Psychologia ogólna
INTELIGENCJA
1.Inteligencja-rzecz nabyta,
Człowiek się z tym rodzi,
Zdolność myślenia logicznego.
2.inteligencja emocjonalna-umiejętne okazywanie uczuć, sposób wywierania emocji u siebie i u innych.
3.Myślenie abstrakcyjne-oderwane od rzeczywistości, marzenia.
4.Inteligencja,a mądrość-mądrość rzecz wyuczona, człowiek inteligentny dąży do mądrości.
INTELIGENCJA:
Od łac.inteligentia-bystrość, szybkość pojmowania;ma 2 znaczenia:-rodzaj szczególnej sprawności umysłowej,-nazwa warstwy społecznej(dawniej).
INTELIGENCJA wg PWN:
Zespół zdolności umysłowych umożliwiających jednostce sprawne korzystanie z nabytej wiedzy oraz skuteczne zachowanie się wobec nowych zadań i sytuacji.
TEZA GALTONA :
Większość osobników posiada cechy na poziomie średnim a ekstrema reprezentowany są przez niższe osobniki.
Howard Gertner
7rodzaji inteligencji:
-logiczno-matemat.
-językowa
-przestrzenna
-muzyczna
-koordynacja ruchu
-interpersonalna
-emocjonalna
7MODELI INTELIGENCJI:
1.Adaptacyjny wg.Sterna[jest to zdolność adaptacji do nowych warunków i do wyk.nowych zadań,utożsamia inteligencje z efektywnością działania. Krytycy tego podejścia postulują ze efektywność działania jest uzależniona nie tyle od inteligen.ale również od osobowości, temperamentu, motywacji. Stern wprowadził pojęcie:wieloumyslowego dziecka.
2.Jako zdolność uczenia się wg.Ferbusona (jest to nabyty przez jednostkę repertuar zgeneralizowanych technik uczenia się. Miarą inteligencji jest stopień trudności materiału który potrafimy sobie jeszcze przyswoić)
3.Jako zdolność rozwiązywania problemów ta zdolność wymaga zaangażowani, wnioskowania, rozumowania, wykrywania, myślenia abstrakcyjnego.
4.Podejście operacjionistyczne wg. Boeinga (jest tym co mierzą testy inteligencji).
5.Podejście Behotlera (ineligencjia jest to ogólna zdolność jednostki do celowego działania, racjonalnego myślenia i efektywnego radzenia sobie w otaczającym środowisku. Polską adaptacją testu Behotlera jest test WAIS-R dla dorosłych, dla dzieci WISC-R. Dla dorosłych -11, dla dzieci -12 podtestów.
TYPY INTELIGENCJI
1ABSTRAKCYJNA- umiejętność analizowania danych, które da się zawrzeć w formie znaków i symboli.
2WERBALNA- zdolność formułowania wypowiedzi, szybkie znajdowanie słów , dobre rozw. testu pisemnego i ustnego.
3SPOŁECZNA- zdolność przystosowania się i wpływania środowisko społeczne.
4TWÓRCZA- zdolność do generowania nowych pojęć lub ich nieoczekiwanych połączeń.
5EMOCJIONALNA- umiejętność radzenia sobie ze swoimi emocjami, nazywanie ich, oraz zauważania i wpływania na emocje innych.
1 FAZA NIEMOWLĘCA: celem nadrzędnym jest osiągnięcie zaufania do matki lub do innej osoby sprawującej opiekę. Dzieci muszą nauczyć się zaufania i temu ze inni troszczą się o ich podstawowe potrzeby. Matka albo główny opiekun dziecka jest kluczowym czynnikiem w jego rozwoju.
1potrafią
9 FAZA
Osiągnięcie mądrości życiowej w wyniku pozytywnego bilansu życia. Dorosły będzie spoglądać w przeszłość widząc ją jako znaczące, produktywne i szczęśliwe doświadczenie albo jako wielkie rozczarowanie, dużo niespełnionych obietnic i niezrealizowanych celów.
ETAPY-koncepcja cyklu życia rodziny.Stadia:
1)Młodej rodziny-wchodzenie w rolę małżonka,małżonki. Małżeństwo bezdzietne do 5 lat.
2)Rodzina opiekująca się dzieckiem-dziecko do lat 3.
3)Rodzina dziecka przedszkolnego-zmiana roli rodzica-dziecko między 3-6 lat.
4)Rodzina dziecka rozpoczynającego naukę-dziecko między 6-13 lat
5)Rodzina dziecka dorastającego-dziecko między 13-21 lat.
