Kontynuacje i nawiązania w Biblii.
Biblia może być wzorem:
- myśli moralno-religijnej i filozoficznej - kontynuowanej, rozwijanej lub podejmowanej w ujęciu polemicznym;
- wzorów osobowych;
- wątków i motywów fabularnych;
- symboliki, metaforyki, frazeologii i rytmiki;
- stylizacji gatunkowych.
Wątki biblijne - powtarzają się wielokrotnie w literaturze i sztuce:
- stworzenie świata (patrz: "Czego chcesz od nas, Panie" Kochanowskiego, "Silmarilion" Tolkiena, "Podziękowanie" Herberta);
- cierpienia Hioba;
- częste nawiązania do Psalmów, Księgi Koheleta;
- z Pnp, np.: wersety stają się tytułami dzieł "Idzie skacząc po górach" Andrzejewskiego;
- "jeremiada" (patrz: "Skarga Jeremiego" Ujejskiego) (porównaj Lamentacje);
- z przypowieści: dobry Paterz, owczarnia.
- z Apokalipsy: czterech jeźdźców, siedem pieczęci (patrz: "Siódma pieczęć").
Stylizacje gatunkowe oparte na Biblii:
- pastisz - wierne naśladowanie gatunku;
- parafraza - swobodna przeróbka, po której jednak można rozpoznać cechy gatunkowe;
- transwestacja - przeróbka zmierzająca do degradacji (obniżenia tonu) utworu;
- parodia - ośmieszenie.
Wyrażenia i zwroty
- ST: "Sodoma i Gomora", "trąby jerychońskie", "zamienić się w słup soli", "owoc zakazany", "hiobowe wieści", "salomonowa mądrość";
- NT: "judaszowy pocałunek", "sprzedać coś za 20 srebrników", z przypowieści: "wdowi grosz", "szata godowa", "dobry pasterz", "panny głupie i mądre", "światło pod korcem".