Pedagogika opiekuńcza- ważne zagadnienia do egzaminu

Janusz Korczak- (1878-1942); 1902- 1939 opieka nad dziećmi z Czernikowa i Powiśla; 1907- kolonia w Wilhelmówce z żydowskimi, 1908 kolonia w Michałowie z polskimi, Stefania Wilczyska- działała z Korczakiem od 1912, 1919 założył z Maryna Faska Nasz Dom w Pruszkowie Pruszkowie od 1927 na Bielanach.1926- pierwsze w świecie czasopismo dzieci i młodzieży „Mały przegląd”. 1940- Dom Sierot przeniesiono do Getta Warszawskiego. Powieści: „Dzieci ulicy”, „Dziecko salonu”. Nowele: „Jośki, mośki i srule”, „Janki, józki i franki”. Dramaty: „Którędy”, „Senat szaleńców”, „ Sam na sam z bogiem”. Pedagogiczne: „Jak kochać dziecko”, „Prawo dziecka do szacunku”, „Pedagogika żartobliwa”, „Momenty wychowawcze”, „Ludzie są dobrzy”. Czasopisma: ped: wychowawca, opieka nad dzieckiem, pedagogika specjalna. Lekarskie : kronika lekarska , medycyna. Dziecięce: w słońcu, promyk. Powszechne: głos, kolce. System wychowawczy: 4 zasady: samorządność, samodzielność, samowychowanie, aktywność własna. Prawo dziecka do: szacunku, miłości, szkoły, by było tym kim jest, własnego dzieciństwa, błądzenia i poprawy, współrządzenia, dialogu z dorosłym, własnego budżetu.
Kazimierz Jeżewski- (1877- 1948)- 1906 m.in. za sprawą Jeżewskiego powołano Towarzystwo Opieki nad Dzieckiem w Warszawie. 1907 założył Towarzystwo Gniazd Sierocych. Sierocych gniazdo wg. Koncepcji Jeżewskiego powstało w 1909 w Stanisławczyku. 1945- zarejestrował Towarzystwo Gniazd Sierocych Sierocych Wiosek Kościuszkowskich.. 1958- Min.oświaty powołało Rodzinne Domy Dziecka jako kontynuacja Gniazd Sierocych Jeżewskiego. Cechy konstytutywne gniazd: 1. org. wew. Na wzorach rodziny i wych. rodzinnego. 2. wychowanie w pracy i przez prace. 3. kształcenie zawodowe. 4. odpowiedz. za wych. do jego usamodzielnienia. 5. praca społeczna i przestrzeganie jej zasad. 6. podnoszenie poziomu kultury rolnej na wsi.
Józef Czesław Babicki (1880- 1952) 1926- jeden z współtwórców związku zawodowego Wychowawców Polskich Zakładów Wych. 1938- organizator i uczestnik I kongresu dziecka. 1926- współredaktor „Wychowawcy”, zamieszczał tam „samouczki dla wychowawców”. Istota wychowania polega na współistnieniu 3 elem: 1. wychowawca jako podmiot. 2. wychowanek jako przedmiot, 3. Duch ula- nić porozumienia miedzy w-ca a w-nkiem. Wychowawca ma chartka. się postawą opiekuńczą(komponent- poznawczy, emocjonalny i behawioralny). Babicki stał się inicjatorem reformy zakładowego systemu opieki nad dzieckiem. System rodzynkowy- społ. sieorcińca podzielona na 15 osobowe rodzinki w różnym wieku, na zasadzie autodoboru. Na czele mateczka- najstarsza wychowanka. Wychowawca- inspirator i doradca. Książki: „Krzywda dziecka w zakładach opiek-wych”, „metodyka wychowania dziecka opuszczonego”
Kazimierz Lisiecki „Dziadek” (1902- 1976). 1928 –przkszatlcenie KODU w Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy. I nieoficjalne ognisko w 1930 na ul.Senatorskiej, zaś I oficjalne w 1934 na ul.Długiejw W-wie. 1956- Min.Oświaty powołał Państwowy Zespół Ognisk Wychowawczych- prezesem Lisiecki. 1964- po raz I dziewczęta (Muranów). 1971 Lisieckiego na emeryturę, ogniska przejęła Maria Łopatkowa, aż do 1983. 1994- ogniska podporządkowane Samorządom Terytorialnym- nazwa- Zespół Ognisk Wych. i. K.Lisieckiego Dziadka. Metody wychowawcze: Praca, kary i nagrody, samorządność, wych przez sport, muzykę, kazania Dziadka.. Obecnie dyrektorem jest Barbara Passini, a zastępcą Elżbieta Tatarowicz.
Ks.Bronisław Markiewicz (1842- 1912) organizował na wsiach: zsypki, izby przeciwepidemiologiczne, walkę z alkoholizmem, prawo propinacji. Utworzył kasę zapomogowo-pożyczkową , założył szkołę tkacką. 1885-wyjadz do Włoch, 1886- wstąpił do Salezjanów w Turynie. 1892- przybywa do Galicji, do Miejsca, które od 1892 zmieniło nazwę na Miejsce Piastowe. 1895- występuje z salezjanów. Założył świeckie towarzystwo pod nazwą „Praca i powściągliwość”. 1928- zarejestrowano zgromadzenie „Michallineum”- przejęło zakłady Markiewicza. Markiewucz prowadził zakłady w Miejscu Piastowym i Pawlikowicach. System wych: oparty na miłości, powściągliwości i pracy( powściągliwość- cecha kardynalna- umiar w piciu, jedzeniu, mówieniu, zabawach., niepalenie, niepicie alkoh.) 1.wych dzieci do warunków warunków jakich przyjdzie im żyć. 2.Dwuzawodowość. Wprowadził karty VOT (wnikliwe analizowanie każdego dziecka), wyznaczały kier działania wychowawczego , sprawdzały te działania. Z pracy uczynił zasadę i metodę wych.. Wyróżnił 3 rodzaje pracy i lenistwa: fizyczna, umysłowa i duchowa. Wprowadził metodę uprzedzajacą- uprzedzać złę zachowania dziecka, niedopuszczać do nich. Bardzo ważne było wychowanie przez wzór, słówko wieczorne, muzyka, krajoznawstwo i religijność.

