Przepisy prawne
Prawo autorskie, zbiór norm prawnych, których przedmiotem jest zapewnienie ochrony twórczości naukowej, literackiej i artystycznej. W znaczeniu podmiotowym to uprawnienia majątkowe i osobiste autora do stworzonego przezeń dzieła. Prawa osobiste twórcy nigdy nie wygasają i nie mogą zostać przeniesione na inne osoby, natomiast prawa majątkowe są zbywalne i dziedziczne lecz wygasają z upływem określonego czasu.
Prawo autorskie zabrania dokonywania bez zgody autora skrótów, przeróbek, przekładów itp., strzeże przed plagiatem.
Prawo autorskie zostało ukształtowane w XIX w., uregulowane przez międzynarodową umowę podpisaną w Bernie w 1866, tzw. konwencję berneńską oraz genewskiej konwencji powszechnej z 1952 (uaktualnienie w 1971). Polska jest stroną obu konwencji od 1919. Najnowsze przepisy o prawie autorskim wprowadzono w Polsce w 1994.
Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi
Organizacje działające w formie stowarzyszeń, zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe (kolektywne) zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (np. pobieranie opłat od urządzeń rejestrujących i czystych nośników służących do utrwalania utworów).
Organizacje zbiorowego zarządzania działają na podstawie statutu oraz zezwolenia ministra kultury i sztuki, który sprawuje nadzór nad ich działalnością.
Prawo wynalazcze
Prawo wynalazcze-podstawowym pojeciem jest tutaj wynalazek.Pojecie to definiuje sie jako nowe rozwiazania o charakterze technicznym,nie wynikajace w sposob oczywisty ze stanu techniki i mogace sie nadawac do zastosowania.Jezeli rozwiazanie techniczne spelnia wymienione przeslanki,wowczas mozna stwierdzic,ze dany wynalazek posiada tzw.zdolnosc patentowa.Jak wynika z przedstawionej definicji,do przeslanek zdolnosci patentowej naleza:nowosc oraz nieoczywistosc. W mysl art.11 powolanej ustawy "Rozwiazanie uwaza sie za nowe,jesli przed data,wedlug ktorej oznacza sie pierwszenstwo do uzyskania patentu,nie zostalo udostepnione do wiadomosci powszechnejw sposob dostatecznie ujawniajacy dla znawcy dane do jego stosowania,w szczegolnosci przez publikacje,jawne stosowanie lub ukazanie na wystawie publicznej. Przeslanka nieoczywistosc wynalazku nie wiaze sie z jego doniosloscia lub szczegolna orginalnoscia.Chodzi w tym przypadku o stwierdzenie,ze zgloszone rozwiazanie techniczne nie jest oczywiste dla specjalisty z danej dziedziny nauki. Nie napisalem tego postu bez celu.W koncu moji drodzy koledzy i kolezanki jak dobrze pojdzie skonczymy wyzsza uczelnie,ktora da nam szersze perspektywy myslenia i moze wlasnie ktos z nas wynajdzie np.nowy rodzaj opony,ktora o polowe zmniejszy tarcie miedzy podlozem:) Warto wtedy wiedziec jakie przysluguja nam prawa zwiazane z nowym wynalazkiem.
Ochrona danych osobowych
Definicja
W ustawodawstwach poszczególnych krajów nie ma sprecyzowanej jednej stałej definicji. Przyjmuje się, że dane osobowe to każda informacja dotycząca konkretnej osoby lub osoby, którą można zidentyfikować. Wynika z tego fakt., że podstawową i wyróżniającą je cechą jest brak anonimowości. Dane wynikowe przetwarzane dla celów statystycznych nie będą więc uznawane jako informacje o charakterze osobowym, ponieważ nie są już powiązane z konkretną osobą, której tożsamość na ich podstawie można by ustalić, a ujawnienie ich nie stanowi żadnego zagrożenia dla prywatności tej osoby. (A.Mednis 1995, str.14)
W uproszczeniu można przyjąć, że dane osobowe stanowi połączenie imienia i nazwiska z innymi danymi osoby, np. numerem PESEL, NIP, datą urodzenia, ocenami studenta z ćwiczeń, itp.
Rozwój ochrony danych osobowych
Jednym z pierwszych a zarazem podstawowych aktów prawnych stających w obronie praw i wolności człowieka jest Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Europejska Konwencja Praw Człowieka) z 1950 roku. Przedstawia ona i reguluje stosunek państwa do ochrony praw, jednostki prawa, jakie tej jednostce przysługują jak również środki, które służą dochodzenia tych praw. 28 stycznia 1981 roku w Strasburgu został wydany przez Radę Europy dokument: Konwencja nr 108 o ochronie osób fizycznych w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych. Jest to jeden z najważniejszych aktów prawa międzynarodowego, a głównym z dziedziny ochrony danych osobowych. Uważa się je obok wspomnianej wyżej Konwencji nr 108 Rady Europy do najważniejszych dokumentów prawa międzynarodowego ostatniego czasu. 23 września 1980 roku zostały wydane wytyczne w sprawie Ochrony Prywatności i Przekazywania Danych Osobowych Pomiędzy Krajami. Uważa się je obok wspomnianej wyżej Konwencji nr 108 Rady Europy do najważniejszych dokumentów prawa międzynarodowego ostatniego czasu.
