Zatrudnienie i płace
Zakres polityki personalnej
-dobór pracowników
-szkolenie i doskonalenie kadr
-motywacja pracowników do wykonywania zadań
-ocena pracowników
-system awansowania
Sposoby doboru pracowników
-ogłoszenia w prasie, internecie, telegazeta
-urząd pracy
-rekomendacja
-składanie ofert przez pracownika
-konkursy
-poprzez praktyki zawodowe
-targi pracy
-firmy doradztwa personalnego
Podstawowe wymagane dokumenty
pracownik
-CV+list motywacyjny
-dokumenty potwierdzające kwalifikacje (wykształcenie, kursy)
-świadectwo pracy z poprzedniego zakładu pracy
-badania lekarskie
-zaświadczenie o niekaralności
pracodawca
-kwestionariusz osobowy
-umowa związana z kodeksem pracy (umowa o pracę) lub z kodeksem cywilnym (zlecenie, o dzieło)
Popyt i podaż na rynku pracy
Rynki
-czynników produkcji (zasobów) rynek pracy
-finansowy
-dóbr i usług
Rynek pracy
-popyt (tworzą go pracodawcy) – zapotrzebowanie na pracowników
-podaż (tworzą go pracownicy) – ilość osób chętnych do podjęcia pracy w wieku produkcyjnym
Czynniki wpływające na popyt
-cena
-koszty pracy (podatki itp.)
-zapotrzebowanie na produkty danej firmy
-w przypadku jednostek publicznych – możliwość finansów publicznych
-moda
-wydajność pracy
-zmiana technologii
Czynniki wpływające na podaż
-cena (rośnie – podaż rośnie; maleje – podaż maleje)
-warunki pracy (np. godziny pracy)
-lokalizacja
-prestiż firmy
-stosunki międzynarodowe
-wybór między czasem pracy, a czasem wolnym (np. praca w weekendy, druga zmiana)
-polityka gospodarczo-polityczna rządu (poziom i dostępność zasiłków dla bezrobotnych)
-zasiłki wychowawcze
-czynnik demograficzny (ilość osób w wieku produkcyjnym)
Podstawowe rodzaje bezrobocia
I. ze względu na przyczyny
a. frykcyjne – zmienia pracę ze wzgl. zdrowotnych, zmiana zamieszkania, chcemy awansować)
b. strukturalne -przestarzałe technologie
-utrata rynków zbytu
-przestarzałe kwalifikacje do nowych technologii
walka: -tworzenie nowych miejsc pracy, dotacje, ulgi dla transporterów, ulgi podatkowe, kredyty)
c. koniunkturalne (przymusowe, cykliczne)
-wzrasta bezrobocie związane z cyklicznym rozwojem gospodarki
-w okresie ożywienia bezrobocie maleje
-w okresie recesji bezrobocie rośnie
walka: -niżej oprocentowane kredyty, łatwiejszy dostęp do kredytów
d. sezonowe
II BEZROBOCIE
-dobrowolne (frykcyjne, strukturalne, sezonowe)
-przymusowe (koniunkturalne)
III. ze wzgl. na ujęcie w statystykach
-jawne
-utajnione (ukryte)
Sposoby walki z bezrobociem
aktywne
-tworzenie nowych miejsc pracy
organizowanie kursów, szkoleń, które pozwalają zdobyć nowe umiejętności
bierne
-zasiłki dla bezrobotnych
-organizowanie robót publicznych, prac interwencyjnych
Wskaźniki zatrudnienia w przedsiębiorstwie
-przeciętny stan zatrudnienia w przedsiębiorstwie
-struktura zatrudnienia wg kryterii: wykształcenia, płci, miejsca zamieszkania, wieku, grup rodzajowych pracowników)
Wskaźniki płynności (fluktuacji)
-przyjęć
-zwolnień
-wymienności kadr
-rotacji
Przyczyny zwolnień pracowników
uzasadnione
-zmiana technologii
-likwidacja stanowisk pracy
-pracownicy z brakiem kwalifikacji
-nie wywiązywanie się z powierzonych zadań
-powołanie do służby wojskowej
-odejście na emeryturę
nieuzasadnione
-niewłaściwe stosunki międzyludzkie
-niekorzystne warunki pracy lub mniej korzystne niż konkurencyjnej firmy
