Współczesne zagrożenia i wyzwania w zakresie bezpieczeństwa i pokoju

Kluczowy wpływ na współczesne środowisko międzynarodowego bezpieczeństwa ma nowy charakter zagrożeń. Co prawda, zagrożenia te znane są ludzkości od wielu lat. Jednak kwestią zasadniczą jest ich wzajemne wzmacnianie się i nowy wymiar w dobie globalizacji.

Postęp technologiczny to nie tylko większy komfort życia, możliwość szybkiego przemieszczenia się czy powszechny, w krajach rozwiniętych, dostęp do medycyny. Nowe technologie, procesy produkcyjne, a także nowe i wciąż zmieniające się wyzwania stawiane przed człowiekiem stwarzają również nieznane dotąd zagrożenia. Obok zagrożeń technicznych coraz większe znaczenie mają także zagrożenia społeczne.

Do największych zagrożeń bezpieczeństwa według mnie należą:

• Nieprzestrzeganie praw człowieka
• Konflikty zbrojne
• Terroryzm
• Podział na biednych i bogatych
• Skażenie środowiska
• Uzależnienia
• Choroby
• Upadek moralny


Do wyzwań zaliczyłabym:

• Ochrona życia
• Kryzysy gospodarcze i bezrobocie
• Integracja europejska
• Edukacja szkolna
• Degeneracja demokracji

Zagrożenia

Nieprzestrzeganie praw człowieka

Na liście podstawowych problemów nieprzestrzeganie praw człowieka. Dzięki prawom człowieka możliwa staje się pełniejsza ochrona jednostki przed innymi ludźmi oraz przed władzą- samowolą państwa, urzędów, policji. Mimo zainteresowania polityków, politologów, filozofów, prawników Powszechną Deklaracją Praw Człowieka i jej treścią oraz istnienie instytucji międzynarodowych (np.: Europejski Trybunał Praw Człowieka, Komitet Helsiński) – nadal prawa człowieka są łamane lub naruszane są na całym świecie, choć w różnej skali w różnych jego częściach.
Naruszana jest godność ludzka, często wartość życia, ograniczona wolność, nie jest respektowane prawo do pracy, szerzy się nietolerancja.
Miałam okazję oglądać interesujący film o łamaniu praw dziecka w różnych częściach świata. Do tej pory nie zdawałam sobie sprawy z tego, jak wiele dzieci cierpi, w jakich katastrofalnych warunkach te dzieci żyją- bardzo często na ulicy, odurzając się narkotykami i jak wiele dzieci pada ofiarą nieczułego systemu państwowego czy zasad wyznania religijnego.
Dzieci żyjące w Ameryce Południowej znajdują swoje miejsce na ulicy, gdzie rujnują swoje zdrowie i życie odurzając się klejem i doprowadzając swoje organizmy do wyniszczenie. Państwo nie pomaga tym dzieciom, wręcz przeciwnie. Jest ciche przyzwolenie na gwałty i zabójstwa dokonywane przez policję.
W Afryce dziewczynki są oddawane do świątyń, jako grzywna za przestępstwo popełnione przez np. ojca , są tam gwałcone i zmuszane do niewolniczej pracy ponad siły.
Najbardziej wstrząsnęła mną historia niepełnosprawnych dzieci, które wydawałoby się powinny mieć zapewnioną specjalistyczną opiekę, gdyż pochodzą z kraju, który jest kolebką filozofii i jest krajem rozwiniętym tzn. Grecji. Tymczasem te dzieci traktowane są jak margines społeczeństwa, pozbawione są jakiejkolwiek opieki (nie tylko specjalistycznej), latami leżą przywiązane do łóżek i w tych łóżkach kończą swoje życie.
Wszystkie te dzieci łączy to samo: brak nadziei na zmianę losu, brak perspektyw rozwoju. Jeżeli nie będziemy dbać o dzieci, jeżeli pozostawimy je same sobie, jak będą wyglądały nasze społeczeństwa, jaką przyszłość sobie zafundujemy- czy będzie ona bezpieczna?