Istotnym, dla Polski wydarzeniem było wydanie 29 sierpnia 1997 roku Ustawy o ochronie danych osobowych. Były to uregulowania zupełnie nieznane w naszym systemie prawnym. Zderzenie z czymś nowym i dosyć skomplikowanym spowodowało, że do dzisiaj analizowanie tej materii sprawia prawnikom wiele kłopotów. Obecnie obowiązuje Ustawa z dnia 22 stycznia 2004r. o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych oraz ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe
Kluczowe przepisy
Analizę przeprowadzono na podstawie Ustawy o Ochronie Danych Osobowych (Dz. U. Nr 33, poz. 285)
Art.1. ustawy o ochronie danych osobowych mówi, że każdy obywatel ma prawo do ochrony danych osobowych, a przetwarzanie ich może odbywać się jedynie w sytuacjach określonych daną ustawą.
W art.4. ustawy znajdziemy przepis mówiący o niestosowaniu przepisów danej ustawy, tylko wtedy gdy umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej.
Art.8 mówi, że sprawami dotyczącymi ochrony danych osobowych w Polsce zajmuje się Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, zwany także ?Generalnym Inspektorem?.
W art.23 znajdziemy szczegółowe informacje odnośnie dopuszczalności przetwarzania danych osobowych. Danych osobowych możemy używać tylko wtedy, gdy osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę lub gdy użycie tych danych jest niezbędne do wypełnienia obowiązku wynikającego z przepisów prawa. Także w przypadkach, gdy jest to konieczne do realizacji określonych prawem zadań związanych z dobrem publicznym, jak również dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, pod warunkiem, że przetwarzanie danych nie naruszy praw i wolności osoby, której te dane dotyczą.
Art.27 mówi, że zabronione jest przetwarzanie danych dotyczących rasy bądź pochodzenia etnicznego, poglądów politycznych, religii, filozofii, przynależności wyznaniowej, partyjnej lub związkowej, także stanu zdrowia, preferencji seksualnych, jak również danych dotyczących problemów prawnych danej osoby.
Art. 32 traktuje o prawie każdego człowieka do kontroli przetwarzania własnych danych zawartych w zbiorach danych.
Art. 46 informuje nas o możliwości przetwarzania naszych danych przez administratora dopiero po zgłoszeniu tego zbioru Generalnemu Inspektorowi (chyba, że ustawa stanowi inaczej).
W art.49 ustawy znajdziemy przepis, mówiący o karze grzywny, ograniczenia wolności bądź pozbawienia wolności do lat 2 za przetwarzanie danych, do których przetwarzania osoba nie jest uprawniona lub gdy te dane nie zostały dopuszczone do przetworzenia.
Tajemnica służbowa to termin prawniczy, który w prawie polskim został zdefiniowany w ustawie z dnia 22 stycznia 1999 roku o ochronie informacji niejawnych. Oznacza informację niejawną nie będącą tajemnicą państwową, uzyskaną w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, interes publiczny lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej (art. 2 pkt 2).
Dokumenty lub materiały zawierające tajemnicę służbową mogą być oznaczone klauzulami: poufne i zastrzeżone w zależności od stopnia ważności tych informacji.
Wcześniejsze definicje
Po II wojnie światowej termin pojawił się po raz pierwszy w dekrecie z dnia 26 października 1949 r. o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej.
W latach 1970-1983 obowiązywała definicja zawarta w Kodeksie karnym według której tajemnicą służbową była wiadomość, z którą pracownik zapoznał się w związku ze swoją pracą w instytucji państwowej lub społecznej, a której ujawnienie osobom nieuprawnionym mogło narazić na szkodę społecznie uzasadniony interes.
Przed wejściem w życie ustawy o ochronie informacji niejawnych (10 marca 1999 r.) obowiązywała definicja tajemnicy służbowej zawarta w ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej, w której tajemnicę służbową określono jako wiadomość nie stanowiącą tajemnicy państwowej z którą pracownik zapoznał się w związku z pełnieniem swoich obowiązków w państwowej, spółdzielczej lub społecznej jednostce organizacyjnej, a której ujawnienie mogło narazić na szkodę interes społeczny, uzasadniony interes tej jednostki lub obywatela. Materiały mogły być oznaczone jedynie klauzulą poufne, nie istniała klauzula zastrzeżone.