Powstanie polskiego wojska ludowego
Ludowe Wojsko Polskie (LWP) – nazwa używana dla części Wojska Polskiego utworzonej podczas II wojny światowej w latach 1943-1944 na terytorium ZSRR, a następnie nazwa wywodzących się z niej sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1944-1952 i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1952-1989. Oficjalną nazwą w tym okresie było początkowo: Wojsko Polskie, następnie: Siły zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, a od 1952: Siły zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
[Edytuj]
Historia
Początkiem LWP było sformowanie w okresie maj-lipiec 1943 w Sielcach nad Oką w ZSRR 1. Dywizji Piechoty, z inicjatywy polskich komunistów skupionych w Związku Patriotów Polskich. Nowo utworzone siły zbrojne były podporządkowane ZSRR, natomiast nie uznawały zwierzchnictwa polskiego rządu na emigracji w Londynie. Na przełomie 1943 i 1944 roku formowano kolejne polskie jednostki w ZSRR, które utworzyły 1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych, rozwinięty 16 marca 1944 w 1. Armię Polską.
Ludowe Wojsko Polskie zostało formalnie powołane ustawą Krajowej Rady Narodowej z 21 lipca 1944 o przejęciu zwierzchnictwa nad Armią Polską w ZSRR i o scaleniu Armii Ludowej i Armii Polskiej w ZSRR w jednolite Wojsko Polskie (miało to miejsce równocześnie z ogłoszeniem manifestu lipcowego PKWN). Na mocy tej ustawy, KRN objęła zwierzchnią władzę nad Armią Polską w ZSRR oraz powołała do życia Dowództwo Naczelne Wojska Polskiego. Jednocześnie, 1. Armię Polską przemianowano w 1. Armię Wojska Polskiego. W lipcu 1944 sformowano również 2. Armię Wojska Polskiego, a w październiku 3. AWP, która nie ukończyła jednak formowania. Od 20 sierpnia 1944 prowadzono mobilizację do Wojska Polskiego na wyzwolonych terenach Polski.
Pierwszą bitwą oddziałów LWP była bitwa pod Lenino 12-13 października 1943. Następnie, oddziały LWP wspólnie z Armią Czerwoną walczyły z wojskami niemieckimi na Ukrainie, Białorusi, terytorium Polski, w Niemczech i Czechosłowacji.
W okresie II wojny światowej sformowano dwie armie Wojska Polskiego, w skład których wchodziło 10 dywizji piechoty, 5 brygad pancernych, brygada kawalerii, 2 brygady saperów, 3 dywizje i kilka brygad artylerii oraz mniejsze oddziały, jak również 4 dywizje lotnictwa. 31 grudnia 1944 w ich skład wchodziło ok. 270 000 żołnierzy, w tym ok. 150 000 stanu jednostek bojowych. Do ok. 40% korpusu oficerskiego i znaczną część kadry specjalistycznej stanowili Rosjanie.
W szeregach LWP służyło, w najgorętszym okresie zimnej wojny, prawie pół miliona żołnierzy.