Konflikty zbrojne

W najbardziej oczywistym i bezpośrednim oraz drastycznym związku z łamaniem praw człowieka pozostaje problem wojny.
Konflikty zbrojne niosą o nie tylko zniszczenia i cierpienia jednostkom ale mogą doprowadzić przez uruchomienie środków stanowiących wytwór ludzkiego rozumu i rozwiniętych technologii- do samozagłady gatunku ludzkiego. Tu już nie idzie o jakość trwania, lecz o fizyczne samobójstwo gatunku. Wprawdzie w wyniku dokonujących się procesów politycznych przycichła groźba totalnej konfrontacji militarnej dwóch systemów światowych, ale niszczycielska broń istnieje, może być dostępna i zastosowana w konfliktach lokalnych, co jest już samo w sobie groźne, a ponadto może prowadzić do zawieruchy światowej.
Wydarzenia z ostatnich dni potwierdzają jak cienka jest linia między pokojem a wybuchem wojny. Podziemna próba atomowa Korei Północnej wywołała natychmiastową reakcję: Rada Bezpieczeństwa ONZ jednomyślnie potępiła i zapowiedziała uchwalenie odpowiedniej rezolucji w tej sprawie. Mimo to Phenian przeprowadził kolejne próby, wystrzeliwując tym razem rakiety krótkiego zasięgu
Susan Rice, ambasador Stanów Zjednoczonych przy ONZ, zapowiedziała, że rząd amerykański będzie dążył do stworzenia uchwały zawierającej "mocne środki" oraz nałożenia na Phenian poważnych sankcji.
Rosja jest przeciwna nałożeniu sankcji na Koreę Północną. Andriej Niestierienko oficjalny przedstawiciel rosyjskiego MSZ , podkreślił, że Rosja opowiada się za dyplomatycznym uregulowaniem kwestii koreańskiej. Dodał, że Moskwa ma nadzieję, że ostatnie wydarzenia w Korei Północnej nie zostaną wykorzystane przez inne państwa regionu jako pretekst do zwiększania potencjału wojskowego i nie doprowadzą do nakręcania nowego wyścigu zbrojeń w tym regionie.

Jednocześnie Niestierienko zauważył, że niedawna próba jądrowa dokonana przez Koreę Północną jest bezpośrednim naruszeniem rezolucji Rady Bezpieczeństwa. Jest też - jego zdaniem - ciosem wymierzonym w międzynarodowe starania o umocnienie Porozumienia o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej.
W taki właśnie sposób może rozpocząć się konflikt, który zapoczątkuje zniszczenie całego gatunku ludzkiego, przy pomocy broni jądrowej.

