Rzeczywistość społeczna jako przedmiot nauki socjologicznej

Temat : Rzeczywistość społeczna jako przedmiot nauki socjologicznej może być
oglądana przez nią zarówno w jej wymiarze makro, mezo, jak i mikro.
Podaj przykłady tak wydzielanych struktur społecznych i
interpretujących je teorii socjologicznych.



Utożsamianie społeczeństwa i struktury społecznej występuje od samego początku powstania nauki społecznej, zajmującej się tym co „społeczne”, a mianowicie socjologii. Zadając pytanie czym jest społeczeństwo, to zdecydowanie wkroczylibyśmy do zagadnienia struktury społecznej, ponieważ wszystkie centralne problemy ładu, zmian, napięć, gry interesów czy może władzy muszą być rozpatrywane w terminach hierarchicznych stosunków, ról a także więzi społecznych. Otóż Herbert Spencer zapoczątkował używanie metafory organicystycznej w stosunku do społeczeństwa. „System”, „Funkcja” które jako metafory biologiczne ukazywały społeczeństwo jako organizm rządzący się własnymi prawami. Dla Spencera zarówno społeczeństwo jak i formy organiczne były do siebie bardzo podobne, uważał, że zjawiska społeczne zorganizowane są na zasadach zbliżonych do form organicznych, występujących w świecie przyrody. Zatem pojęcie „struktury społecznej” od początku wyrażało taką idee, w której społeczeństwo jest określoną konstrukcją. Pojęcie struktury weszło do zestawu podstawowych pojęć analitycznych takich jak : „Stosunki”, „instytucje” lub „więzi”, podkreślając jednocześnie charakter socjologicznego podejścia i jego odrębność od innych nauk o człowieku.
Przedstawiając strukturę społeczną w tych trzech wymiarach, mikro, makro i mezo, należałoby nawiązać do klasycznych osi refleksji socjologicznej. Wymiar mikro (mikrostruktura) to mechanizmy psychologiczne, do których zalicza się maksymalizację korzyści ekonomicznych sterujących zachowaniami jednostek (małe grupy i zbiorowości) a makrostruktura to całość porządkująca wielkie i największe elementy społeczeństwa globalnego (wielkie zbiorowości, klasy, kategorie zawodów, grupy polityczne). Mianowicie pierwszym wyjaśnieniem znaczenia struktury społecznej jest perspektywa holistyczna, która przeciwstawiona jest mikrostrukturalnemu podejściu. Pytanie jakie należałoby postawić brzmi : Czy bardziej trafnym spojrzeniem na układy podziałów i barier jest perspektywa globalna, jak na przykład formy organizacji państwowej, czy adekwatnym podejściem jest analiza bezpośrednich relacji, w której schodzi się na poziom jednostek? Przykładem ujęcia holistycznego może być koncepcja ewolucjonistyczna Lenskiego (1966 r.), który podjął próbę całościowej rekonstrukcji procesów rozwoju, biorąc pod uwagę dynamikę struktur społecznych. Analizy te można traktować jako przykład historycznego holizmu, który charakteryzuje się ujęciem transformacji struktury społecznej jako kolejnych stadiów rozwoju ludzkości. Drugim przykładem perspektywy holistycznej jest makrosystemowe podejście Parsonsa. Ład jest w centrum uwagi funkcjonalizmu więc biorąc pod uwagę warunki stabilności systemów społecznych, Parsons wskazuje, że struktura społeczna to mechanizm, który się utrzymuje w równowadze dzięki procesom regulującym „przydział” jednostek do spełniania określonych wymogów w stosunku do określonych pozycji i ról.