Wioski sieroce SOS: twórcą Herman Gmeiner, I wioska w Imst w 1949 w Austrii. (societas socjalis = SOS); pierwsze w europie, ostatnia w Auatrali, najwięcej w eur zach, Afryce zach, i ameryce środk. Najwieksza jest w Wietnamie. Wietnamie świecie funkcjonuje 442 SOS, pierwszą w europie była w Biłgoraju. Funkcjonują wg.4 zasad: dom, wioska, matka, rodzeństwo. 3 lata na tworzenie i 3 na wygasanie. Matki: samotna, bezdzietna, 30-40 lat, wykształcenie najmniej średnie, ogólne warunki prawne, zdrowie, pozytywne kwalifikacje. Dzieci: obie płcie, sieroty nat lub społ, po 1998 dozwolony kontakt z domem rodzinnym, norma fiz i psych chyba że matka chce inaczej, od 2-3 roku do 7-8 roku, chyba że matka chce inaczej lub nierozdzielnie rodzeństw. Są ciocie, każda ma 2 domy. Każda wioska ma dyrektora (z rodziną), pedagoga i psychologa. Każda wioska jest pod opieką Międzynarodowego Towarzystwa Wiosek Dziecięch SOS- największe na świecie towarzystwo prywatne charytatywne. W Polsce są 3 wioski SOS: w Biłgoraju 1984, w Kraśniku 1992, w Siedlcach 1997, i w Karlinie w budowie. Do 1990 SOS podlegały Ministerstwu Edukacji Narodowej, po transformacji powołano Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w PL, jest ono od 1990 podmiotem prowadzącym wioski.

ADOPCJA: Optymalny model opieki nad dzieckiem osieroconym. Można rozwiązać gdy przeciwdziała dobru dziecka. W PL można adoptować dziecko 6tyg- 18 lat, musi mieć uregulowaną syt. prawną, określony stan zdrowia(musi być znany rodzicom), musi żyć w momencie orzekania. Rodzice- zdrowi psych i fiz. Nigdy nie pozbawieni władzy, pełnia praw cywilnych i obywatel, stałe źródło utrzymania stały adres, pozytywna kwalifikacja w ośrodku adop-opiek. Adoptować może małżeństwo, osoba samotna, nie może rodzeństwo, konkubinat, pary homo. Adopcja jest oddzielna dla męża i żony. Są 3 rodz. adopcji: 1.niepełna rozwiązywalna- stosunki prawne dot. Rodziców Rodziców dzieci , nie zrywa się więzi z rodziną pochodzenia. 2.pełna rozwiązywalna- zerwanie więzów z rodz. pochodzenia, nabycie ich w rodzinie adopcyjnej. PRAWA DZIECKA: do nazwiska, rodziny, dziedziczenia, alimentacji. 3.całkowita nierozwiązywalna; to samoi co 2 tylko że jest nierozwiązywalna. Zagraniczna: gdy przez 0,5 roku nie udało się znaleźć w kraju. 3 mies ma ośrodek zgłoszenia, 3 mies ma Krajowy Ośrodek Adop-Opiek, i dane do Europejskiego banku adopcji. Wymóg- styczność styczność dzieckiem na terenie PL, wg procedury Pl i polskiego sądu. Rodzina adopcyjna od własnej różni się: sposobem powstania (akt urodzenia* akt orzeczenia sądu), i więzy krwi (są* nie ma)