Terroryzm

• Co najmniej 24 osoby zginęły w samobójczym zamachu bombowym, do którego doszło w szyickim meczecie w pakistańskim mieście. Do wybuchu doszło podczas wieczornej modlitwy, gdy świątynia była wypełniona wiernymi.
• Zamachowiec-samobójca wysadził się w pobliżu przystanku autobusowego, w mieście garnizonowym Rawalpindi niedaleko Islamabadu - poinformowała pakistańska policja W wyniku wybuchu bomby co najmniej 9 osób nie żyje, a 17 zostało rannych.
W chwili eksplozji na miejscu znajdowało się około sześćdziesięciu osób. Ranni zostali natychmiast przewiezieni do pobliskiego szpitala.
• W mieście Lahore na wschodzie Pakistanu około 24 osób zginęło, a 300 odniosło obrażenia w wybuchu, który według policji był zamachem samobójczym.Zamach miał miejsce w centrum miasta Lahore i spowodował totalne spustoszenie – zniszczył siedzibę policji, uszkodził sąsiednie budynki oraz siedzibę wywiadu wojskowego Pakistanu – ISI.Ataki w Lahore stają się coraz częstsze – to trzeci w ostatnich kilku miesiącach. Według obserwatorów dzisiejszy wybuch w centrum miasta jest wynikiem działań talibskich bojowników, którzy walczą z armią pakistańską w dolinie Swat pod Islamabadem.
To tylko niektóre doniesienia o atakach terrorystycznych. Terroryzm zakłóca spokój społeczny, przyczynia się do spadku poczucia bezpieczeństwa, zastraszania jednostek i całych społeczeństw utrudniając im właściwe funkcjonowanie i dezorganizując ich życie. Doświadczenia amerykańskie z 11 września 2001r. i hiszpańskie, dowodzą jak bardzo bezwzględny jest współczesny terroryzm i do jakich prowadzi skutków w skali jednego państwa czy nawet w wymiarze globalnym.
Podział na biednych i bogatych
Do globalnych zagrożeń należy także zagrożenie związane z niesprawiedliwym rozdziałem dóbr, jakimi ludzkość dysponuje i może dysponować. Ogromne różnice warunków życia to odwieczny problem, obecnie jednak nabierający ostrości w wyniku zachodzących w świecie procesów gospodarczych oraz demograficznych. Istnieje dystans między krajami zamożnymi a ubogimi.
Od lat utrzymuje się, a nawet pogłębia w świecie sytuacja, w której 1/5 mieszkańców kuli ziemskiej żyje w skrajnym ubóstwie. Codziennie umiera 30 tysięcy dzieci z głodu, a rocznie ok. 14mln. z chorób i braku szczepień profilaktycznych. Prawie miliard ludzi nie umie czytać ani pisać. l/3mld. osób jest chronicznie niedożywiona
Okazuje się, że świat jest bardzo niesprawiedliwym miejscem i ta niesprawiedliwość wciąż się pogłębia.
Biedni nie mają żadnych szans wyjścia z tej sytuacji. Żyjemy na planecie, gdzie istnieją obok siebie dwie cywilizacje; cywilizacja rozwoju i cywilizacja przetrwania.
Uważamy, że Polski nie dotyczy ten problem, jednak się mylimy. W wielu rejonach Polski całe rodziny od wielu miesięcy, a czasem i lat, nie mają pracy, a dzieci w tych rodzinach nie jadają do syta. W rejonach po zlikwidowanych PGR-ach bezrobocie dochodzi nawet do 80%.Jak wynika z badań Zasięg ubóstwa materialnego w 2005 r., opracowanych przez Główny Urząd Statystyczny, skrajne ubóstwo (minimum egzystencji), dotyczyło w roku 2005 ok. 12% osób. Ubóstwo rodzin to ubóstwo dzieci.
Skażenie środowiska
Skażenie i dewastacja może doprowadzić do zagłady ludzkiej cywilizacji bezpośrednio za sprawą człowieka. Efektem gospodarowania człowieka jest nadprodukcja odpadów komunalnych, ścieków, substancji chemicznych z przyjęciem, których przyroda sobie już nie radzi. Anomalie zjawisk pogodowych związanych ze skażeniem środowiska są dzisiaj na porządku dziennym.
Efekt cieplarniany (zniszczenie warstwy ozonowej atmosfery przepuszczającej przez to szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe), idące w ślad za tym zmiany klimatyczne (ocieplanie się klimatu-podniesienie się poziomu oceanów- realna groźba trwałego zalania siedlisk ludzkich) częste kataklizmy takie jak powodzie, trzęsienia ziemi, susze.
Obraz świata, jaki jawi się w niedalekiej przyszłości ma wymiar apokaliptyczny. Być może taki będzie produkt finalny nieumiarkowanej konsumpcji, rabunkowej eksploatacji zasobów naturalnych, pogoni za zyskiem, słowem nieodpowiedzialnych zachowań.
Choroby
Niebezpieczeństwem grożącym człowiekowi we współczesnym świecie są także choroby. Do najgroźniejszych, szybko i masowo się rozprzestrzeniających, nieuleczalnych i śmiertelnych należą: AIDS, nowotwory, choroby wieńcowe. Ich występowanie związane jest często z upowszechnianiem nieodpowiednich zachowań i nawyków człowieka-rozluźnieniem obyczajów w sferze seksualnej, nieprawidłowym trybem życia (tłuste jedzenie, brak ruchu, pośpiech i stres), brakiem higieny, profilaktyki zdrowotnej, nędzą materialną, niedoborem fachowej wiedzy i programów kształcenia.
Pozatym coraz częściej słyszymy o chorobach, które do niedawna zagrażały tylko zwierzętom, teraz przenoszą się na człowieka. Ostatnie doniesienia pokazują jak szybko może dojść do pandemii na kuli ziemskiej. Choroba wściekłych krów, ptasia grypa, świńska grypa- są to nowe zagrożeni, które mogą stać się początkiem końca cywilizacji ludzkiej..

Uzależnienia
Szczególnym problemem dla rozwoju społeczeństwa są uzależnienia. Alkoholizm i narkomania stają się częstymi powodami przestępstw, degeneracji życia rodzinnego i śmierci.
Nowymi zagrożeniami związanymi z rozwojem cywilizacji są uzależnienia od komputerów i telefonów komórkowych, od zakupów. Czerpiemy wzorce zachowań z telewizji, obojętniejemy na innych ludzi, przechwycamy agresywne zachowania z gier komputerowych i filmów,
Społeczeństwo informacyjne, do którego siłą rzeczy zmierzamy może więc być rozległe w odniesieniu do wiedzy ale socjalnie zimne. Dlatego w szkołach powinni uczyć nie tylko tego, jak korzystać np. z internetu, ale i jaką wobec niego przyjąć postawę. Tak, aby otwierając świat, nie zaniknął on nam drzwi do własnej rodziny.
Upadek moralny
Zanik wzorców osobowych, oziębienie stosunków międzyludzkich, zimne wychowanie na bazie telewizji, gier komputerowych, dostępność alkoholu, narkotyków to wszystko przyczynia się do powolnego upadku moralnego. Rozglądając się wokoło widzimy, że nie opłaca się być uczciwym, dobrym człowiekiem. Nasze dzieci też to widzą i przyjmują postawę adekwatną do dzisiejszych czasów. Jak więc będzie wyglądało społeczeństwo za kilkadziesiąt lat?
Wyzwania
Ochrona życia
Fundamentem poszanowania życia jest powszechnie przyjęta i artykułowana norma „nie zabijaj". Jednak jej interpretacja uwikłana jest w spory i konfrontacje filozoficzno-światopoglądowe (np.: kwestie regulacji narodzin, zwłaszcza aborcji, kary śmierci, prawa do samobójstwa, eutanazji, klonowania).
Dzisiaj nie mają już tej ostrości, co jeszcze przed kilkunastoma laty kwestie transplantacji organów ludzkich. Nadal dyskutowana jest kwestia „życia in vitro", czy badań prenatalnych. W pełni sporne są kwestie eksperymentów genetyczno-medycznych, a na ostrości nabiera kwestia klonowania człowieka.
Niepokojącym zjawiskiem jest zdobywająca sobie prawo bytu eutanazja będąca sposobem umierania szczególnie pozbawionym godności.