Program pierwsza praca (podstawowe segmenty programu)
małe, średnie przedsiębiorstwa
-są zachęcane poprzez obniżenie kosztów zatrudnienia
-dotacje
-refundacja wynagrodzeń absolwentów
-możliwość zdobywania kwalifikacji w ramach stażu absolwenckiego
-pożyczki na tworzenie nowych miejsc pracy
-programy specjalne na terenach zagrożonych bezrobociem
samozatrudnienie
-założenie własnej firmy
-preferencyjne kredyty
-pożyczki
-program tanich kredytów, poręczeń i dopłat do kosztów oprocentowania
-okresowe zawieszenie pobierania emerytalno-rentowej składki na ub. społeczne
poradnictwo
kształcenie
-poszerzenie, zwężenie lub zmiana kwalifikacji
-szkolenia organizowane przez Urzędy pracy
kursy zawodowe (bezpłatne +60% zasiłku)
wolontariat
praca za darmo, ale pracodawca opłaca za nas ub. zdrowotne, od wypadków; zdobywanie doświadczenia
informacja
zwiększanie dostępności poradnictwa o pracy
Formy zatrudniania w przedsiębiorstwie
związane z kodeksem pracy
-mianowanie
-umowa o pracę
-powołanie
-spółdzielcza umowa o pracę
związane z kodeksem cywilnym
-umowa o dzieło
-umowa zlecenie
Podstawowe kategorie płac
-brutto, netto
-płaca minimalna, przeciętna
-nominalna, realna
Ubezpieczenia
pracownik pracodawca
ub. emerytalne 9,76 % 9,76%
ub. rentowe 6,50% 6,50%
ub. chorobowe 2,45% nie płaci
ub. wypadkowe nie płaci np. 1,93%
18,71% 18,19%
Koszty pracy
a/ płaca BRUTTO +
b/ składka na ub. społ – pracodawca – 18,19% płacy brutto +
c/ fundusz pracy – 2,45% płacy brutto +
d/ fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych – 0,15% = koszt pracodawcy
ZADANIA
Obliczanie płacy NETTO pracownika
1 przychód BRUTTO BRUTTO
2 koszty uzyskania przychodu nie zmienia się 99,96
3 skład na ub.społ. płacona prze pracownika BRUTTO *18,71% = X
4 ub. zdrowotne *0,75% + 0,25% X * 7,75% = Y
X * 0,25% = Z Y + Z = ub. zdrowotne 8%
5 podstawa opodatkowania BRUTTO – X –pkt 2 = C
6 pod.doch. od osób fizycznych (C * 19%) – 44,17 = B
7 pod. przekazywany do US B – Y = N
8 płaca NETTO BRUTTO – (B+X+Z) = NETTO
Zatrudnienie pracownika na umowę zlecenie przez pracodawcę, z którym pracownik ma już zawartą umowę o pracę
1 przychód BRUTTO BRUTTO
2 koszty uzyskania przychodu (20%) BRUTO*20%=X
3 skład na ub.społ. płacona prze pracownika BRUTTO*18,71%=Z
4 ub. zdrowotne *0,75% + 0,25% (BRUTTO-Z)* 7,75% = Y
(BRUTTO-Z)* 0,25% =C Y+C = ub. zdrowotne 8%
5 podstawa opodatkowania BRUTTO – Z = N
6 pod.doch. od osób fizycznych Z*20% =B
7 pod. przekazywany do US B – Y = K
8 płaca NETTO BRUTTO – (Z+B+C) = NETTO
Umowa zlecenie z innym pracodawcą
1 przychód BRUTTO BRUTTO
2 koszty uzyskania przychodu (20%) BRUTO*20%=Z
3 ub. zdrowotne *0,75% + 0,25% BRUTTO * 7,75% = X
BRUTTO * 0,25% = Y X + Y = ub. zdrowotne 8%
4 podstawa opodatkowania BRUTTO – Z = C
5 pod.doch. od osób fizycznych (20%) C*20% =S
6 pod. przekazywany do US S – X = N
7 płaca NETTO BRUTTO – (S+X) = NETTO
Umowa o dzieło
1 przychód BRUTTO BRUTTO
2 koszty uzyskania przychodu (20%) lub (50%) BRUTO*20%=Z
3 podstawa opodatkowania BRUTTO – Z = C
4 pod.doch. od osób fizycznych (20%) C*20% =S
5 pod. przekazywany do US S
6 płaca NETTO BRUTTO – pkt 5 (lub pkt 4) = NETTO
Zad. 1
Pracownik w m-cu kwietniu osiągnął przychód brutto 1.286,-. Oblicz kwot składek ub. społecznego.
