Podział stylistycznych środków językowych
1. Fonetyczne środki - celowy dobór głosek:
-instrumentacja głoskowa albo eufonia
-onomatopeja, czyli imitowanie dźwięków (miau, hau, zgrzytać, huk itp)
-rym, czyli zgodność grupy głosek kończących wyraz w co najmniej dwóch wersach
-rytm, czyli sylabiczność i sylabotoniczność
2. Morfologiczne - wykorzystanie budowy wyrazów:
-fleksja-albo użycie archaicznych końcówek (chłopy, króle, albo tzw. praesens historicum-obydwa sposoby rzadziej
stosowane ze względu na ograniczenie możliwości)
-słowotwórstwo-zdrobnienia, zgrubienia, neologizmy, wyrazy żartobliwe
-etymologia - pochodzenie słów i pokrewieństwo etymologiczne (listek - mały liść)
-składnia - budowa zdań (apostrofa, powtórzenia, anafora, polisyndeton, refren - cała zwrotka, wers lub jego część, paralelizm składniowy, inwersja składniowa)
3.Leksyka-słownictwo:
-synonimy nacechowane emocjonalnie, oceniające i tworzone z nimi związki frazeologiczne oraz
-synonimy-archaizmy, neologizmy, dialektyzmy, regionalizmy, z gwar środowiskowych i poetyzmy.
4.Figury stylistyczne, czyli tropy poetyckie-wzmacniają ekspresję, siłę wyrazu, piękno (używane w stylu retorycznym i artystycznym):
-epitety-uwydatniają charakterystyczną cechę osoby, przedmiotu, stanu- nie cechę przygodną, więc nie kazda przydawka (przymiotnik, imiesłów przymiotnikowy, rzeczownik) jest epitetem
-porównanie - zestawienie dwóch przedmiotów ze względu na wspólną cechę (czerwony jak burak), ta cecha to podstawa porównania, oba człony łączone są przy pomocy spójników: jak, jakby, jak gdyby, jako, niby, na kształt
-porównania stereotypowe, zaczerpnięte z języka potocznego,
-porównania literackie, poetyckie - nie sa szablonowe, czesto bardziej rozbudowane i te nosza nazwę homeryckich
-metafora, inaczej przenośnia, czyli przeniesienie cechy jednego przedmiotu na drugi przedmiot (poranek życia-wczesna faza dnia i wczesna faza życia), jest to przenośne użycie wyrazu, nie zaś jego przenośne znaczenie (np. rączka jako uchwyt)
-matafora-animizacja, to nadanie cech istot żywych przedmiotom (wycie wiatrów)
-metafora-personifikacja, to nadanie cech ludzkich zwierzętom lub przedmiotom, pojęciom;
-hiperbola, inaczej przesadnia jest celowym wyolbrzymieniem, przekraczającym wiarygodność opisu;
-metonimia, czyli zamiennia, jest przeniesieniem nazwy jednego przedmiotu na inny na podstawie zachodzacego miedzy nimi zwiazku (oglądać Matejkę, chodzić w bawełnie, ręka od pióra oderwana)
-synekdocha, czyli ogarnienie, mozna uzyc nazwy czesci na okreslenie calosci lun na odwrot
-peryfraza, inaczej omówienie , czyli uzycie zamiast nazwy osoby, przedmiotu czy zjawiska, konstrukcji opisowej równoważnej znaczeniowo (Kraina Kwitnącej Wiśni zamiast Japonia)
-peryfraza - eufemizm, czyli wyraz lub zwrot używany zamiast słów dosadnych, wulgarnych (alkoholik, to ten. który nie wylewa za kołnierz)
-oksymoron jest mateforycznym zestawieniem wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach, wykluczających się
-alegoria to rozbudowana figura stylistyczna, która za pomocą opisu konkretnych postaci, motywow, obrazow czy wydarzen przedstawia treść mataforyczną, jest to jedno, powszechnie znane znaczenie symbolu.