Podobnej natury problemem jest coraz większa akceptacja dla aborcji. Poza eliminacją z setek tysięcy nienarodzonych dzieci uderza ona także w zdrowie niedoszłych matek. Często zabiegi aborcji doprowadzają do okaleczenia organizmu kobiety uniemożliwiając jej już na zawsze posiadanie biologicznego potomstwa. Zdarza się też, że kobiety takie żyją z piętnem winy i z wielkim trudem wybaczają sobie, często popełniając samobójstwa.
Są już kraje, które zalegalizowały aborcję i eutanazję. Czy dzięki temu są społeczeństwami bardziej rozwiniętymi?

Kryzysy gospodarcze i bezrobocie
Brak pracy stanowi wielkie wyzwanie tak dla jednostek, jak i całości społeczeństwa.
Negatywnymi zjawiskami związanymi z bezrobociem stają się izolacja społeczna, spadek poczucia własnej wartości, załamanie się wiary w szansę realizacji osobistych aspiracji, upadek autorytetu w rodzinie, nuda i desperacja, poczucie osamotnienia i braku wsparcia prowadzące do zachowań patologicznych: alkoholizmu, kradzieży, konflikty wewnątrzrodzinne mogące w skrajnych przypadkach zakończyć się jej rozpadem. Ogromna liczba ludzi straciła zatrudnienie w wyniku kryzysu gospodarczego, który dotknął cały świat. Państwa stanęły przed widmem załamania gospodarczego.
Problem demokracji
Kolejnym problemem współczesnego świata, jest problem demokracji. Współcześnie zagrożeniem dla demokracji bywa jej wypłukanie z wartości. Często sprowadza się ona jedynie do techniki sprawowania władzy politycznej. Dzisiaj realny wpływ społeczeństw obywatelskich na rządy demokratyczne stale maleje. Słabością systemu demokratycznego jest często zdarzający się brak kwalifikacji i kompetencji osób sprawujących władzę.
Kolejnym problemem demokracji okazuje się dziś postępujące zjawisko korupcji, prywaty, braku poszanowania dla prawa, osłabiania tym sposobem zaufania do państwa, upadek autorytetu jego instytucji. Rodzi to niechęć wśród obywateli do aktywności społecznej,przykładem może być frekwencja na wyborach do europarlamentu.
Integracja europejska

Edukacja szkolna
Upadek moralny, degeneracja demokracji to wszystko wpływa na rodzaj i kierunek reform w państwach. Dla mnie osobiście wielkim zagrożeniem są reformy szkolne, przeprowadzone w Polsce. Wśród młodzieży można zauważyć coraz częściej objawy znieczulicy społecznej oraz degenerację stosunków międzyludzkich. Przedmioty, które uwrażliwiają młodzież takie jak muzyka, plastyka zostały zredukowane do przedmiotów dodatkowych, a wychowanie fizyczne i informatyka stały się przedmiotami częściej realizowanymi. Według mnie jest to diametralny błąd, gdyż żyjąc w dzisiejszych czasach powinniśmy kłaść nacisk na uczenie wrażliwości i empatii. Trzy boiska szkolne w jednej miejscowości nie załatwią problemu tworzenia się prawidłowych relacji międzyludzkich.
Podsumowanie
Na tym nie kończy się lista zagrożeń, jakie niesie człowiekowi współczesny świat. Wymienione tu zostały podstawowe i najważniejsze.

Żyjemy w trudnych czasach, które przynoszą nam coraz to nowsze zagrożenia i wyzwania. Według mnie granica pomiędzy nimi jest bardzo płynna. Każde zagrożenie jest dla nas wyzwaniem, wymagającym wielu starań i jednostek, i rządów państw. Każde wyzwanie stanie się zagrożeniem jeżeli problemy nie będą rozwiązane. Dylematy i wyzwania współczesności można różnie szeregować, różnie ustalać hierarchie ich ważności, różne z nich wysuwać na plan pierwszy.
Myślę, że nad tymi problemami każdy z nas winien się zastanowić, póki nie będzie za późno.