładowego wynosi obecnie 50 000 zł, zaś minimalna wartość nominalna udziału wynosi 50 zł (art. 154 k.s.h.)
Spółki z o.o., które mają swoją siedzibę zagranica, mogą swobodnie tworzyć na terytorium RP swoje oddziały i przedstawicielstwa. (art. 155 k.s.h.)
W jednoosobowej spółce z o.o. oświadczenie woli jedynego wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym, chyba że ustawa zastrzega inną formę szczegółową. Wtedy zaś, gdy jedyny wspólnik jest zarazem jedynym zarządcą spółki, czynności prawne między tym wspólnikiem a spółką wymagają formy aktu notarialnego. (art. 173 k.s.h.)
Po zarejestrowaniu spółki zarząd powinien, w terminie dwóch tygodni, złożyć we właściwym urzędzie skarbowy, poświadczony przez siebie odpis umowy spółki ze wskazaniem sadu, w którym spółka została zarejestrowana, oraz daty i numery rejestracji.
Dla zbycia udziału, jego części, lub ułamkowej części udziału oraz zastawienia udziały wymagana jest forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi. (art. 180 k.s.h.)

2. Założenie spółki

Do powstania spółki wymaga się ( art. 163 k.s.h.) :
- sporządzenia aktu założycielskiego spółki w formie aktu notarialnego
- wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki
- powołania zarządu
- ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki
- wpisu do rejestru.

Akt założycielski określa ( w formie aktu notarialnego) ( art. 157 k.s.h.) :
- firmę i siedzibę spółki
- przedmiot działalności spółki
- wysokość kapitału zakładowego
- czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
- liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Jeżeli wkładem do spółki ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), akt założycielski spółki powinien szczegółowo określić przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. ( art. 158 k.s.h.)
Przedmiot wkładu pozostaje do wyłącznej dyspozycji zarządu spółki (art. 158 k.s.h.). Jeżeli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązki wobec spółki, należy to pod rygorem nieważności dokładnie określić w akcie założycielskim (art. 159 k.s.h.).
Zgłoszenie spółki z o.o. do sądu rejestrowego należy do zarządu spółki, zaś wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu (art. 164 k.s.h.). Zgłoszenie to powinno zawierać dane, o których mowa w art. 166 paragraf 1 k.s.h. Zgłoszenie do sądu rejestrowego spółki jednoosobowej powinno ponadto zawierać nazwisko i imię albo firmę ( nazwę) i siedzibę oraz adres jedynego wspólnika, a także wzmiankę, że jest on jedyny wspólnikiem spółki. Powyższe postanowienie stosuje się także odpowiednio w przypadku nabycia przez jednego wspólnika wszystkich udziałów po zarejestrowaniu spółki (art. 166 paragr. 2 i 3).

3. Kapitał zakładowy

Kapitał zakładowy to liczbowo oznaczona kwota pieniędzy stanowiąca sumę udziałów wspólników i tzw. pierwotny majątek spółki. Ponieważ daje on podstawę zabezpieczenia praw wierzyciel i rękojmię spłaty udzielonych spółce kredytów, nie może być swobodnie zmieniony, zwłaszcza uszczuplony w dowolny sposób. Wyrazem funkcji gospodarczej kapitału zakładowego są zasady : jego oznaczenia, całkowitej wpłaty i stałości.
Wysokość kapitału zakładowego powinna być ściśle oznaczona w kacie założycielskim spółki, w sumie pieniężnej opiewającej w zasadzie na walutę polską. Ustawowe minimum tego kapitału wynosi obecnie 50 000 złotych.
Cały kapitał powinien być przez założycieli spółki objęty i wpłacony przed powstaniem spółki bądź w formie gotówki pieniężnej, bądź w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Aportem mogą być ruchomości, nieruchomości, wierzytelności, patenty, a nawet przedsiębiorstwo jako całość ( art. 551 k.c.). Ostatecznie jednak, przedmioty wkładu do spółki z o.o. określa orzecznictwo. Zgodnie natomiast z art. 14 paragr. 1 k.s.h., przedmiotem wkładu do spółki z o.o. nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług.
W przypadku, gdy wspólnik spółki z o.o. wniesie wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce różnicy między wartością przyjętą w akcie założycielskim a rzeczywistą wartością aportu. Akt założycielski może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia (art. 14 paragr. 2 k.s.h.).
Stałość kapitału zakładowego osiąga się przez umieszczenie go w bilansie po stronie biernej (pasywów). Z tego względu w czasie trwania spółki nie wolno zwracać wspólnikowi dokonywanych wpłat ani w całości, ani w części, wyjąwszy przypadki obniżenia kapitału zakładowego lub umorzenia udziału kosztem kapitału (art. 189 k.s.h.). Nie wolno także wypłacać z kapitału zakładowego wynagrodzenia za usługi świadczone przy powstaniu spółki ani też zaliczać tego wynagrodzenia na pokrycie udziału wspólnika (art. 158 paragraf 2 k.s.h.).
Kapitał zakładowy, jak i cały majątek,. Stanowi podstawę odpowiedzialności spółki wobec wierzycieli. Wspólnicy spółki z o.o. nie odpowiadają osobiście za jej zobowiązania. Kapitał ten wraz z całym majątkiem spółki stanowi zatem gwarancje wypłacalności spółki i podstawę zaufania kredytobiorców.

