Organizacje międzynarodowe i ich działalność
MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE I ICH ROLA W ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZYM PAŃSTW ŚWIATA
1. ONZ-Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała w 1945 roku i skupia 185 państw całego świata. Polska przystąpiła do niej w 1946 roku.
A) Cele ONZ:
· Zapewnienie międzynarodowego bezpieczeństwa i pokoju
· Ochrona praw i godności człowieka
· Współpraca polityczna, naukowa, kulturowa
· Popieranie postępu gospodarczego, społecznego i kulturowego państw świata
B) Zasady, według których działa ONZ:
· Równość i suwerenność państw członkowskich
· Nieingerowanie w sprawy wewnętrzne państw
· Udzielanie pomocy
· Pokojowe rozwiązywanie problemów
2. Oficjalne języki ONZ to: angielski, chiński, arabski, francuski, hiszpański i rosyjski.
3. Organy kierujące organizacją ONZ:
· Zgromadzenia Ogólne- inicjuje badania, zaleca współpracę, podejmuje uchwały
· Rada Bezpieczeństwa- za główny cel postawiła sobie dyplomatyczne rozwiązywanie problemów, ale prowadzi także akcje militarne. Składa się z 15 członków, w tym 5 stałych( USA, Chiny, Rosja, Wielka Brytania i Francja)
· Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości-z siedzibą w Hadze
4. Agendy-organizacje specjalistyczne ONZ:
· UNICEF- Fundusz Pomocy Dzieciom, wspomaga wszelkie organizacje zajmujące się dziećmi, pomaga im w krajach głodujących i likwiduje analfabetyzm
· FAO- Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, udziela pomocy żywnościowej, dba o ochronę surowców mineralnych świata i czuwa nad jakością żywności, a także warunkami życia ludności wiejskiej
· UNESCO- Organizacja do spraw Oświaty, Nauki i Kultury, dba o rozwój tych dziedzin, ochrania i ratuje zabytki, a także tworzy Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego
· WHO- Światowa Organizacja Zdrowia, koordynuje badania medyczne, pomaga w zwalczaniu epidemii i wydaje opinie na temat osiągnięć medycyny
· UNEP- Program Ochrony Środowiska(siedziba w Nairobi), dba o środowisko naturalne na całym świecie
· UNDP- Program Rozwoju Narodów Zjednoczonych, prognozuje rozwój społeczno-gospodarczy świata
5. Międzynarodowe organizacje gospodarcze:
A) EFTA-Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (siedziba w Genewie). Państwa członkowskie: Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Lichtenstein. Cel: wzajemne wspieranie się w dążeniu krajów do stałego wzrostu gospodarczego i pełnego zatrudnienia
B) Grupa Wyszehradzka- kraje członkowskie: Polska, Węgry, Czechy i Słowacja. Cel: wspieranie się w sprawach integracji z UE
C) CEFTA- Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu. Państwa członkowskie: Polska, Czechy, Słowacja, Rumunia, Węgry, Bułgaria, Słowenia, Litwa Łotwa, Estonia. Cele: stworzenie strefy wolnego handlu ochrona rolnictwa i ułatwienie w ruchu turystycznym
D) OECD- Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Państwa członkowskie: wszystkie kraje UE, Australia Kanada, Islandia, Nowa Zelandia, Norwegia, USA, Szwajcaria, Turcja, Meksyk, Czechy, Węgry, Polska. Cele: wspieranie rozwoju gospodarczego państw członkowskich i koordynacja handlu światowego
E) Rada Europy- Parlament Europejski, członkami jest 40 państw europejskich. Cele: zacieśnienie współpracy w dziedzinach: społecznej, kulturowej i prawnej między państwami członkowskimi.
F) IMF- Międzynarodowy Fundusz Walutowy, członkami jest 117 państw. Cele: stabilizacja światowego systemu walutowego i udzielania pożyczek oraz kredytów w celu wspierania międzynarodowej współpracy finansowej
G) OPEC- Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową. Państwa członkowskie: Algieria, Arabia Saudyjska, Libia, Kuwejt, Irak, Iran, ZEA, Ekwador, Katar, Nigeria, Gabon, Wenezuela, Indonezja. Cel: kształtowanie cen ropy naftowej na rynku światowym
H) NAFTA- Północnoamerykańskie Stowarzyszenie Handlu. Państwa członkowskie: USA, Kanada, Meksyk. Cele: wolny handel między państwami członkowskimi, ochrona środowiska naturalnego, promowanie wolnej konkurencji.
6. Inne organizacje międzynarodowe:
· IBRD- Bank Światowy, udziela długotrwałych pożyczek i kredytów
· IAEA- Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, kontroluje badania prowadzące do rozwoju energetyki i wykorzystanie materiałów radioaktywnych
· NATO- Pakt północnoatlantycki, jest organizacja o charakterze polityczno wojskowym. Skupia 19 państw. Jej zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa państwom członkowskim
· OBWE- Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy Europy, skupia 53 państwa, główne zadania to ochrona praw człowieka i zapobieganie konfliktom. Wspiera NATO i UE
· INTERPOL- współpraca policji różnych państw w celu zwalczania przestępczości międzynarodowej
· GRUPA G-7- (Francja, Japonia, USA, Niemcy, Kanada, Wielka Brytania i Włochy) wzrost gospodarczy, stabilizacja walut i wymiana informacji w zakresie polityki gospodarczej
6. Przynależność Polski do organizacji międzynarodowych:
A) EFTA od 1990
B) Grupa Wyszehradzka
C) CEFTA – członek założycielski
D) OECD od 1996
E) Rada Europy od 1991
F) IMF od 1986
G) NATO od 1999