Kultura 20-lecia międzywojennego
POCZĄTEK:
I Wojna Światowa zmieniła ukształtowanie i pozycję państw europejskich. Duże znaczenie miała także rewolucja październikowa w Rosji. Wzbudziła ona nadzieje wśród proletariatu innych państw, stanowiła początek niepokojów. Zakończenie I Wojny Światowej wyzwoliło dążenia niepodległościowe i zamknęło epokę kolonializmu.
Do przekształcenia nowej rzeczywistości przyczyniły się także rozwój nauki i techniki, wzrost komunikacji, pojawienie się lotnictwa, upowszechnienie radia, itp.. Doprowadziło to do umocnienia pozycji człowieka w świecie, dało mu jasne perspektywy na lepsze jutro.
Lata okresu międzywojennego(1918-1939)przyczyniły się w dużej mierze do odbudowy kultury, nauki i oświaty polskiej, które po I Wojnie Światowej były bardzo zacofane lub na bardzo niskim poziomie.
Stopień zacofania przedstawiał się w każdym regionie Polski inaczej, bowiem poszczególne zabory miały inne cele, co do wychowywania Polaków, np. w zaborze rosyjskim starano się wynarodowić Polaków, a w zaborze austriackim mieli być głównie lojalnymi obywatelami, więc mieli możliwość nauki. Po 123 latach niewoli naród polski zaczął odbudowywać swoje państwo.
Punkt wyjściowy dla kultury polskiej był niełatwy i opóźniony, gdyż wyrastała ona z kraju o przewadze struktury rolniczej, z nielicznymi ośrodkami cywilizacji przemysłowej.
NAUKA:
W tym okresie brakowało konsekwentnej polityki naukowej państwa, chociaż istniały próby koordynacji pracy w skali ogólnopolskiej, podejmowane przez ludzi nauki. Nastąpił znaczny rozwój towarzystw naukowych ogólnych i specjalistycznych. Formułowały one społeczna politykę naukową, utrzymywały szerokie kontakty naukowe z zagranicą i popierały badania w wybranej dyscyplinie. Największy autorytet miała Polska Akademia Umiejętności, związana z Uniwersytetem Jagiellońskim, ważną rolę naukową odgrywało także założone w 1907 Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Nastąpił rozwój warszawskiego ośrodka naukowego, który skupiał połowę placówek i instytucji naukowych kraju. Systematycznie wzrastała liczba ludzi nauki, Oprócz uczelni i towarzystw istniała sieć pozauczelnianych placówek naukowych zajmujących się różnymi dziedzinami. W wielu dziedzinach osiągnięto wysoki, liczący się w świecie poziom. Uznanie za granicą zdobyły prace matematyków i fizyków. Zasłużyli się w badaniach gazów i cieczy, oraz badaniach nad promieniowaniem kosmicznym. Do czołowych osiągnięć w dziedzinie nauk lekarskich należy zaliczyć prace na polu mikrobiologii, oraz odkrycia dotyczące grup krwi i szczepionki przeciwdurowej.
TEATR:
Odzyskanie przez Polskę niepodległości wpłynęło w istotny sposób na dalszy rozwój teatru, zwłaszcza w stolicy. Symboliczną wymowę miało przywrócenie w 1924 Teatrowi Rozmaitości nazwy Teatr Narodowy .
W pełni nowoczesną sceną, zarówno w sensie artystycznym jak i technicznym, stał się Teatr Polski, zasłużony w propagowaniu polskiego teatru romantycznego,
KINO:
Po odzyskaniu niepodległości nastąpił szybki rozwój kinematografii, ale z istniejących już wytwórni tylko nieliczne , zyskały większe znaczenie. Rozwinęła się sieć kin. W produkcji filmowej do najlepszych dzieł należały adaptacje utworów literackich.
SZTUKA:
Lata po 1918 cechuje wielość i dynamika przedsięwzięć artystycznych. W niepodległym państwie życie artystyczne charakteryzowała skłonność do wiązania się artystów w grupy, zarówno o programowym, jak i sytuacyjnym środowiskowym charakterze. Wszystkie dziedziny sztuki, a zwłaszcza malarstwo, charakteryzowała rozpiętość dążeń artystycznych — od radykalnych postaw, wyrastających z idei międzynarodowych po nurty tradycjonalno-historyczny.
W architekturze powojennej nadal utrzymywały się tendencje stylu narodowego.
MUZYKA:
Po odzyskaniu niepodległości życie muzyczne mogło się intensywniej rozwijać. Pierwszym w XX w. kompozytorem, który uczestniczył w europejskim życiu muzycznym i który stworzył własny, indywidualny język muzyczny o wyraźnie polskiej stylistyce, był Szymanowski. W II RP działały 3 teatry operowe, 2 filharmonie, liczne konserwatoria ,10 rozgłośni Polskiego Radia, które poświęcały muzyce ponad 50% czasu antenowego. Odbyły się pierwsze w Polsce międzynarodowe konkursy m.in. Pianistyczny im. F. Chopina.
LITERATURA:
Odzyskanie niepodległości zbiegło się z rozwojem nowych form życia literackiego. W 1920 powstał Związek Zawodowy Literatów Polskich a w 1926 uchwalono ustawę o prawie autorskim. Kształtowały się ugrupowania artystyczne o zróżnicowanych założeniach programowych. Dobitnie zaznaczyli swą obecność w literaturze, zwłaszcza w poezji, twórcy młodej generacji. Poeci tacy jak Tuwim, Lechoń, Słonimski, Wierzyński czy Iwaszkiewicz dążyli do związania poezji z teraźniejszością, codziennością, powszednim konkretem i do zbliżenia języka poetyckiego do mowy potocznej, z zachowaniem tradycyjnych form wyrazu i częściowym respektowaniem konwencji tradycyjnej nastrojowości poetyckiej.
ZAKOŃCZENIE:
Dorobek kulturalny Polski był bardzo ważny dla międzynarodowego prestiżu odrodzonego kraju. Świat był przyzwyczajony do polskiej niedoli. Właśnie w tych czasach kultura była namiastką państwa. W okresie XX-lecia międzywojennego z chwilom ponownych narodzin Polski, kultura stanęła przed nowym wyzwaniem. Stała się ‘’wizytówkom ‘’II Rzeczpospolitej na świecie. Szeregi uzdolnionych naukowców , artystów ,polityków pozwoliły kulturze osiągnąć wysoki poziom, bowiem każda dziedzina kulturalnego życia odnosiła sukcesy . Największe niewątpliwie odniosła oświata , która poważnie osłabiła analfabetyzm, wychowała polskie elity życia naukowego ,politycznego i artystycznego . Sukcesy odniosły też środki masowego przekazu, które kształtowały opinie publiczne. Rozkwitło malarstwo , architektura i rzeźba , która osiągnęła wysoką pozycje w skali światowej. Społeczeństwo dowiodło , że potrafi wykorzystać odzyskaną wolność i rozwijać się kulturalnie , czego dowodem jest rozwój teatru i opery. Wszystkie przejawy wolnych mieszkańców Polski trafnie uchwyciła literatura tego okresu, która zachowa je dla przyszłych pokoleń. Naród polski potrafił niewątpliwie korzystać z wolności i choć w krótkim czasie bo tylko przez 20 lat , stworzyć jeden z najpiękniejszych i najważniejszych okresów kulturalnego życia narodu.