3. Władze spółki

Udziały

Kapitał zakładowy spółki z o.o. dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej (art. 152 k.s.h.).
Przez udział rozumie się ogół praw i obowiązków wspólnika, wynikających ze stosunku spółki. Wartość udziału może być wyrażona liczbowo w stosunku do całości kapitału zakładowego. Nie oznacza to, że nominalna wartość udziału jest równa wartości rzeczywistej i odzwierciedla stosunek, w jakim wspólnik partycypuje w zysku i kwocie likwidacji. Akt założycielski spółki może bowiem zawierać inne zasady partycypacji.
Obecnie minimalna wartość udziału wynosi 50 zł.
Udział nigdy nie może być papierem wartościowym. Jak stanowi bowiem artykuł 174 paragraf 6 k.s.h., na udziały lub prawa do zysku w spółce nie mogą być wystawione dokumenty na okaziciela, jak również dokumenty imienne i na zlecenie.

Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części oraz zastawienie udziału akt założycielski spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć. Zgody udziela zarząd w formie pisemnej. W razie odmowy zgody, sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, pozwolić na zbycie, spółka może też, w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy, wyznaczyć innego nabywcę (art. 182 k.s.h.).
Akt założycielski może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika i określić warunki spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki ( art. 183 paragraf 1 k.s.h.).
W przypadku zbycia udziału lub jego części, nabywca odpowiada wobec spółki solidarnie ze zbywcą za niespełnione świadczenia należne spółce za zbycie udziału lub zbytej części udziału.

Zgodnie z art. 191 paragraf 1 k.s.h., wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającego z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 paragraf 1 k.s.h., który mówi o tym, że spółka może wypłacić zaliczę na poczet dywidendy, jeżeli jej sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka ta może wynosić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca roku obrotowego, powiększonego o niewypłacone zyski z poprzednich lat oborowych i pomniejszony o straty z lat poprzednich i kwoty obowiązkowych kapitałów rezerwowych.
Jeżeli akt założycielski nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów. Akt założycielski może przewidywać inny sposób podziału.
Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysków ( art. 193 k.s.h.).

Zgodnie z art. 199 k.s.h. udział może być umorzony, umorzenie polega na likwidacji praw i obowiązków wspólnika. Powołany przepis art. 199 przewiduje, że jeżeli umorzenie następuje na rzecz spółki, może być dobrowolne albo przymusowe. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa akt założycielski. Umorzenie jest dobrowolne, jeśli następuje za zgoda wspólnika.
Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników. Uchwała taka powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.
W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna również zawierać uzasadnienie.
Umorzenie udziału może nastąpić kosztem obniżenia kapitału zakładowego albo z czystego zysku.