6)Rodzina opuszczona-od opuszczenia pierwszego dziecka do ostatniego
7)Rodzina opuszczone gniazdo- od opuszczenia przez ostatnie dziecko do przejścia na emeryturę.
8)Rodzina starzejąca się
MÓZG
Mózg jest podzielony na 2 półkule, każda z nich na 4 płaty:czołowy,potyliczny,
skroniowy ,ciemieniowy.
Zazwyczaj jedna z półkul jest dominująca, lewa u praworęcznych jest odpowiedzialna za słowo, natomiast prawa półkula za emocje.
Funkcje płatów czołowych:
Lewy-myślenie abstrakcyjne, matematyczne,funkcje mowy, odpowiedzialny za hamowanie reakcji a dopuszczanie innych, powstają plany wypowiedzi, działania.Korekta własnego zachowania.
Prawy-emocje
Płat skroniowy:
Odpowiedzialny za uczenie, pamięć, za integracje doznań wzrokowych ze wszystkimi innymi doznaniami np.braz z dźwiękiem.
Struktury pod choroby:
Ciało modzelowate-(łączy lewą i prawą półkule). Uszkodzenie jej powoduje brak koordynacji obu rąk np.agrafia.
Wzgórze-odpowiedzialne za funkcje mowy,ruch lokomocyjne,ruchy precyzyjne.
Podwzgórze-kieruje pobieranie wody, pokarmu, odpowiedzialne za funkcje seksualne i reakcje obronne.
Pień mózgu- reguluje oddychanie i układ pokarmowy.
Choroby:
-zaburzenia krążenia mózgowego
-udary krwotoczne, niedokrwienie
-otępienia
-obniżenie sprawności funkcji intelektualnych, poznawczych
-zaburzenia pamięci
-zaburzenia myślenia abstrakcyjnego
-zaburzenia krytycyzmu
-zaburzenia uczuciowości wyższej
ANATOMIA
Podstawa układu nerwowego jest kom. nerwowa,która ma 2 rodzaje wypustek:
-dendryty- doprowadzają impulsy nerwowe do kom.
-aksony- odprowadzają impulsy z ciała komórki do innych komórek lub narządów odbiorczych.
Komórki łączą się poprzez synapsy, pomiędzy synapsami są neurotransmitery, tj.,dopomina, serotonina.
Skupisko istoty szarej to skupisko ciał komórek nerwowych, a skupisko istoty białej to skupisko aksonów.
Mózg otoczony jest 3 oponami:
-twardą-przylega do czaszki
-pajęczą-jest pomiędzy nimi
-miękką-wnika w bruzdy mózgu.
Pomiędzy oponami znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy, wytwarzany w komorach bocznych mózgu.
Funkcje płynu:
-ochronna(zabezpiecza mózg przed urazami mechanicznymi i przemieszczaniem się)
-właściwości odżywcze
Płyn rdzeniowo-mózgowy przez otwory międzykomorowe wpada do komory III, a później IV. Komora IV rozszerza się łącząc z przestrzenią podpajęczynówkową, czyli między oponą pajęczą a miękką.Dzięki temu cały mózg jest opływany przez płyn mózgowo-rdzeniowy.
Jeżeli płyn nie wydostanie się z komory III lub IV powstaje wodogłowie.
Rozwiązywani konfliktów
POZYTYWNE:
1potrafią prosić innych o wsparcie emocjonalne ni nadużywając tego.
2skło0nni są wierzyć że mogą liczyć na innych
3przekonani są że ludzie są zazwyczaj dobrzy.
4skupiają się na pozytywnych aspektach zachowania innych ludzi.
5zachowują się w sposób względnie otwarty w stosunku do innych ludzi
6względnie łatwo przyjmują komplementy, wolą równowagę pomiędzy dawaniem a braniem
7nie maja trudności by dzielić się z innymi swoimi życiowymi sprawami.
8.Nie obawiają swej otwartości,nawet ujawniania swoich negatywnych cech.
9.Mają tendencje do optymistycznego, realistycznego patrzenia na świat.
10.Są skłonni wierzyć że inni ludzie sami lepiej wiedzą co jest dla nich najlepsze.
NEGATYWNE:
1.Z trudnością prosi innych o wsparcie emocjonalne.
2.Są przekonani,ze inni im nie pomogą.
3.Przekonani są,ze ludzie są złośliwi i źli.
