Ocena opłacalności uprawy żyta

Prezentowane w niniejszym zestawieniu obliczenia stanowią przykład dochodów uzyskiwanych z produkcji żyta.
W warunkach gospodarki rynkowej kalkulacje stają się niezbędnym elementem planowania w gospodarstwie, bez którego nie ma mowy o racjonalnym prowadzeniu działalności produkcyjnej.

Prezentowane kalkulacje rolnicze prowadzą do wyliczenia nadwyżki bezpośredniej. Kategoria ta jest wielkością wykorzystywaną już od wielu lat zarówno w ekonomice krajowej jak i w ekonomice państw Unii Europejskiej i służy przeprowadzeniu rachunku podstawowych kosztów produkcji. Nadwyżka bezpośrednia jest wyliczana jako różnica pomiędzy wyrażoną w pieniądzu wartością produkcji a wyrażonymi w pieniądzu nakładami poniesionymi na elementy zmienne procesu produkcji.
Wyliczona nadwyżka bezpośrednia służy pokryciu kosztów stałych, po odjęciu których staje się dochodem rolniczym (stanowi wynagrodzenie za pracę rolnika, źródło utrzymania jego rodziny oraz inwestycji w gospodarstwie).

W zestawie kosztów bezpośrednich produkcji roślinnej uwzględniono koszty: materiału siewnego, nawozów, środków ochrony roślin, zmiennych kosztów maszynowych. Przyjęty poziom nakładów został ustalony pod kątem plonu, przy założeniu prowadzenia uprawy w przeciętnych warunkach glebowo klimatycznych.
Przyjęte do obliczeń ceny mają postać uśrednionych wartości występujących w punktach skupu, sprzedaży oraz usług w 2007 roku.

Materiał siewny - ilość wysiewu zgodna z zaleceniami Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych przy założeniu optymalnego terminu siewu, Nawożenie - ilość zgodna z zaleceniami Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach przy założeniu średniej zasobności gleby w składniki pokarmowe, Środki Ochrony Roślin - zaprawione ziarno oraz minimalna ochrona w trakcie wegetacji zapewniająca uzyskanie zakładanego plonu, Zmienne koszty maszynowe - koszty paliwa oraz koszty napraw i remontów bieżących maszyn własnych używanych w technologii produkcji wyliczone na podstawie metodyki proponowanej przez Instytut Budownictwa Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa. Wskaźnik dochodowości - wyliczany jako relacja dochodu rolniczego netto do sumy kosztów. Mówi on o tym ile dochodu rolniczego przynosi każda złotówka wyłożona w ramach poniesionych kosztów.