Leonardo Da Vinci i Michał Anioł jak renesansowi humaniści.
Nowe poglądy na świat i życie człowieka, które pojawiły się w Europie, zdobywały sobie w XV w. coraz więcej zwolenników . Znalazły one odbicie w literaturze. Wiele utworów literackich tego okresu opisuje życie ludzi, ich troski i radości. W języku łacińskim słowo ludzki brzmi humanus, więc pisarzy głoszących takie myśli nazwano h u m a n i s t a m i . Byli wśród nich także uczeni i architekci, rzeźbiarze i malarze. Wszystkich łączyła jedna wspólna cecha: zainteresowanie człowiekiem i jego sprawami. Uczeni przeciwstawiali się poglądom wspieranym przez autorytet Kościoła. Krytykowali panujące w poprzednich wiekach niezgodne z nauką wyobrażenia o powstaniu świata i historii Ziemi. Marzyli o opanowaniu sił przyrody, aby życie ludzie uczynić łatwiejszym i wygodniejszym. W celu wytłumaczenia niektórych spraw sięgnęli do zapomnianych od lat dzieł filozofów i uczonych starożytnej Grecji i Rzymu. Także i artyści włoscy szukali wzorów dla swych dzieł w tej starożytnej sztuce. Malarze i rzeźbiarze z zamiłowaniem odtwarzali piękno ciała ludzkiego. Architekci oprócz świątyń budowali ozdobne kamienice i pałace. Wzorowane były one często na budowlach starożytnych. We Włoszech nastąpił ogromny rozwój kultury, nauki i sztuki. Wzorem dla pisarzy, a zwłaszcza dla malarzy i rzeźbiarzy, były zabytki piśmiennictwa, kultury i sztuki czasów starożytnych, okres ten obejmujący wiek XV i XVI nazywamy okresem Odrodzenia lub Renesansu.
W okresie Odrodzenia zwalczano panujące w poprzednich wiekach przekonanie, że celem życia człowieka jest osiągnięcie szczęścia wiecznego przez ubóstwo i pobożność. Humaniści głosili radość życia i umiłowanie ziemskiego piękna. Te nowe poglądy przenikały szybko do innych krajów europejskich. Ale chociaż wszędzie czerpano wzory z Włoch, to jednak w każdym z tych krajów kultura Odrodzenia miała odrębny charakter. Znalazło to swój wyraz w rozwoju piśmiennictwa językach narodowych.
Wybitni przedstawiciele kultury i sztuki.
Jednym z najwybitniejszych przedstawicieli Odrodzenia we Włoszech był Leonardo da Vinci (1452-1519).Jego zainteresowania obejmowały prawię wszystkie dziedziny wiedzy i życia. Był on świetnym malarzem i rzeźbiarzem, zajmował się również medycyną, fizyką i architekturą. Obmyślał plany maszyny do latania i łodzi podwodnej. Tak jak wielu innych humanistów Leonardo wyznawał zasadę: Nic co ludzkie nie jest mi obce.
Leonardo uważał, że celem sztuki malarskiej i rzeźbiarskiej jest wierne odtworzenie obrazu człowieka i przyrody. Dlatego wytrwale studiował anatomię ludzi i zwierząt. Dokonywał nawet sekcji zwłok, co było zabronione przez Kościół. Największą sławę zyskał jako malarz. Do naszych czasów zachowały się tylko niektóre jego obrazy między innymi Dama z gronostajem . Jest to jedyne dzieło wielkiego mistrza włoskiego Renesansu, które znajduje się w Polsce. Według Leonarda da Vinci: malarstwo nie potrzebuje tłumacza na różne języki, jak potrzebuje je literatura i bezpośrednio zadawala rodzaj ludzki nie inaczej, jak czynią rzeczy stworzone przez naturę.
Najsłynniejszy obraz Leonarda Mony Lizy znajduje się obecnie w muzeum Luwru w Paryżu. Według tradycji kobietą, uwiecznioną na przymglonym tle skał i strumienie, ma być Mona Liza Gherardini. Czas uczynił z tej podobizny coś więcej niż portret ; uczynił z niej symbol kobiecości. Dzieło to było bardzo drogie Leopardowi, który jednak, choć z żalem, sprzedał je królowi Francji – Franciszkowi I. Zaproszony przez niego udał się w roku 1517 do Francji, gdzie zmarł dwa lata później.
Malarz i rzeźbiarz Michał Anioł (1475-1564) był człowiekiem wszechstronnie uzdolnionym, podobnie jak Leonardo. Poza rzeźbiarstwem i malarstwem zajmował się architekturą, a nawet pisał wiersze. Był autorem słynnego sklepieni Kaplicy Sykstyńskiej nad którą pracował 4 i pół roku. Ich tematyką były najczęściej sceny ze Starego Testamentu, które znajdują zwieńczenie na ścianie ołtarzowej, w straszliwej wizji Sądu Ostatecznego. Dzieło wywołało zdumienie i podziw całego świata. W tym samym czasie Michał Anioł wyrzeźbił też monumentalną postać Mojżesza.
Podczas pontyfikatu Pawła III został mianowanym „malarzem, rzeźbiarzem i architektem oficjalnym Watykanu”. Projekt i budowa kopuły bazyliki św. Piotra potwierdzają jego wybitne zdolności w dziedzinie architektury. Papież pragnąc zatrzymać go do swej wyłącznej dyspozycji, przyznał mu 1200 koron rocznej pensji, bez wątpienia zasłużenie. Rzym i Watykan zostały upiększone jego wielkimi dziełami. Gdy w roku 1564 Michał Anioł zmarł, w wieku 89 lat, wielki tłum wziął udział w jego pogrzebie.
Obu artystów oprócz szerokiego zainteresowania wszystkimi aspektami życia człowieka łączyło również to iż byli leworęczni. Są oni najwybitniejszymi przedstawicielami odrodzenia.
erudycja (łc. eruditio ‘naukowe wykształcenie’) wszechstronna znajomość wielu dziedzin nauki, umiejętność fachowej dyskusji na każdy niemal naukowy temat; oczytanie, książkowa wiedza; n.os. erudyta (łc. eruditus ‘wykształcony, biegły’)
elokwencja (łc. eloquentia) 1. wymowa, umiejętność jasnego, zrozumiałego i pięknego stylistycznie wysławiania się. 2. żart. Gadatliwość