Krwotoki
Krwotok to gwałtowny i zagrażający życiu wypływ krwi z uszkodzonych naczyń krwionośnych.
Często określany tzw. masywnym krwawieniem.
Krwotoki możemy podzielić na:
zewnętrzne – krew wylewa się przez widoczną ranę
wewnętrzne – krew wypełnia jamy ciała wydostając się na zewnątrz naturalnymi otworami.
Pamiętajmy, że wszystkie krwawienia wewnętrzne są bardzo niebezpieczne(nie widać rany), mogą być spowodowane urazem bądź poważną chorobą(gruźlica, nowotwór). Udzielając pierwszej pomocy skutecznie możemy pomóc przy krwotoku zewnętrznym. Przy krwotokach wewnętrznych potrzebna jest szybka specjalistyczna pomoc.
Krwotoki możemy podzielić także na tętnicze, żylne i miąższowe.
Krwotok żylny – krew wylewa się silnym strumieniem z rany, kolor krwi ciemnowiśniowy(odtleniona)
Krwotok tętniczy – krew wylewa się silnym pulsującym strumieniem zgodnym z rytmem pracy serca, kolor krwi jasny(natleniony). Gdy serce się kurczy ciśnienie krwi wzrasta, nazywamy je ciśnieniem skurczowym(120mmHg), gdy serce się rozkurcza ciśnienie się obniża nazywamy je rozkurczowym(80mmHg). Różnica między ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym nazywana jest ciśnieniem tętniczym. Jego wartość powinna wynosić 40mmHg. Jeśli cieśninie przekracza 140mmHg powinno ono być leczone.
Krwotok miąższowy – krew sączy się z uszkodzonych organów wewnętrznych np. wątroba, śledziona.
Tamowanie krwotoków
Główna zasada tamowania krwotoków polega na zamknięciu przepływu krwi przez uszkodzone naczynie krwionośne między raną, a sercem. Staramy się przycisnąć uszkodzone naczynie krwionośne do kości.
Podstawowe sposoby tamowania krwotoków:
1. ucisk ręką(sposób doraźny)
Szybki i skuteczny sposób tamowania krwotoków. Silnie uciskamy uszkodzone naczynie krwionośne. Sposób ten zalecany jest jako poprzedzający założenie opatrunku uciskowego.
2. zagięcie kończyny w stawie
3. opaska uciskowa
Najskuteczniejszy i najbardziej niebezpieczny sposób tamowania krwotoku. Całkowicie zamyka przepływ krwi w kończynie co grozi martwicą tkanek leżących za opaską uciskową. Zalecana jest przy amputacjach urazowych i zmiażdżeniach kończyn. Ponieważ istnieje zagrożenie martwicą powinniśmy obserwować kończynę gdy wydłuża się czas założenia opaski. Niepokojące objawy to: wychłodzenie kończyny, wyraźne blednięcie zaczynające się od paznokci, uczucie mrowienia. Gdy występują te objawy powinniśmy lekko luzować ucisk opaski, tak aby krew dopłynęła do tkanek leżących poza opaską. Opaskę najlepiej jest zakładać na pojedyncze kości.
4. opatrunek uciskowy
To najbardziej zalecana forma tamowania krwotoków. Łączy zaletę opatrunku z uciskiem charakterystycznym dla opaski uciskowej. Umożliwia też dopływ krwi do tkanek leżących za opatrunkiem. Na ranę bezpośrednio kładziemy grubą warstwę materiału opatrunkowego, następnie element uciskający np. rolkę bandaża, całość silnie bandażujemy. Jeżeli opatrunek uciskowy przesiąka krwią dokładamy kolejna warstwę materiału opatrunkowego i całość silnie bandażujemy.
Pamiętaj!
• Jeżeli poszkodowany silnie krwawi z nosa pochylamy głowę do przodu zaciskamy jednocześnie skrzydełka nosa.
• Przy silnym krwawieniu z kończyny unosimy rękę ku górze.
• Przy silnym krwawieniu z szyi zakładamy na niego opatrunek uciskowy w ten sposób
na ranę kładziemy grubo materiał opatrunkowy, natomiast bandażujemy ranę zakładając opatrunek przez rękę.
• Opaskę uciskową zakładasz między raną a sercem. Ucisk ręką wykonujesz między raną a sercem, a opatrunek uciskowy zakładasz bezpośrednio na ranę
• Jeżeli w ranie utkwi ciało obce np. nóż, gwóźdź, kawałek metalu nie usuwamy go z rany gdyż zwiększy to krwawienie. Ciało obce obkładamy grubą warstwą materiału opatrunkowego, a następnie bandażujemy.