Prawa i obowiązki wspólników

Prawa i obowiązki wspólników w spółce z o.o. reguluje kodeks spółek handlowych i akt założycielski, przy czym ten ostatni w takim zakresie, w jakim kodeks zezwala.
Prawa wspólników można podzielić na prawa korporacyjne, majątkowe, indywidualne, wspólne i mniejszości.
Do praw korporacyjnych należą m.in. : prawo uczestnictwa i głosu na zgromadzeniu wspólników, prawo zaskarżania uchwał, prawo kontroli.
Prawami majątkowymi są:
- prawo udziału w zysku bilansowym
- prawo uczestnictwa w podziale zlikwidowanego majątku spółki
- prawo do wynagrodzenia za dostarczone spółce świadczenia niepieniężne
- prawo zwrotu wpłat na udział w razie redukcji kapitału zakładowego, umorzenia udziałów kosztem obniżenia kapitału zakładowego, nabycia przez spółkę własnych udziałów oraz przekształcenia spółki w spółkę akcyjną.
Prawa indywidualne, wspólne i mniejszości dotyczą sposobu ich wykonywania. Tak więc, prawa indywidualne są wykonywane samoistnie przez każdego wspólnika, prawa wspólne wykonywane są przez wspólników w formie uchwał, zaś prawo mniejszości – przez wspólników posiadających co najmniej jedna dziesiątą kapitału zakładowego.
Do podstawowych obowiązków wspólników spółki z ograniczona odpowiedzialnością należą:
- pokrycie udziału w gotowce lub aportami
- dokonanie dopłat (wkładów), których podstawowym celem jest pomnożenie kapitału obrotowego spółki ( obowiązek dopłat, ich maksymalną wielkość oraz terminy wpłat i ich zwrotu określa akt założycielski spółki. Neuiszczenie dopłaty w terminie rodzi obowiązek zapłaty odsetek i odszkodowania. Zwrot dopłat nie wymaga zachowania przepisów o redukcji kapitału zakładowego, natomiast nie może on nastąpić dopóty, dopóki dopłaty są potrzebne na pokrycie strat bilansowych w kapitale zakładowym)
- wyrównanie ubytku w kapitale zakładowym spowodowanego bezprawną wypłatą na rzecz odbiorcy
- dokonywanie periodycznych świadczeń niepieniężnych, jeśli wynika to z aktu założycielskiego spółki. Wynagrodzenia za tego typu świadczenie powinno być wypłacone przez spółkę nawet wtedy, gdy nie osiąga ona czystego zysku
- inne obowiązki, np. sprawowanie zarządu, nadzoru, udział w zgromadzeniu wspólników.


4. Organy spółki

Zgromadzenie wspólników

Główną funkcją zgromadzenia wspólników jest podejmowanie uchwał w sprawach przewidzianych przepisami kodeksu spółek handlowych i aktem założycielskim. Uchwała wspólników, powzięta wbrew postanowieniom aktu założycielskiego spółki, a także godzącą w interesy spółki lub mającą na celu pokrzywdzenie wspólnika, może być zaskarżona w drodze powództwa o unieważnienie, wytoczonego przeciwko spółce.
Są dwa sposoby podejmowania uchwał przez wspólników : głosowanie na odbytym zgromadzeniu oraz w głosowaniu pisemnym bez odbycia zgromadzenia. Podczas głosowania na odbytym zgromadzeniu uchwała podejmowana jest bądź zwykłą, bądź kwalifikowaną większością głosów. Podejmowanie uchwał w głosowaniu pisemnym może mieć miejsce wtedy, gdy wszyscy wspólnicy wyrażą zgodę na piśmie na postanowienie, które ma być powzięte, lub gdy w taki sam sposób wyraża zgodę na pisemne głosowanie.
W spółce jednoosobowej funkcje zgromadzenia spełnia jedyny wspólnik. Z natury rzeczy podejmuje on uchwały zawsze jednomyślnie. Wymóg zaprotokołowania przez notariusza tego rodzaju uchwał, w przypadkach, gdy ustawa lub akt założycielski to przewiduje, odnosi się także do uchwał zapadłych w spółce jednoosobowej.
Zgromadzenia wspólników mogą być zwyczajne i nadzwyczajne.
Zgromadzenie zwyczajne powinno odbywać się corocznie w ciągu sześciu miesięcy po upłynięciu każdego roku obrachunkowego. Przedmiotem tego zgromadzenia jest :
- rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdań, bilansu oraz rachunku zysków i strat sporządzanych przez zarząd spółki
- podjęcie uchwały o sposobie podziału zysków lub pokrywaniu strat, jeśli tak stanowi akt założycielski
- udzielanie absolutorium władzom spółki
- postanowienia dotyczące roszczeń o naprawienie szkód wyrządzonych przy zawiązywaniu spółki lub sprawozdaniu zarządu albo nadzoru
- zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego
- nabycie i zbycie nieruchomości, chyba że akt założycielski spółki stanowi inaczej
- zwrot dopłat.
Zgromadzenie nadzwyczajne zwołuje się w przypadkach oznaczonych w kodeksie spółek handlowych oraz gdy uprawnione organy spółki lub osoby uprawnione do zwoływania zgromadzenia uznają to za stosowne.
Głosowanie na zgromadzeniu jest jawne. Tajne głosowanie zarządza się tylko przy wyborach lub nad wnioskami o usuniecie członków władz spółki lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności oraz w sprawach osobistych, jak również na żądanie choćby jednego uczestnika zgromadzenia.
Uchwała wspólników, powzięta wbrew postanowieniom aktu założycielskiego spółki, a także sprzeczna z dobrymi obyczajami i godząca w interesy spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika, może być zaskarżona do sądu w drodze powództwa przeciwko spółce o jej uchybienie.

