Sztuki drugiej połowy XIXw:
Wiek XIX był czasem odkryć i wynalazków technicznych (żarówka, telefon, aparat fotograficzny) a także odkryć w naukach przyrodniczych i w medycynie co wzmogło wiarę w ludzki rozum i nieograniczone możliwości człowieka.
Wtym czasie pojawiło się wiele przeciwstawnych nurtów filozoficznych: pozytywizm, racjonalizm, subiektywizm, empiryzm.
Historycyzm- naśladowanie minionych epok, powstają budowle w stylu neoromańskim, neorenesansowym, neogotyckim (np: Parlament w Budapeszcie, Most Tower Bridge, Kościół Wotywny w Wiedniu, Opera Garnier w Paryżu, Ratusz w Bielsku-Białej). Innym nurtem w budownictwie był ekleptycyzm- zlepek różnych stylów (np: Teatr im Juliusza Słowackiego w Krakowie, Opera Paryska).
Przewrót konstrukcyjno-materiałowy polegał na wprowadzeniu żelaza do konstrukcji budowli (np: Pałac Kryształowy w Londynie- Joseph Paxton, Wieża Eiffla- Paryż, 1889-rok ukończenia- Gustaw Eiffel).
Akademizm- najważniejsza miała być poprawność formy, doskonałe opanowanie warsztatu, staranne dokończenie dzieła, artyści wykonywali kopie uznanych mistrzów antycznych i renesansowych, stosowali istniejące i sprawdzone wzorce. Preferowana tematyka: historyczna, mitologiczna. Barwy spokojne z przewagą brązu.
Henryk Siemieradzki- Dirke Crześcijańska, Aleksander Cabanel- Narodziny Wenus
RealIzm- wierne przedstawienie rzeczywistości, tematy czerpane wprost z życia, ukazywały codzienną pracę prostych ludzi, w obiektywny sposób przedstawiano uczucia i emocje.
Millet-Anioł Pański, Kobiety zbierające kłosy, Henore Danmuir-Brzemię, Ilia Reipin- Rybacy nad Wołgą, Gustaw Courbet-Kamieniarze, Józef Chełmowsk- Bociany, Babie lato, Czwórka, Aleksander Gierymski- Piaskarze, Patrol Powstańczy, Święto Trąbek, Henryk Rodakowski- portret matki.
Symbolizm-kierunek sprzeciwu wobec malarzy realistów, symboliści fascynowali się tajemniczością, interesowały ich problemy i zagatki psychiki ludzkiej, intuicja i podświadomość. W ich obrazach pojawiały się znaki i symbole, które nosły ze sobą bogate treści, ukazywały fantastyczne wizje ze snów, czasem pojawiały się wątki mitologiczne i biblijne. (Gustaw Moreau- Prometeusz, zjawa, Orfeusz).
Impresjonizm- rozwinął się we Francji w latach 60 XIXw. Był buntem przeciwko akademizmowi, nazwa kierunku została nadana w 1874r od obrazu Cloda Moneta "Impresja- wschód słońca". Cechy charekterystyczne kierunku: uchwycenie i oddanie chwilowego nastroju, pory dnia. Mlarstwo jasne i świetliste w kolorach tęczy. Rysunek spotykany bardzo rzadko, kompozycja otwarta, stosowanie barw czystych, mieszanych bezpośrednio na płótnie obrazu (technika Alla Prima). Malowanie obrazów wyłącznie z natury (w plenerze). Tematyka: życie codzienne, przyroda, postać w ruchu.
Clod Monet: Impresja- Wschód słońca, Katedra w Roan, Nenufary
Edward Manet: Śniadanie na trawie
Edward De Gus: błękitne tancerki, próba baletu, Prima balerina
August Renoir- Kawka, Bal, W ogrodzie, Huśtawka, śniadanie Wioślarzy
Polscy impresjoniści: Władysław Podkowiński- Dzieci w ogrodzie
Józef Pankiewicz- wóz z sianem
Neoimpresjonizm (nowy impresjonizm): Artyści rygorystycznie przestrzegali metody malowania obrazów zwanej dawinonizmem, polega ona na nakładaniu obok siebie barw aby w pewnej odległości zlewały się ze sobą, technika ta zwana jest pointylizmem.
Paul Sigmac- port w Marsylii Georges Seuret- Niedzielne spotkanie na wyspie
W tym czasie tworzyli również czterej wielcy amatorzy:
Paul Sezamme: Góra Świętej Wiktorii, Martwa natura z jabłkami
Vincent van Gogh: siewca, słonecznik, pole żyta i cyprysy, Gwieździsta noc, Kawiarnia nocą, aqutoportrety
Paul Gaugen: skąd przyszliśmy, kim jesteśmy, dokąd idziemy, dziewczyny na twarzy, autoportret z żółtym Chrystusem
Henryk Toolust