4.----
5.Zachowują się w sposób silnie kontrolowany i z dystansem do innych osób.
6.Z trudnością przyjmują względne podarunki, komplementy.Łatwiej im dawać niż brać.
7.Mają trudności by dzielić się z innymi swoimi życiowymi sprawami.
8.Są nie zdecydowani co do swojej otwartości szczególnie jeżeli chodzi o okazywanie swoich negatywnych cech.
9.Mają pesymistyczny stosunek do świata nawet gdy wszystko dobrze się układa.
10.Są przekonani, ze inni ludzie zwykle nie wiedzą co jest dla nich najlepsze, a sami wiedzą co mają robić i mówią innym co mają robić.
2 FAZA DZIECIŃSTWA
(2-4 lata) Celem jest osiągnięcie samokontroli i poczucia własnej odrębności. Dzieci muszą uczyć się być autonomiczne; jeść, ubierać się samodzielnie,dbać o własną higienę.
Porażki w osiąganiu tej niezależności mogą zmusić dziecko do zwątpienia we własne zdolności i poczucie wstydu.
3 FAZA
Celem jest ukształtowanie orientacji na cele i poczucie inicjatywy w działaniu. Dzieci usiłują zachować się jak w dorosły sposób i wziąć na siebie odpowiedzialność odnośnie spraw przekraczających ich aktualne możliwości. Obierają sobie czasem cele lub działania które są sprzeczne z działaniami lub celami lub działaniami innych członków rodziny. Powstające konflikty mogą wzbudzać poczucie winy.
4 FAZA
Celem jest osiągnięcie poczucia własnej kompetencji.Dzieci muszą doskonalić ważne, społeczne i szkolne sprawności.Jest to okres kiedy to dziecko porównuje siebie z rówieśnikami. Produktywne dziecko będzie zdobywać te sprawności w celu zdobycia pewności siebie.Porażka prowadzi do poczucia niższości.
5 i 6 FAZA
Celem jest osiągnięcie odpowiedzi kim jestem i kim mogę być.Jest to skrzyżowanie dzieciństwa i dojrzałości, dorastający boryka się z pytaniem kim jestem. Musi ustawić podstawę tożsamość społeczną i zawodową lub pozostanie nieokreślony co do roli jaką ma pełnić.
POZYTYWNE:
-posiadają stabilne pojęcie siebie które nie ulega łatwo zmianom
-potrafią łączyć cele krótkie z dalekosiężnymi planami
-są mniej podatni na zmienne naciski ze strony rówieśników
-posiadają umiarkowanie wysoki poziom samoakceptacji
-potrafią podejmować decyzję bez nadmiernego wahania się
-są pogodni wobec siebie i innych ludzi
-są przekonani że ponoszą odpowiedzialność za to co się im przydaża,za dobro i zło
-szukają w sobie samoakceptacji,zdobywają ją poprzez bycie tym kim są
-są zdolni do bliskości emocjonalnej i fizycznej bez obawy że utracą siebie
-mają tendencje do poznawczej elastyczności
NEGATYWNE:
-mają niestabilne pojęcie siebie oscylujące między pozytywnymi a negatywnymi
-stanowią cele krótkotrwałe, mają problem z celami dalekosiężnymi
-są bardziej podatni na nacisk ze strony rówieśników
-mają niski poziom samoakceptacji
-nie potrafią podejmować decyzji, boją się że popełnią błąd
-są nieco cyniczni w odniesieniu do siebie, życia, innych ludzi
-są przekonani że to co ich spotyka jest niezależne od nich, że jest to przeznaczenie
-zdobywają samoakceptację będąc takimi jakimi inni chcą żeby byli
-mają trudności w emocjonalnym i fizycznym bliskim kontakcie, są albo zbyt zalotni albo izolujący się
-nie mają elastyczności
7 FAZA
Osiągnięcie zdolności do miłości bez utraty poczucia własnej tożsamości. Podstawowe zadanie to ustawienie silnych przyjaźni, osiągnięcie poczucia miłości z inną osobą.
Uczucie samotności lub izolacji jest rezultatem niezdolności do zbudowania przyjaźni czy związku intymnego
8 FAZA
Cel to potrzeba opiekowania się młodymi ludźmi i troska o los młodszych generacji.
Zadania:
Rodzice musza być produktywni w pracy, dbanie o rozwój rodziny i zaspakajanie potrzeb młodych ludzi.
Ci którzy nie chcą przyjąć tych zobowiązań ulegają stagnacji lub koncentracji na sobie.