Funkcje opieki (pedagogika opiekuńcza)

FUNKCJE OPIEKI

FUNKCJA HOMEOSTATYCZNA
Funkcja homeostatyczna opieki - to jej najbardziej pierwotne, funda-mentalne, a równocześnie kreatywne następstwa, dokonujące się w osobie podopiecznego. Oznacza to, że wielorakie czynności opiekuna podejmowane dla zaspokajania ponadpodmiotowych potrzeb podopiecznego doprowadzają w sposób ciągły do osiągania określonego stanu ich zaspokojenia, co jest równoznaczne z przywracaniem i utrzymywaniem w jego biopsychicznej strukturze chwiejnej równowagi, jako podstawowej właściwości i absolutnego warunku istnienia. Jej pierwotność polega na tym, ze zgodnie z naturą i warunkami istnienia żywego organizmu jawi się nam jako niezmiennie konieczne i stałe wyprzedzenie wszelkich innych funkcji opieki. Jest ona równocześnie pierwszym fundamentalnym ogniwem calego łańcucha dalszych niezmiernie doniosłych następstw działalności opiekuńczej, a także czynnikiem wyzwalającym i kreującym te następstwa.

Struktura funkcji homeostatycznej jest dwoista.

Składają się na nią dwie warstwy:
Obiektywna to osiągany stan zaspokojenia potrzeb i równowagi, zwłaszcza biochemicznej, niezależnie od tego, czy, na ile i jak jest on odzwierciedlany przez podopiecznego w sferze uczuć i świadomości. Liczy się tu tylko to, co rzeczywiście jemu jest dane, co on faktycznie otrzymuje i osiągana dzięki temu równowaga.
Subiektywna stanowi emocjonalne doznania. Składają się na nie odczucia przyjemności, błogości i zadowolenia, towarzyszące całemu przebiegowi zaspakajania potrzeb aż do ich względnego nasycenia, jako swoista gratyfikacja za to, co organizm otrzymuje.

FUNKCJA EGZYSTENCJALNA
Jest to funkcja składająca się z najdonioślejszych dla istnienia elementów, będącymi naczelnymi wartościami.
Życie każdej ludzkiej (i nie tylko) jednostki zostaje zachowane przede wszystkim w rezultacie roztaczanej nad nią, opieki, zwłaszcza w zakresie zaspokajania potrzeb biologicznych, szczególnie w okresie dzieciństwa - całkowitej zależności opiekuńczej od dorosłych. Zaspokajanie potrzeb jednostek niezdolnych do samodzielnej egzystencji nie tylko warunkuje życie jako takie, ale również jego jakość.
Zaspokajanie potrzeb ponadpodmiotowych potomstwa warunkuje również zachowanie gatunku
Stan zdrowia każdej ludzkiej jednostki, zwłaszcza dzieci i młodzieży, osób chorych, niedołężnych- to w dużym stopniu obserwowalny na co dzień skutek zaspokojenia ich ponadpodmiotowych potrzeb, przede wszystkim biologicznych i bezpieczeństwa (tzw. potrzeb zdrowotnych). Przejawia się, on w zachowywaniu zdrowia, jego odzyskiwaniu we wszystkich przypadkach okresowej, cześciowej utraty oraz pozyskiwaniu w możliwym zakresie i stopniu poprzez racjonalny tryb życia, stały kontakt z przyrodą, hartowanie organizmu, utrzymywanie kondycji.
Odwiecznym następstwem zaspokajania potrzeb podopiecznych w dominujacym zakresie opieki (głównie nad potomstwem) jest ich wielostronny rozwój
Od określonego stanu zaspokojenia potrzeb zależy równiez możliwość pomyślnego przebiegu szeroko i sciśle pojętego wychowania oraz uzyskiwania założonych jego efektów.

FUNKCJA REGULACYJNA
Skutkiem opieki związanym ściśle z zaspokajaniem potrzeb jest ich regulowanie i rozbudzanie.
Sprawowanie opieki powoduje bowiem- poprzez określony model zaspokajania potrzeb podopiecznego- ich inherentne wobec tego modelu przyporządkowywanie się i kształtowanie. Inaczej mowiąc, model ten zostaje w pewnej mierze przyswojony przez podopiecznego jako własny. Niedocenianie i niewykorzystywanie w sensie konstruktywnym tego mechanizmu w procesie opieki prowadzi między innymi do powstawania u podopiecznych sprzecznego i niezgodnego z ich interesem życiowym układu potrzeb i tendencji w ich zaspokajaniu. Dlatego też w procesie opieki opiekun staje wobec konieczności podejmowania takich długofalowych działań, wykazywania takich tendencji, które prowadziłyby do możliwie najkorzystniejszych następstw w tym zakresie. W przeciwnym razie będą one różne, a więc dodatnie i ujemne, pożądane i niepożądane.
Cele i zadania funkcji regulacyjno- stymulacyjnej
Hamowanie i ograniczanie tendencji ekstremalnych w zaspokajaniu potrzeb
Rozwijanie i utrwalanie tendencji optymalizacyjnych w zaspokajaniu potrzeb.
Hamowanie i ograniczenie potrzeb „nienasyconych”
Hamowanie i wygaszanie pragnień i dążeń sprzecznych z ich zasadniczymi potrzebami i globalnym interesem życiowym
Hamowanie i wygaszanie potrzeb nałogowych i niektórych potrzeb nawykowych
Profilaktyka i terapia potrzeb chorobowych
Kształtowanie postaw kompromisu w sytuacjach zdarzeń lub sprzeczności niektórych potrzeb

FUNKCJA USAMODZIELNIAJĄCA
Każda normalna działalność opiekuńcza, w której podopieczni posiadają, wszelkie dyspozycje do stopniowego przezwyciężania swego stanu niezdolności do samodzielnego zaspokajania i regulowania określonych potrzeb, prowadzi do ich uniezależnienia się od tej opieki, do usamodzielnienia życiowego.

FUNKCJA SOCJALIZACYJNA
Każdy ludzki układ opiekuńczy (rodzina, placówka opiekuńcza) funkcjonuje współczesnie nie w odosobnieniu i pełnej autonomii, lecz w określonym, najcześciej zagęszczonym środowisku spoleczno-kulturowym, w wielorakich zależnościach od niego, ksztaltujących treści, formy i zakresy jego działalności. Przede wszystkim czerpie on z tego środowiska (w normalnych przypadkach) odpowiednie zasilanie, jest przez nie w pewnym zakresie i stopniu ciągle pobudzany i regulowany, a środowisko to staje sie odbiorcą, bieżących i finalnych efektów jego działalności.



PS dodałam również prezentacje (power point)