Paszport i rodzaje paszportów-zadanie

1. Stefan Sitek wystąpił z wnioskiem do Wojewody Lubelskiego o wydanie mu paszportu w związku z planowanym wyjazdem do Niemiec w grudniu 2003 r. Była żona Stefana Sitka Pelagia Sitek w piśmie z dnia 26 lipca 2003 r powiadomiła wojewodę, iż nie godzi się na wydanie paszportu, gdyż wnioskodawca (Stefan) ma zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Łukowie alimenty na małoletniego syna Hieronima Sitka w kwocie po 300 zł miesięcznie, zaś wyjazd Stefana Sitka za granicę spowoduje, iż nie będzie otrzymywać od niego alimentów na syna.
Jaką decyzję powinien wydać wojewoda?

2. Proszę opisać rodzaje paszportów, postępowanie w sprawie ich wydania oraz tryb odwoławczy.



Ad. pkt. 1

Stefan Sitek wystąpił z wnioskiem do Wojewody Lubelskiego o wydanie mu paszportu w związku z planowanym wyjazdem do Niemiec w grudniu 2003 r. Była żona Stefana Sitka Pelagia Sitek w piśmie z dnia 26 lipca 2003 r powiadomiła wojewodę, iż nie godzi się na wydanie paszportu, gdyż wnioskodawca (Stefan) ma zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Łukowie alimenty na małoletniego syna Hieronima Sitka w kwocie po 300 zł miesięcznie, zaś wyjazd Stefana Sitka za granicę spowoduje, iż nie będzie otrzymywać od niego alimentów na syna.
Jaką decyzję powinien wydać wojewoda?


Wojewoda Lubelski po zbadaniu treści żądania Pani Pelagii Sitek stwierdził, iż zgodnie z ustawą z dnia 29 listopada 1990 r o paszportach (Dz. U. Nr 2 z 1991 r poz. 5 z późn.) brak jest postaw do wszczęcia postępowania administracyjnego o odmowę wydania paszportu Panu Stefanowi Sitek.

O braku podstaw do wszczęcia postępowania i wydania decyzji, w sposób wyczerpujący Wojewoda poinformował zainteresowaną. W piśmie tym powołał się na niżej wskazane przepisy prawa.

Art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r o paszportach mówi, iż wydania paszportu w kraju odmawia się na wniosek:

1. prowadzącego przeciw osobie ubiegającej się o paszport postępowanie w sprawie karnej lub cywilnej,
2. Prokuratora Generalnego w sprawie osoby ubiegającej się o paszport co do której podjęto czynności związane z przyjęciem ścigania o przestępstwo popełnione za granica,
3. organu prowadzącego przeciw osobie ubiegającej się o paszport postępowanie przygotowawcze lub wykonawcze w sprawie karnej o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego albo w sprawie karnej skarbowej.

Art. 6 ust. 2 tejże ustawy określa przypadki, kiedy można odmówić wydania paszportu w kraju. Można odmówić, jeśli:

1. jeżeli osoba ubiegająca się o paszport nie wykonała obowiązku ustawowego, a zachodzi uzasadniona obawa, że wyjazd za granicę osoby zobowiązanej uniemożliwi wykonanie tego obowiązku i niewykonanie obowiązku znajduje potwierdzenie w orzeczeniu sądu lub decyzji uprawnionego organu,
2. w razie prawomocnego skazania osoby ubiegającej się o paszport za przestępstwo popełnione za granicą o ile podlega w kraju odpowiedzialności karnej,
3. na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy, gdy uzyskano, w trybie przewidzianym w umowach międzynarodowych, potwierdzona informację, że osoba w czasie pobytu za granicą dopuściła się przestępstwa lub wykroczenia z chęci zysku.

Ust. 3 tegoż art. 6 mówi, iż przepisy ust. 1 i 2 maja zastosowanie także w przypadku, gdy przekroczenie granicy następuje na podstawie innych dokumentów niż paszport.

Zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r - Kodeks postępowania administracyjnego, stroną jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Do wykonania przymiotu strony w myśl tego przepisu nie wystarczy wykazanie jakiegokolwiek interesu – obawa, iż wyjazd jej byłego męża za granicę spowoduje niepłacenie orzeczonych przez Sąd Rejonowy w Łukowie alimentów na rzecz ich małoletniego syna Hieronim Sitka, lecz musi to być interes oparty na prawie materialnym. O tym zaś, czy interes wyrażony w żądaniu ma charakter prawny czy tylko faktyczny, rozstrzygają przepisy prawa materialnego, czyli w danej sprawie - ustawa o paszportach. Z ustawy tej nie wynika żaden interes prawny dla podmiotu informującego organ paszportowy – Pani Pelagii Sitek, o niewykonywaniu obowiązku paszportowego przez posiadacza paszportu Pana Stefana Sitka.

Art. 61 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, zezwala organowi administracji publicznej, ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie, także w sprawie, w której przepis prawa wymaga wniosku strony. Jednakże, zdaniem Wojewody Lubelskiego, brak jest przesłanek do wszczęcia postępowania w tej sprawie i wydania decyzji.
Organ paszportowy, na podst. art. 6 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r o paszportach (Dz. U. z 1991 r, Nr 2, poz. 5 z późn. zm.) może, powziąwszy uprzednio informację o niewykonywaniu przez osobę ubiegającą się o wydanie paszportu, wszcząć postępowanie z urzędu, o którym mowa w art. 61 1 Kpa. Z otrzymanego pisma od Pani Pelagii Sitek nie wynika o zaistnieniu którejkolwiek z przesłanek przewidzianych w art. 6 ust. 2 pkt. 1 wyżej powołanej ustawy o paszportach. Nie wynika, aby jej były mąż zalegał z jakąkolwiek płatnością z tytułu zasądzonych alimentów na rzecz ich małoletniego syna Hieronima Sitek. Nie wynika także aby zamierzał on opuścić kraj na stałe i zachodziłaby obawa, że wyjazd za granicę jej byłego męża uniemożliwi otrzymywanie przez nią alimentów. W tym momencie należy wskazać, iż do zastosowania art. 6 ust. 2 pkt. 1 wyżej powołanej ustawy o paszportach, niezbędne jest spełnienie wszystkich określonych tym przepisem przesłanek.



Ad. pkt. 2

Rodzaje paszportów, postępowanie w sprawie ich wydanie oraz tryb odwoławczy.

Paszport, w myśl ustawy z dnia 29 listopada 1990 r o paszportach jest dokumentem urzędowym uprawniającym do przekroczenia granicy i pobytu za granicą oraz poświadczającym obywatelstwo polskie a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie dokument ten zawiera.

Do otrzymania paszportu, każdy obywatel polski ma prawo. Pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych wyż. powołaną ustawą .

Ustawa ta określiła 4 rodzaje paszportów:

1. paszport,
2. paszport dyplomatyczny,
3. paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych,
4. paszport tymczasowy.

.
Paszporty wydaje oraz dokonuje w nich zmian w kraju – wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego osoby ubiegającej się o paszport a za granicą – konsul.
Za zgodą ministra właściwego do spraw administracji publicznej wojewoda może również wydać paszport albo dokonać w nim zmian z pominięciem właściwości miejscowej.
W przypadku gdy przemawia ważny interes osoby uprawnionej do otrzymania paszportu, minister właściwy do spraw administracji publicznej, może wydać paszport albo dokonać w nim zmian.
Paszporty dyplomatyczne i paszporty służbowe Ministerstwa Spraw Zagranicznych wydaje, wznawia ich ważność oraz dokonuje w nich zmian minister właściwy do spraw zagranicznych. Do wznowienia ważności paszportów dyplomatycznych i służbowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz dokonywania w nim zmian za granicą uprawniony jest konsul.

Paszporty tymczasowe wydaje konsul w celu umożliwienia powrotu do kraju obywatelom polskim przebywającym czasowo za granicą, którzy nie posiadają paszportu polskiego, oraz obywatelom polskim przebywającym na stałe za granicą na czas oczekiwania przez nich na doręczenie paszportu wykonanego w kraju.