ĆWICZENIA

4 zasady przeprowadzania reformy: wcześniej, bliżej, krócej, taniej. DOMY DZIECKA Funkcje domu dziecka: socjalizacyjna, opiek-wych, dydaktyczna, kompensacyjna, adaptacyjna, resocjalizacyjna, zdrowotna, kulturowa. Zadania domu dziecka: opiek-wych, kompensacyjne, dydaktyczne. Na mocy ustawy z 1991 zniesiono podział domów dziecka na domy małego dziecka i domy dziecka. Zdniem 1.I.1993 Ministerstwo Edukacji Narodowej przejęło od Resoru Zdrowia Domy Małego Dziecka. POGOTOWIA OPIEKUŃCZE: 13 stycznia 1920 uchwałą Sejmu, Ministra Pracy- powstaje I pogotowie w Łodzi. Pierwszy statut wyszedł w 1958r. Funkce: interwencyjna, diagnostyczna, dydaktyczna, selekcyjna, zdrowotna, terapeutyczna. Przymowane są dzieci od 11 r.ż. na podstawie rozstrzygnięcia sądu , niezależnie od miejsc zamieszkania. Pobyt dziecka 3 mies lub przedłużenie o dlasze 3 mies jeśli toczy siś postępowanie. Placówka może prowadzić hotel (hotelik rodzinny). RODZINNE DOMY DZIECKA: instyt opiek-wychow, realizująca proces wych dziecka metodami rodzinnymi, to kontynuacja gniazd sierocych Jeżewskiego. Jeden lub oboje rodziców są na etacie. Pierwsze powstało w 1958- dom Dowlaszów w Szczecinie( jako filia domu dziecka), i dom Zapartów w Świdwinie (jako rodzina wielodzietna dofinansowana przez państwo). Od 1968 RDD organizuje Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.. Ramowy satut wydano w 1976. Istnieją 3 typy: * ojciec pracuje poza sdomem a matka-opiekunak (od 6 do 9 dzieci). *obydwoje opiekuni-wychowawcy (12-15 dzieci). *samotna osoba-opiekun (6 dzieci). Za lokal płaci samorząd. RODZINA ZASTĘPCZA: zinstytucjonalizowała się w XVI w za sprawa św. Wincentego a`Paulo. RZ- rodzina która na pewien przejściowy okres bierze pod opiekę i na wychowanie dziecko, którego rozwój zagrożony jest w rodzinie własnej. 1923 w Łodzi akcja, prowadzona przez Wandę Szumanównę. Czerwiec 1945- I spis dzieci i młodzieży. Największy rozwój RZ w Polsce przypada na 1946-47 (46- 68 tys, a w 47 72 tys). Pełna regulacja prawna funkcjonowania RZ nastąpiła w 1978. Obecnie podst prawną funkcjonowania RZ w PL jest ustawa o pomocy społecznej z 12 marca 2004. Musi zapewniać dziecku: odpowiednie war bytowe, możliwość rozwiku fiz, psych i społ, zaspokojenie indywidualnych potrzeb, możliwość właściwej edukacji, odpowiednie war do wypoczynku i org czasu wolnego. Rodzaje rodzin zastępczych: 1. spokrewnione z dzieckiem. 2. niespokrwenione z dzieckiem. 3. zawodowe, niespokrewnione z dzieckiem
• Wielodzietne (max 6 dzieci)
• Specjalistyczne (max 3 dzieci ale specjalnej troski)
• O charakterze pogotowia rodzinnego (max 3 dzieci, max d0 12 miesięcy, tylko sąd może przedłużyć o nastepne 3 mies)
Wielodzietne i specjalistyczne otrzymują świadczenia z tytułu opieki nad dzieckiem, a o charakterze pogotowia otrzymują świadczenia z tytułu gotowości do opieki lub z tytułu opieki.
Kandydaci na rodziców zastępczych muszą przejść szkolenie prowadzone przez PCPR lub OPS lub ośrodki adop-opiek. Podstawą ustalenia wysokości pomocy pieniężnej jest podstawa-1621zł. Starosta udziela rodzinie pomocy pieniężnej w wysokości 40% podstawy, pomniejszonej o kwotę odpowiadającą 50% dochodu dziecka nie mniej jednak niż 10% podstawy.


ŚWIETLICA SZKOLNA:forma pomocy rodzicom pracującym. Nazwa od izby wieśniaczej. Największy rozkwit w PL w latach 30-tych. Dla dzieci z klas I-IV. Funkce świetlicy: 1.opiekuńcza- bezpiecz, racjonalny styl życia i zaspok potrzeb materialnych, war do org innych potrzeb.2. wychowawcza- rekreacja-wypoczynek, muszą dominować zajęcia ruchowe; kreatywność- twórcze dzialania, zainteresowania,zamiłowania. 3.społeczna- kształcenie postaw prospolecznych. Zadady w pracy świetlicowej: odmienność, dobrowolność, atrakcyjność zajęć, aktywizacja, bezpieczeństwo i higiena. 3 formy zajęć: indywidualne, grupowe, masowe. Metody pracy świetlicowej oparte są na : * słowie-bajki, czytanie, pogadanka, *pokazie- film, obraz, model, *zajęciach praktycznych- kartki świąteczne, pisanki. W ramach reform systemu opieki nad dz świetlice zyskały rangę placówek wsparcia dziennego (tj.-świetlice socjo-terpeutyczne, psycho-terapeutyczne, i integrujące). Realizowane są też programy terapeutyczne- wyrównywanie braków, wzmacnianie psych, modelowanie syst wartości dzieci z zagrożonych wychowawczo środowisk.