1.286*18,71%=240,61
Zad. 2
Pracownik zawarł w m-cu czerwcu umowę zlecenie z zakładem, w którym jest zatrudniony na umowę o pracę. Przychód brutto ze stosunku pracy wynosi 1.492,- , natomiast z umowy zlecenia 284,-. Oblicz kwotę składek ub. społecznego.
1.492*18,71%=279,15 284*18,71%=53,13 lub
(1.492+284)*18,71%=1.776*18,71=331,35
Zad. 3
Pracownik zawarł w m-cu maju umowę o dzieło z zakładem, w którym jest zatrudniony na umowę o pracę. Przychód brutto wynosi 1.930,- natomiast z umowy o dzieło 550,-. Obliczyć ub. społeczne.
1.930*18,71%=361,10 550*18,71%=102,91 lub
(1.930+550)*18,71%=2.480*18,71%=464,01
Pracownik zatrudniony w przedsiębiorstwie „MODA” we wrześniu osiągnął przychód 1.860,- Stawka podatku dochodowego wynosi 19%.
Oblicz: ub. społeczne, ub. zdrowotne, wynagrodzenie.
ub. społ 1.860*18,71%=348,01
ub. zdrow (1.860-348,01)*8%=120,96
*7,75%=117,18
*0,2%=3,78
wynagrodz 1.860-(348,01+3,78)=1.860-351,79=1.508,21
Zad. 4
Ustalenie stawki godzinowej pracowników związanych z określoną kategorią zaszeregowania:
-stawka podstawowa 12zł/h
-współczynnik kwalifikacyjny dla IV gr zaszeregowania 1,2
-ustalić stawkę godzinową zaszeregowania do IV gr
12zł/h*1,2=14,4zł/h
Stawka podstawowa 13zł/h, a najwyższa stawka godzinowa 39zł/h. Obliczyć współczynnik kwalifikacyjny dla najwyższej stawki objętej tabelą płac.
współczynnik kwalifikacyjny= stawka danej grupy/stawka podstawowa
wsp kwal = 39/13=3
Zad. 5
Ustal wynagrodzenie pracownika jeżeli,
a/ płaca zasadnicza (brutto) 1.950,-
b/ dodatek stażowy (20% płacy brutto) +390,-
c/ dodatek funkcyjny 200,-
d/ premia (ustalona procentowo lub kwotowo 0-20% płacy zasadniczej lub 0-300zł)
(15%płacy brutto) +292
(a+b+c+d)=brutto
Zad. 6
Robotnicy A, B wynagradzani są wg zwykłej formy płac:
A. T-182h stawka=7zł/h
B. 22 dniówki stawka za dniówkę=50
Obliczyć wynagrodzenie pracowników A i B:
A. 1.274=182*7
B. 1.100=22*50
Zad. 7
Pracowni wynagradzany wg formy czasowej z premią przepracował w tyg 40 godz i wykonał swe zadanie, od którego uzależniono jego premię w wysokości 200,*- Stawka za godz wynosi 6,-
(40*6)*4+200=240*4+200=960+200=1.160,-
Zad. 8
W ciągu m-ca robotnik zakwalifikowany do IV gr tabeli płac przepracował 180h. Stawka podstawowa wynosi 5zł. Współczynnik zakwalifikowania dla IV gr wynosi 1,7. Obliczyć wynagrodzenie pracownika w ciągu m-ca.
5zł*1,7=8,5zł 8,5zł*180=1.530,-
Zad. 9
Obliczyć ile wynosi cena akordowa, jeżeli cena za godz wynosi 35zł , a norma wyrobu 7szt/h.
cena akordowa=stawka godzinowa/norma wyrobu
Pa = 38/7=5zł/szt
Zad. 10
Stawka za wykonanie 1 szt wyrobu w granicach normy ustalona została w wysokości 12j.p. (Pa). Norma wyrobu wynosi 5szt/h. Robotnik przepracował w m-cu 180godz. i wykonał 1134 szt wyrobu. Oblicz ile zarobiłby pracownik jeżeli obowiązywałby akord prosty.
Pa=12jp Nw=5szt/h T=180h Q=1134szt
wynagr.pracow=1134*12=13608
klucz do progresji
stopień przekroczenia normy cena akordowa
do 10% [90] Pa1=14jp
10-20% [90] Pa2=16jp
pow 20% [54] Pa3=20jp
Q wg normy=180*5=900 900 100% 9010%
1134-900-180=54
Wynagr=(900*12)+(90*14)+(90*16)+(54*20)=10800+1260+1440+1080=14580