Paszporty i paszporty tymczasowe wydaje się po przedstawieniu złożeniu następujących dokumentów i uiszczeniu stosownych opłat tj:

1. wypełnione podanie- kwestionariusz paszportowy,
2. dwie aktualne, wyraźne fotografie, przedstawiające osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, w taki sposób aby ukazywały głowę w pozycji lewego profilu i z widocznym lewym uchem, z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy,
3. odpis skrócony lub zupełny aktu urodzenia - w przypadku ubiegania się o wydanie paszportu po raz pierwszy, jeżeli nie jest możliwe ustalenie na podstawie innych dokumentów tożsamości osoby ubiegającej się o wydanie paszportu,
4. odpis skrócony aktu małżeństwa, jeżeli zawarła związek małżeńskie za granicą,
5. pisemny wniosek przedstawiciela ustawowego, jeżeli o paszport ubiega się osoba nie posiadająca zdolności do czynności prawnych,
6. pisemna zgodę rodziców lub opiekunów prawnych albo jednego z rodziców, gdy z orzeczenia sądu nie wynika, że prawo decydowania w sprawie wydania paszportu drugiemu z rodziców nie przysługuje, albo orzeczenie sądu opiekuńczego, w przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody któregoś z rodziców,
7. dowód uiszczenia opłaty paszportowej.

Osoba ubiegająca się o paszport przedstawia do wglądu dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie.

Obywatel polski przebywający na stałe za granica, ubiegający się za granicą o wydanie paszportu składa wyżej wskazane dokumenty oraz dowód opłaty konsularnej. Przedstawia także do wglądu dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie.

Osoba ubiegająca się o wydanie paszportu tymczasowego umożliwiającego powrót do kraju obywatelom polskim przebywającym czasowo za granicą, którzy nie posiadają paszportu polskiego składają dokumenty, o którym mowa wyżej oraz oświadczenie o okolicznościach, dacie i miejscu utraty paszportu, dowód uiszczenia opłaty konsularnej oraz przedstawia do wglądu dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie. W przypadku braku dokumentu potwierdzającego tożsamość, potwierdzenie danych może nastąpić poprzez przyjęcie oświadczenia osoby trzeciej, posiadającej obywatelstwo polskie.

Podania o wydanie paszportu można składać osobiście, za pośrednictwem poczty, osoby trzeciej a także przez przedsiębiorcę świadczącego usługi turystyczne, z którym wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego osoby ubiegającej się o wydanie paszportu zawarł porozumienie w tej sprawie.

Paszport odbiera się osobiście w organie paszportowym lub w innym miejscu wskazanym przez ten organ. Paszport wystawiony osobie nie posiadającej zdolności do czynności prawnych odbiera przedstawiciel ustawowy tej osoby. Paszport wydany za granicą osobie przebywającej za granicą może być wysłany listem poleconym, pod adresem wskazanym przez osobę ubiegającą się o wydanie paszportu, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Paszport wydaje się na jedną osobę. Może on również obejmować także dzieci do lat szesnastu, odbywających podróż pod opieką posiadacza paszportu.
Paszport ważny jest przez 10 lat od daty jego wydania. Natomiast paszport tymczasowy nie może być ważny dłużej niż 12 miesięcy od daty jego wydania.

Utrata ważności paszportu nie pozbawia jego posiadacza prawa przybycia na podstawie tego paszportu na terytorium RP.

W razie utraty obywatelstwa polskiego przez osobę , której wydano paszport, organ paszportowy wydaje decyzję o unieważnieniu paszportu.

Od decyzji w sprawach paszportów i paszportów tymczasowych przysługuje odwołanie do ministra spraw administracji publiczne

BIBLIOGRAFIA

1. Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r o paszportach (Dz. U. z 1991 r, Nr 2 poz. 5 z późn.zm.)
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 lutego 2003 r w sprawie opłat paszportowych (Dz. U. z 2003 r, Nr 41, poz. 346),
3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 12 lipca 2002 r w sprawie wzorów oraz trybu wydawania paszportów, dokumentów wymaganych do ich otrzymania, a także trybu postępowania funkcjonariuszy Straży Granicznej w przypadku ujawnienia w czasie kontroli granicznej wad w paszportach (Dz.U. z 2002 r, Nr 114, poz. 991)
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 lutego 2003 r w sprawie zakresu oraz trybu zwrotu opłaty paszportowej i poniesionych kosztów w przypadku unieważnienia paszportu (Dz.U. z 2003 r, Nr 35, poz. 306)
5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 kwietnia 1991r. w sprawie określenia stanowisk i funkcji uprawniających do otrzymania paszportów dyplomatycznych oraz paszportów służbowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych, trybu ich przechowywania oraz zakresu czynności konsula w sprawach paszportowych (Dz. U. z 1991 r, Nr 29, poz. 125 z późn. zm.)
6. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U. z 2000 r, Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).