Zarząd

Uprawnienia zarządu i jego funkcje reguluje kodeks spółek handlowych, akt założycielki i regulamin przyjęty przez zarząd. Zarząd jest organem wykonawczym spółki z o.o. Jego prawa i obowiązki odnoszą się zarówno do sfery wewnętrznej, jak i zewnętrznej działalności spółki. W konsekwencji nie jest dopuszczalne przesuniecie kompetencji zarządu na inny organ spółki.
Zarząd może być jednoosobowy lub wieloosobowy. Jest powoływany z grona wspólników lub spoza ich grona w drodze uchwały zgromadzenia wspólników. Akt założycielski może przewidywać inny sposób powoływania zarządu. Kadencja zarządu trwa rok, co wynika obecnie wyrażenie z art. 202 k.s.h. akt założycielski może jedna przewidzieć dłuższy termin.
Do kompetencji zarządu należy :
- administracja, czyli prowadzenie spraw spółki w granicach określonych przez prawo, akt założycielski i uchwały wspólników. Funkcja ta może być wykonywana samoistnie przez każdego członka zarządu, jeśli inny członek zarządu zgłosi w takiej sytuacji sprzeciw w danej sprawie albo sprawa przekracza zakres „zwykłych czynności”, konieczna jest uchwała całego zarządu, powzięta bezwzględną większością głosów obecnych członków. Gdy chodzi o udzielenie prokury, uchwała zarządu musi być jednomyślna, odwołać prokurenta może każdy członek zarządu
- reprezentacja cywilnoprawna spółki, obejmująca wszelkie czynności sądowe i pozasądowe związane z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa. Sposób reprezentacji przy zarządzie wieloosobowym reguluje akt założycielski spółki, gdy brak takich postanowień obowiązuje zasada reprezentacji łącznej
- inne czynności to czynności wiążące się zwłaszcza z funkcjonowaniem zgromadzenia wspólników. Rodzaj wymienionych czynności wynika z przepisów kodeksu spółek handlowych i aktu założycielskiego.
Za zobowiązania spółki spółka odpowiada całym swym majątkiem. Jednak gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna za jej zobowiązania odpowiadają solidarnie członkowie zarządu ( art. 299 paragraf 1 k.s.h.).

Pełnomocnicy

W umowach między spółką z o.o. a członkami zarządu oraz w sporach z nimi spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik, powołany uchwałą wspólników (art. 210 k.s.h.).

Nadzór

Kontrolę nad działalnością spółki z o.o. sprawuje w pierwszym rzędzie każdy wspólnik. Jednak z aktu założycielskiego spółki lub ustawy może wynikać obowiązek ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, albo obu tych organów łącznie.
Rada nadzorcza powoływana jest zawsze, gdy kapitał zakładowy przekracza 500 000 zł, a wspólników jest więcej niż 25. Rada składa się przynajmniej z trzech członków, powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników, jednak akt założycielski może przewidzieć inaczej. Członkowie są powoływani na rok, chyba ze akt założycielski stanowi inaczej. Członkowie mogą być odwoływani w każdym czasie uchwałą wspólników. Członkami rady nadzorczej nie mogą być : członkowie zarządu, prokurenci, likwidatorzy, kierownicy oddziału lub zakładu, główny księgowy, radca prawny lub adwokat, a także inne osoby które podlegają bezpośrednio członkowi zarządu lub likwidatorowi.
Podstawową funkcją jest stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich gałęziach przedsiębiorstwa. Szczególnie bada ona bilans oraz rachunek zysków i strat, zarówno pod względem rachunkowym jaki i faktycznym. Bada także sprawozdania zarządu oraz jego propozycje co do podziału zysków i pokrycia strat.
Do komisji rewizyjnej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 paragraf 2 pkt 1 k.s.h. czyli sprawozdanie zarządu z działalności spółki oraz sprawozdanie finansowe za ubiegły rok obrotowy) oraz ocena wniosków zarządu dotyczących podziału zysku lub pokrycia strat, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny, w trybie i zakresie określonym dla wykonywania tych czynności przez radę nadzorczą. W spółce, w której nie ma rady nadzorczej, akt założycielski może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej.

5. Zmiana aktu założycielskiego spółki

Każda zmiana aktu wymaga dla swej ważności uchwały wspólników i wpisu do rejestru.
Podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić tylko poprzez zmianę aktu założycielskiego. Może to nastąpić poprzez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących, bądź przez ustanowienie nowych. Podwyższyć kapitał zakładowy można także przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych utworzonych z zysków spółki ( art. 261 i 262 paragraf 2 pkt 3 k.s.h.). Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zgłoszenia przez zarząd do sądy rejestrowego (art. 262 paragraf 1 k.s.h.). podwyższenie następuję z chwilą wpisu do rejestru (art. 262 paragraf 4 k.s.h.), ma więc charakter konstytutywny.
Obniżenie kapitału zakładowego następuje w formie uchwały, która powinna zawierać określenie wysokości, o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony, oraz sposób obniżenia (art. 263 paragraf 1 k.s.h.). Dokonując obniżenia, należy zachować ustawowe minimum wysokości kapitału zakładowego oraz udziału (art. 263 paragraf 3 k.s.h.). obniżenie kapitału zakładowego musi być przez zarząd zgłoszone do sądu rejestrowego (art. 265 paragraf 1 k.s.h.) i ma ono charakter konstytutywny.

Wyłączenie wspólnika

Jak wynika z art. 266 paragraf 1 k.s.h., sąd może orzec wyłączenie wspólnika ze spółki z ważnych przyczyn na zadanie wszystkich pozostałych wspólników, z tym że udziały wspólników żądających wyłączenia muszą stanowić więcej niż połowę kapitału zakładowego.
Akt założycielski może orzec, że z powództwem tym może wyjść mniejsza liczba wspólników, ale ich udziały muszą stanowić więcej niż połowę kapitału zakładowego.
Sąd orzekając, o wyłączeniu wspólnika, wyznacza termin, w ciągu którego ma być zapłacona cena przejęcia wyłączonego udziału wraz z odsetkami, licząc od dnia doręczenia pozwu. Jeśli w ciągu tego czasu kwota ta nie została zapłacona albo złożona do depozytu sądowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne (art. 267 k.s.h.).
W przypadku gdy orzeczenie o wyłączeniu jest bezskuteczne, wspólnik ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkód.
Wspólnicy występujący z powództwem, o wyłączenie wspólnika ze spółki, mogą żądać zabezpieczenia powództwa. Sąd, zgodnie z art. 268 k.s.h., może orzec o zabezpieczeniu, jeśli zaistnieją ku temu "ważne powody". Owo zabezpieczenie polega na zawieszeniu wspólnika w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce.
Wspólnika prawomocniej wyłączonego, za którego przejęte udziały zapłacono w terminie, uważa się za wyłączonego ze spółki już od dnia doręczenia mu pozwu. Nie wpływa to na ważność czynności, w których brał udział w spółce po dniu doręczenia mu pozwu (art. 269 k.s.h.).

Rozwiązanie i likwidacja spółki

Rozwiązanie spółki z o.o. następuje po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.
Rozwiązanie spółki z o.o. powoduje mianowicie : (art. 270, 271, 21 k.s.h.):
- przyczyny przewidziane w akcie założycielskim
- uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza
- uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza - żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeśli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe, albo jeśli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki
- niezawarcie umowy spółki (niedokonane jednostronnej czynności prawnej w przypadku spółki jednoosobowej)
- sprzeczność z prawem przedmiotu działalności spółki określonej w akcie założycielskim
- brak w akcie założycielskim postanowień odnoście do firmy, przedmiotu działalności, kapitału zakładowego lub wkładów
- brak zdolności do czynności prawnych ( w chwili ich dokonywania) wszystkich osób sporządzających akt założycielski spółki.

Orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki.
Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu jej likwidacji, z chwila wykreślenia z rejestru (art. 272 k.s.h.). Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym trwaniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu, chyba że z żądaniem rozwiązania wystąpił nie będący wspólnikiem członek organu spółki albo organ państwowy, o którym mowa w art. 271 pkt 2 k.s.h.
Spółka w likwidacji zachowuje osobowość prawną i podlega, z pewnymi zmianami, dotychczasowym przepisom.

Likwidację przeprowadzają likwidatorzy, których można podzielić na:
- ustawowych, którymi są zarządy spółek
- powołanych uchwałą wspólników
- powołanych przez sąd w razie sądowego rozwiązania spółki.

Celem postępowania likwidacyjnego jest zabezpieczenie interesów wszystkich wspólników, a przede wszystkim interesów wierzycieli, którzy mogą poszukiwać zaspokojenia swych pretensji jedynie na majątku spółki. ochronie tych ostatnich służy:
- postępowanie konwokacyjne, polegające na wezwaniu wierzycieli do zgłoszenia swych pretensji w ciągu 3 miesięcy
- czas tamujący podział majątku spółki przez 6 miesięcy od ostatniego wezwania.

Zakończenie postępowania likwidacyjnego następuje z chwila całkowitego spieniężenia i podziału majątku między wspólników.


Do podstawowych obowiązków likwidatora należą: (art. 277-290 k.s.h.)
- zgłoszenie do sądu rejestrowego takich danych jak : data otwarcia likwidacji, imię i nazwisko likwidatora, sposób reprezentowania spółki przez likwidatora
- przedstawienie wzoru podpisu likwidatora, złożonego wobec sądu albo uwierzytelnionego notarialnie
- zgłoszenie sadowi rejestrowemu uchylenia likwidacji, gdyby taki fakt miał miejsce
- sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji, który powinien być przedstawiony zgromadzeniu wspólników w celu zatwierdzenia
- po upływie każdego roku złożenie wspólnikom sprawozdania i bilansu za ubiegły rok, przy czym bilans likwidacyjny powinien zawierać wszystkie przedmioty (aktywa) według ich wartości zbywczej
- po ukończeniu likwidacji i po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników ostatecznych rachunków, likwidatorzy powinni ogłosić sprawozdanie likwidacyjne i złożyć je sądowi rejestrowemu z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru handlowego.

Podział majątku między wspólników, po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, następuje w proporcji do ich udziałów. Akt założycielski może przewidzieć inne zasady.
Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury, w tym okresie nie może być ona także ustanowiona (art. 284 k.s.h.).

6. Odpowiedzialność cywilnoprawna

Członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność solidarną za spółkę wobec wierzycieli, jeśli umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane, o których mowa w art. 167 paragraf 1 pkt 2 i art. 262 paragraf 2 pkt 3 k.s.h. , czyli elementy zgłoszenia oraz elementy zgłoszenia podwyższenia kapitału zakładowego (art. 291 k.s.h.).
Członkowie zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidatorzy odpowiadają wobec spółki za szkodę wyrządzoną zawinionym działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami aktu założycielskiego.
Każdy, kto bierze udział w tworzeniu spółki i wyrządził z własnej winy szkodę spółce, naruszając przepisy prawa, obowiązany jest do jej naprawienia (art. 292 k.s.h.). Jeżeli szkodę, o której była mowa wyżej, wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają oni solidarnie za szkodę (art. 294 k.s.h.).






Bibliografia:
1. „Zarys prawa handlowego” – Kruczalak Kazimierz, Warszawa 2002
2. „Spółki handlowe” – Kruczalak Kazimierz, Warszawa 1998
3. Kodeks Spółek Handlowych. Stan prawny na 10 stycznia 2007